
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 337 |
تعداد مقالات | 3,551 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,205,590 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,946,792 |
تحلیل ابعاد گفتمان شیعی در منقبتهای علوی دیوان ابنحسام خوسفی | ||
پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2025.8729.1188 | ||
نویسنده | ||
علی اکبر سام خانیانی* | ||
گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
چکیده | ||
تحلیل گفتمان موضوعی بینارشتهای است که انسجام مجموعهای از عناصر و نشانههای متنی و فرامتنی را در یک نظام ارتباطی چند وجهی حول یک دال مرکزی که معمولا ایدئولوژی نامیده میشود تحلیل، تفسیر و تبیین مینماید. هدف این پژوهش این است که با واکاوی اشعار مدحی و مننقبتهای امام علی(ع) ابعاد گفتمان شیعی ابنحسام را تحلیل و تبیین نماید. چون گفتمان ابنحسام هم بُعد پندارشناختی و مفهومی، هم بروز اجتماعی و کردارشناختی و هم بعد زبانشناختی دارد در این تحقیق از تلفیق روش نورمن فرکلاف و الگوی مربع ایدئولوژیک تئون وندایک بهره گرفتهایم. تولید گستردۀ مدح و منقبت امام علی(ع)، عزلتگزینی از دربارها، درگیریهای اجتماعی با تکفیریان، طرح درونمایههای ایدئولوژیک شیعی و نیز کاربست عناصر زبانی و بلاغی ارجاع دار در منقبتهای علی(ع)، بروزهای گفتمان شیعی ابنحسام در یک انسجام سهبعدی است. مطابق الگوی «مربع ایدئولوژیک» ابنحسام با تأکید بر لقبهای خاص و صفتواژههای ارجاعدار و مقایسۀ شخصیت امام علی با دیگران و تکرار صفتهای تفضیلی و صفات ایجابی عام امام علی(ع) نقاط قوت گفتمان «خودی» را تبیین مینماید و همزمان با استفاده از منابع نقلی، اهریمنسازی، لعن و تکفیر منکران ولایت علی(ع) نقاط ضعف گفتمان «دیگری» را نشان میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
"؛ ابنحسام خوسفی"؛ منقبت امام علی(ع)"؛ تحلیل گفتمان شیعی"؛ کردار گفتمانی"؛ شعر آیینی فارسی"؛ ،"؛ مربع ایدئولوژیک" | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7 |