پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 321 |
| تعداد مقالات | 3,364 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,685,241 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,652,035 |
مقایسه ی خصوصیات جوانه زنی و رشدی گیاهچه ی بذور گاوزبان ایرانی (Echium amoenum) حاصله از پایه مادری در تراکم های گیاهی مختلف و در شرایط کاربرد کودهای آلی و شیمیایی | ||
| اکوفیزیولوژی بذر | ||
| مقاله 3، دوره 1، شماره 2، اسفند 1394، صفحه 117-135 اصل مقاله (1.04 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/sej.2016.425 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد بهزاد امیری* 1؛ پرویز رضوانی مقدم2؛ محسن جهان3 | ||
| 1استادیار مجتمع آموزش عالی گناباد | ||
| 2استاد/ دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 3دانشیار/ دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: اخیراً تاثیر کودهای عالی بر خصوصیات خاک و مؤلفه های رشدی گیاه مجدداً مورد توجه قرار گرفته اند (Motta and Maggiore, 2013) گرچه استفاده از کودهای شیمیایی به عنوان بهترین راه حل بر حسب باروری گیاه در نظر گرفته شده ولی این روش غالباً در دراز مدت در اکوسیستم های گرمسیری به دلیل محدودیت قابلیت نگهداری عناصر غذایی در خاک بازدهی اندکی دارد. مشخص شده که استفاده مفرط از مواد شیمیایی کشاورزی در نظام های کشاورزی پیامدهای جبران ناپذیری بر منابع آب و خاک در پی دارد (Weber et al, 2014). کمپوست ماده ای آلی است که به عنوان کود و اصلاح کننده خاک تجزیه و بازیافت شده است. کمپوست می تواند تا حد زیادی ساختمان خاک را تقویت نماید. تجزیه مواد آلی موجب آزادسازی تدریجی موادغذایی شده که ممکن است توسط گیاهان جذب گردند و منجر به بهبود بهره وری اکوسیستمهای کشاورزی گردند (Csizinszky, 2002). استفاده از ورمی کمپوست باعث افزایش کیفیت خاک، کاهش نیاز به آب و کود و در نتیجه افزایش پایداری فعالیت های کشاورزی در کشورهای گرمسیر می شود. ورمی کمپوست فرآیندی است که منجر به تثبیت مواد آلی در شرایط هوازی از طریق فعالیت مشترک کرمهای خاکی و میکرو ارکانیسم ها می شود. محصولات ورمی کمپوست برای مبارزه با آفات و بیماریها و همچنین افزایش بهره وری محصول با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته اند (Sadeghi et al, 2014). کود گاوی یکی از کودهای بسیار خوب است که حاوی نیتروژن، فسفر، پتاسیم و دیگر مواد مغذی است. بعلاوه این کود منجر به افزایش مواد آلی خاک شده که می تواند ساختمان خاک، تهویه، ظرفیت نگهداری رطوبت و نفوذپذیری خاک را افزایش دهد (Motta and Maggiore, 2013). تراکم بوته تعداد بوته های معینی است که در یک نمونه یا منطقه مورد مطالعه وجود دارد. تراکم بوته می تواند بر سلامت گیاهان موثر باشد. کشت گیاهان با تراکم پایین بیشتر مستعد آلودگی به علف های هرز است در حالی که کشت با تراکم بیش از حد سبب رقابت شدید بر سر جذب آب و مواد غذایی کمیاب شده ومنجر به توقف رشد میگردد (Ibrahim, 2012). ارزیابی جوانه زنی و خصوصیات بیولوژیکی بذر یکی از مطالعات پایه و مقدماتی در زمینه کشت گیاهان دارویی است (Canter et al, 2005). با وجود مطالعات فراوانی که در زمینه اثر کودهای آلی و تراکم بوته بر محصولات مختلف انجام شده، اطلاعات موجود در مورد اثرات این عوامل بر بذر ایجاد شده از پایه مادری بسیاری از گیاهان محدود می باشد، به همین دلیل در این پژوهش جوانه زنی و رشد