آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها326
تعداد مقالات3,414
تعداد مشاهده مقاله3,942,715
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,775,753
مونسی سرخه, مریم, حسین زاده قشلاقی, سارا. (1398). خوانش مضامین نقوش تزئینی در دیوارنگارههای حمام مهدی قلیخان مشهد و سه پارچه قلمکار دوره قاجار. , 6(18), 119-127. doi: 10.22077/nia.2019.2620.1232
مریم مونسی سرخه; سارا حسین زاده قشلاقی. "خوانش مضامین نقوش تزئینی در دیوارنگارههای حمام مهدی قلیخان مشهد و سه پارچه قلمکار دوره قاجار". , 6, 18, 1398, 119-127. doi: 10.22077/nia.2019.2620.1232
مونسی سرخه, مریم, حسین زاده قشلاقی, سارا. (1398). 'خوانش مضامین نقوش تزئینی در دیوارنگارههای حمام مهدی قلیخان مشهد و سه پارچه قلمکار دوره قاجار', , 6(18), pp. 119-127. doi: 10.22077/nia.2019.2620.1232
مونسی سرخه, مریم, حسین زاده قشلاقی, سارا. خوانش مضامین نقوش تزئینی در دیوارنگارههای حمام مهدی قلیخان مشهد و سه پارچه قلمکار دوره قاجار. , 1398; 6(18): 119-127. doi: 10.22077/nia.2019.2620.1232

خوانش مضامین نقوش تزئینی در دیوارنگارههای حمام مهدی قلیخان مشهد و سه پارچه قلمکار دوره قاجار

نگارینه هنر اسلامی
مقاله 8، دوره 6، شماره 18، اسفند 1398، صفحه 119-127    اصل مقاله (884.4 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2019.2620.1232
نویسندگان
مریم مونسی سرخه1؛ سارا حسین زاده قشلاقی* 2
1دانشگاه الزهرا
2دانشگاه علم و فرهنگ
چکیده
نقوش تزئینی در معماری و منسوجات عصر قاجار منعکسکننده آراء هنرمندان عصر بوده است. تغییرات
نقشپردازی بنابر زیباشناسی زمانه و میزان آرمانگرایی هنرمندان متفاوت است. اهداف اصلی پژوهش، بررسی
مضامین نقوش تزئینی در معماری و منسوجات قجری و تبیین آراء هنرمندان ایرانی در اجرای تصویرنگاری در
هنر عصر قاجار است. پرسش اساسی این نوشتار، کیفیت مضامین عاشقانه و حماسی نقوش تزئینی در معماری
حمام مهدیقلیخان و سه پارچه قلمکار و خوانش محتوایی آنها است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی با رویکرد
تاریخی و شیوه جمعآوری اطالعات، اسنادی است. نتایج تحقیق گواه آن است که مضمون نقشمایهها اکثراً روایی
و در شرح رخدادی بوده است. عناصر تأثیرگذار در دیوارنگارههای حمام مهدیقلیخان مشهد و پارچههای قلمکار
تحت نظر هنرمندان این دوره در قالب مضامین اساطیری، حماسی و زندگی روزمره که ریشه در باورها و اعتقادات
مردم داشته، بوده است. عالوه بر مضامین قراردادی و سفارشی همچون درباریان و اعیان، صحنههای تاریخی،
داستانی، جنگ و شکار، از موضوعات گل، دختران، زندگی روزمره، ماه تولد و اسلیمیها و مذهبی استفاده شده
است. شیوه کلی ترسیم نقشمایهها اغلب بر اساس اصول ذهنی هنرمند، بدون رعایت پرسپکتیو، آرمانگرایی در
اندامها و گاه تشابهنمایی با واقعیت و بدون رعایت مقیاس در سطح زمینه برای پر کردن متن اثر، فضاسازی
مشترک و مطابق ایده هنرمند در انواع آثار هنری، گاه فرنگیگرایی در کاربرد اشیا و نحوه چیدمان زمینه و البسه
بوده که همگی بر اساس تحوالت فرهنگی و تغییرات گرایش در آداب و باورها متغیرند.
کلیدواژه‌ها
دیوارنگاری؛ پارچه‌های قلمکار؛ عصر قاجار؛ حمام مهدی‌قلی‌خان؛ خوانش مضامین
مراجع
  • اتحادمحکم، سحر. (1393).« مطالعه نشانه شناختی نقوش قاجاری سربینه حمام وکیل شیرازبا تکیه بر الگوی سه گانه پیرس » هنرهای کاربردی،  5، 23 - 34.
  • احسانی، عبدالحسین.(1350). مجموعه قلمکار ایرانی. تهران: بانک ملی ایران.
  • افشارمهاجر، کامران.(1384) . هنرمند ایرانی و مدرنیسم. تهران: دانشگاه هنر.
  • آرشیو موزه هنرهای تزئینی ایران.
  • بلوکباشی، علی.(1374). «چگونگی شکل‌گیری معماری برازنده قهوه‌خانه» در کتاب مجموعه مقالات اولین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران. سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران، 1، 310-330.
  • حسینی، سید محسن. (1393). حمام مهدی قلی بیگ مشهد. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
  • حسینی، مهدی. (1381). «مفهوم فضا در نقاشی‌های عامیانه مذهبی» فصلنامه هنر،54 ، 138-146.
  • رستمی، طاهره.(1383).گزارش تصویری عملیات مرمتی حمام رضوی(شاه). معاونت فنی و عمران موقوفات آستان قدس رضوی.
  • شهیدی، حمیده. (1394).« نقش وقف در توسعه آبی و شکل گیری فضاهای شهری مشهد در دوره صفوی » مطالعات تاریخ اسلام،25، 95 - 120.
  • شیخی، علیرضا و دشتبانی ملک آباد، مینا.(1379). «خوانشی برنقاشیهای دیواری حمام مهدی قلی بیگ مشهد» هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، 1 ،39-52.
  • فلور، ویلم، پیتر چلکووسکی و مریم اختیار.(1381). نقاشی و نقاشان دوره قاجار، ترجمه: یعقوب آژند. تبریز: ایل شاهسون بغدادی.
  • قره‌نژاد، حسن.(1356). «پارچه‌های قلمکار» هنر و مردم ،183 ،65-76.
  • کریمی، میترا.(1383). شناخت ظاهری و آسیب‌شناسی و مرمت نقاشی سربینه حمام رضوی(شاه). معاونت فنی و عمران موقوفات آستان قدس رضوی.
  • گیلانی،محمدکاظم.(1388). حفظ الصحه ناصری.تصحیح و تحقیق رسول چوپانی.تهران:المعی.
  • مونسی سرخه، مریم و حسین زاده قشلاقی، سارا. (1398). نقشمایه های انسانی در منسوجات ایرانی. تهران: کتاب آبان.
  • وردن، جنیفرو بیکر، پاتریشیا ل.(2010). منسوجات ایرانی. ترجمه مهران محبوبی. تهران: نشر نظر.
  • همایش حمام در فرهنگ ایرانی.(1384). مجموعه مقالات همایش حمام در فرهنگ ایرانی اول تا سوم خرداد ماه 1382.تهران: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پژوهشکده مردم شناسی.
    • www.collection.vam.ac.uk
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 832
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 734


نماد الکترونیک 

 

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب