
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,825 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,301 |
شناسایی و طبقه بندی آرایه های معماری مسجد امام(ره) بروجرد با تأکید بر ویژگی های ساختاری | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
مقاله 1، دوره 4، شماره 14، آذر 1396، صفحه 4-18 اصل مقاله (1.48 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2018.1750.1147 | ||
نویسندگان | ||
مهناز پیریایی* 1؛ مُحیُّ الدّین آقاداودی2 | ||
1دانش آموخته کارشناسی ارشد، رشته صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان(نویسنده مسئول) | ||
2دانشجوی دکترای تخصصی، رشته تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه شاهد تهران | ||
چکیده | ||
مساجد به عنوان یکی از مهم ترین نمودهای هنر و معماری ایرانی- اسلامی در دوره قاجار از جایگاه ویژه ای برخوردارند. ازجمله مهم ترین نمونه های مساجد دوره فتحعلی شاه قاجار در خطه لرستان، مسجد امام)ره( بروجرد است که باوجود ظرفیت های بسیار کمتر موردمطالعه منسجم قرارگرفته است. براین اساس پژوهش حاضر تلاش دارد ضمن بازشناسی ساختار معماری، هنرهای پیوندیافته با کالبد این بنا را مورد طبقه بندی و گونه شناسی قرار دهد. هدف مذکور زمینه ساز پاسخ به این سؤال است که مهم ترین آرایه های معماری به کاررفته در مسجد امام)ره( بروجرد شامل چه گونه هایی هستند؟ و هنرهای مذکور از حیث ساختار و تکنیک شامل چه ویژگی هایی می باشند؟ پژوهش پیش رو از حیث روش، توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده اند. ه مچنین جامعه آماری شامل تمام تزیینات بازتاب یافته در بنا است که به صورت میدانی مورد بررسی قرارگرفته اند. لازم به ذکر است که تجزیه وتحلیل یافته ها به صورت کیفی انجا مشده است. مختصری از نتایج این پژوهش گویای آن است که بنای مذکور که به لحاظ نوع از انواع مساجد سلطانی و ازلحاظ ساختاری از مساجد بازاری محسوب می شود، دربردارنده غالب هنرهای ایرانی- اسلامی وابسته به معماری اعم از کاشی کاری ها، رسمی بندی ها، حجاری و هنرهای فلزی نفیسی است که هر یک در جای خود شایسته مطالعه ای عمیق است. ه مچنین از حیث نقوش و خطوط، نقوش گوناگون هندسی و گیاهی و خطوطی همچون ثلث، نستعلیق و کوفی در این بنا به کاررفته است. لازم به ذکر است که بیشترین درصد نقوش و خطوط به کاررفته در این بنا را نقوش هندسی و خط نگاره های کوفی بنایی بر بستر کاشی معرق تشکیل می دهند؛ که این نکته یکی از مهم ترین تمایزات این بنا با دیگر بناهای عهد قاجار است که غالباً با کاشی های هفت رنگ یا خشتی زینت یافته اند. نکته مهم دیگر این که غالب محتوای کتیبه نگاری های بنا دربردارنده مفاهیم شیعی و اسامی ائمه اطهار به عنوان سمبل های هنر شیعی می باشند؛ و از نکات جالب دیگر تاریخ دار بودن تعداد قابل توجهی از کتیبه هاست. | ||
کلیدواژهها | ||
معماری قاجار؛ آرایه های معماری؛ مسجد امام(ره) بروجرد. ویژگی های ساختاری | ||
مراجع | ||
## • آقاداوودی، محی الدین. (1394 ).«تجربه ای در طراحی و ساخت زینت آلات با الهام از نقوش هندسی مدرسه چهار باغ اصفهان ».پایان نامه کارشناسی رشته صنای عدستی گرایش جواهرات، دانشگاه هنر اصفهان. ## •پاشایی کمال، فرشته. کهنمویی، ناهید. (1380). اسلام و معماری مساجد، مجموعه مقالات دومین همایش بین المللی معماری مساجد افق آینده، جلد 1. تهران: دانشگاه هنر، شماره صفحات 1 تا 13. ## •بلر، شیلا؛ بلوم، جاناتان. ) 1386 (. هنر و معماری اسلام . ی تهران:سروش. ## پاکدامن، آمنه. (1392). آمودهای معماری ایران در دوره اسلامی، تهران: انتشارات سیمای دانش. ## •زارعی، محمد ابراهیم؛ زارع موینی، سکینه. (1393). «معماری مسجد، کتیبه نگاری و آرایههای دوره قاجار با تاکید بر مسجد النّبی قزوین». دو فصلنامه پژوهشی- تحلیلی مطالعات هنر بومی، شماره دوم، پائیز و زمستان 1393. دانشگاه مازندران، شماره صص: 9 تا 25. ## •زمرشیدی، حسین. (1374). مسجد در معماری ایران، تهران، انتشارات کیهان. ## •صارمی، حمید رضا؛ مهزیاری، علیرضا. (1394).« بررسی تاثیر زیبایی شناسی به کار گیری تزیینات کاشیکاری مسجد امام (ره) بروجرد در دوره قاجار»، همایش ملی معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی. دانشگاه پیام نور استان گیلان، مرکز رشت شماره صص 1 تا 11. ## •صادق پور، میثم؛ توکلی، بهروز. (1392). «گونه شناسی مساجد قاجاری تبریز». کنفرانس بین المللی مهندسی عمران معماری و توسعه پایدار شهری،18 و 19 دسامبر 2013، تبریز، شماره صص 1 تا 13. ## •صفایی زاده، امین؛ پیرمحمدی، محمد؛ یاری، فاطمه؛ ساک یفرد، ،» تجلی عالم مثال در تزیینات مسجد امام بروجرد « .) امید. ) 1393 مجموعه مقالات اولین کنگره بین المللی افق های جدید در معماری .11 - و شهرساز . ی تهران. صص ## بررسی شرایط سیاسی -اجتماعی « .) • گودرزی، علیرضا. ) 1391،» بروجرد در دوره قاجار، با اتکا به تحلیل کتیبه های مسجد سلطانی فصل نامه باستان شناسی، شماره 3، دوره دوم، پاییز و زمستان .191 - 1391 . دانشگاه بوعلی سینا، صص: 173 ## گودرزی، یدالله. ) 1376 (. سیمای بروجرد زادگاه فرزانگا . ن قم: موسسه فرهنگی همسایه. ## • مک ینژاد، مهدی. ) 1387 (. تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی، تزیینات معمار . ی تهران: انتشارات سمت. ## هنر و معماری قاجار مساجد جامع « .) • ملکی، سعدی. ) - ماهنامه کتاب ماه هنر، شماره 45 و 46 ، صص: 110 ،» قزوین.117 1381## • مولانا، غلامرضا. ) 1353 (. تاریخ بروجر . د تهران: انتشارات صدر. ## • یاوری، حسین؛ حکاک باشی، سارا. ) 1390 (. سیری در عناصر و تریینات معماری ایرا . ن تهران: توتیا. ## • اداره میراث فرهنگی شهرستان بروجرد. ## | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 614 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,095 |