
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 335 |
تعداد مقالات | 3,496 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,137,925 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,884,598 |
تحلیل مفهوم «صدق» در مصباحالهدایه کاشانی | ||
پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2025.9472.1213 | ||
نویسندگان | ||
امیر جودوی1؛ حسین جودوی* 2 | ||
1دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه یزد | ||
2زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
چکیده | ||
مقالة حاضر به بررسی مفهوم صدق از دیدگاه عزالدین محمود کاشانی، میپردازد. کاشانی در فصل هشتم کتاب مصباحالهدایه و مفتاحالکفایه، صدق را بهمثابه محوری اخلاقی-عرفانی تحلیل کرده و با استناد به احادیث نبوی و آراء اندیشمندان پیشین، تأثیرات عمیق آن در سلوک روحانی را تبیین نموده است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانهای، نخست به بازخوانی صدق در چارچوب قرآن کریم و نهجالبلاغه پرداخته سپس به منابع عرفانی مراجعه داشته و با نگاهی جزءنگر، در تبیین آراء کاشانی از زوایای مختلف، در باب صدق کوشیده است. مطابقت میان صدق از منظر شریعت (قرآن و عترت) با طریقت (عرفان؛ اختصاصاً کاشانی) از مهمترین رویکردهای این پژوهش است. روش تحقیق این مقاله مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی است که در آن، گزارههای مرتبط با صدق در مصباحالهدایه استخراج، دستهبندی و با تمرکز بر سه محور «نیّت»، «گفتار» و «رفتار» بررسی شدهاند. همچنین، با توجه به کلیگویی و پراکندگی مباحث در سبک نگارش عصر کهن، تلاش شده است با استناد به شواهد قرآنی و روایی، انسجام نظری آراء کاشانی واکاوی گردد. یافتهها نشان میدهد که کاشانی صدق را نه تنها بهعنوان فضیلتی اخلاقی، بلکه بهمثابه حقیقتی وجودی در نظر میگیرد که در سطوح فردی و اجتماعی، موجب تقرب به خداوند و تحقق عدالت میشود. بررسی تطبیقی دیدگاههای کاشانی با منابعی چون قرآن و نهجالبلاغه، حاکی از تفاوت و همسویی او با مبانی دینی شیعی در تعریف صدق است. این پژوهش در نهایت، جایگاه انسان صادق از منظر کاشانی را در تکامل گفتمان عرفانی مشخص مینماید. | ||
کلیدواژهها | ||
صدق؛ مصباح الهدایه؛ کاشانی؛ عرفان؛ تحلیل تطبیقی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 12 |