گیاهچه ناشی از بذر حاصل از پایه مادری گاوزبان در سطوح مختلف تراکم بوته و در حضور کودهای آلی و شیمیایی مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روشها: به منظور بررسی خصوصیات جوانه زنی و رشدی گیاهچه بذور گاوزبان ایرانی (Echium amoenum) حاصله از پایه مادری در تراکم های گیاهی مختلف و در شرایط کاربرد کودهای آلی و شیمیایی، پژوهشی در خردادماه سال 1393 در دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل بذور حاصله از گاوزبان ایرانی تیمار شده با عوامل زراعی مختلف در مزرعه شامل 3 تراکم کشت (3، 5 و 10 بوته در مترمربع) و 4 نوع مدیریت تغذیه ای (10 تن در هکتار کمپوست، 7 تن در هکتار ورمی‌کمپوست، 30 تن در هکتار کود گاوی، 90 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی نیتروژن و شاهد) بود. نتایج و بحث: نتایج آزمایش نشان داد که در تمامی تراکم های گیاهی مورد مطالعه، بیشترین درصد جوانه زنی در بذور حاصل از پایه های مادری تیمار شده با کود ورمی کمپوست بدست آمد. سرعت جوانه زنی در تراکم 5 بوته در مترمربع و کودهای کمپوست، ورمی کمپوست، گاوی و شیمیایی بهترتیب 6، 43، 49 و 40 درصد نسبت به کاربرد این کودها در تراکم 3 بوته در مترمربع بیشتر بود. تمامی کودهای آلی مورد مطالعه میانگین زمان جوانه زنی را نسبت به شاهد کاهش دادند، به این ترتیب که میانگین زمان جوانه زنی در هر یک از کودهای کمپوست، ورم یکمپوست و گاوی بهترتیب 58، 55 و 42 درصد در مقایسه با شاهد کاهش یافت. بیشترین طول ریشه چه و ساقه چه در تیمار تراکم 5 بوته در مترمربع بدست آمد و کودهای کمپوست، ورمی کمپوست و شیمیایی به ترتیب افزایش 3، 5 و 12 درصدی نسبت طول ریشه چه به ساقه چه را نسبت به تیمار شاهد سبب شدند. کودهای آلی از مهم ترین منابع موجود برای بهبود کیفیت خاک کشاورزی و افزایش عملکرد گیاهان دارویی مختلف هستند. گزارش شده که این نهاده های اکولوژیکی ازطریق بهبود فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک شرایط مطلوبی برای رشد و نمو گیاه فراهم می آورند (Motta and Maggiore, 2013). بنابراین می توان نتیجه گرفت که بهبود صفات مورد مطالعه در مرحله جوانه زنی بذر گاوزبان در این پژوهش به دلیل استفاده از کودهای آلی بوده است. فلاحی و همکاران (Fallahi et al., 2008) اثرات مثبت استفاده از کودهای آلی بر بهبود صفات کمی و کیفی بابونه (Matricaria chamomilla L.) را گزارش کردند. به نظر میرسد که رقابت گیاهان در تراکم های بالا بر سر آب و مواد غذایی کمیاب منجر به توفق رشد آن ها می گردد (Ibrahim, 2012). در پژوهشی اثر تراکم های 40 ×20، 40 ×30و 50 ×30، بر عملکرد و اجزای عملکرد بادرنجبویه (Melissa Officinalis) بررسی و مشاهده شد که خصوصیات مربوط به بذر در تیمار 40 ×20 در بالاترین سطح خود قرار داشت (Saglam et al, 2004). به طور کلی با توجه به یافته هایی این پژوهش به نظر می رسد که استفاده از نهادههای اکولوژیک و تراکم مطلوب در کشت گاوزبان ایرانی، می تواند آسیبهای ناشی از استفاده از کودهای شیمیایی را کاهش داده و همچنین کیفیت و خصوصیات بذر را بهبود بخشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| درصد جوانه زنی؛ گیاهان دارویی؛ میانگین زمان جوانه زنی؛ نسبت طول ریشه چه به ساقه چه؛ ورمی کمپوست | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,991 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 738 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب