پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 321 |
| تعداد مقالات | 3,355 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,666,433 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,646,511 |
مطالعه سیر تحول کاسه‌های شیشهای ایران از قرون 4 ق.م تا 7 ه.ق از منظر ریختشناسی | ||
| نگارینه هنر اسلامی | ||
| دوره 7، شماره 19، شهریور 1399، صفحه 207-226 اصل مقاله (3 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2021.3996.1405 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه زمانی سعدآبادی* 1؛ سمیه اسدی2؛ فرنوش شمیلی3 | ||
| 1فارغ التحصیل، کارشناسی ارشد، پژوهش هنر، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2فارغ التحصیل، کارشناسی هنر اسلامی گرایش شیشه، دانشکده هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
| 3استادیار، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| در پس چند هزاره تاریخ هنر ایران، آثار شیشهای ارزنده‌ای بر جای مانده و کاسه‌های شیشهای بخشی از این آثار است. مطالعه کاسه‌های شیشهای با تمرکز بر عناصر تشکیل دهنده آن، فرم و تزیینات تحت عنوان ریختشناسی یکی از روش‌های شناخت پیشینه و سیر تاریخی هنر شیشهگری ایران است. پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخ این پرسش اساسی که کاسه‌های شیشهای ایران به لحاظ ریخت‌شناسانه در طول تاریخ چه تحولاتی را پشت سر گذاشته‌اند؟ نمونه کاسه‌های شیشهای متعلق به دوران پیش و پس از اسلام را مورد مطالعه قرار داده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات از طریق منابع کتابخانه‌ای گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد کاسه‌های شیشهای پیش از اسلام بی‌رنگ، تقریباً هم‌شکل و نیم‌کروی بوده و با نقوش هندسی و گیاهی تزیین یافته‌اند. در طی قرن‌ها و با برآمدن اسلام شیوه‌های نوین ساخت و تزیین شیشه باعث دگرگونی فرم کاسه‌های شیشهای گشته به طوری‌‌که این کاسه‌ها از تنوع فرم، تزیین و رنگ برخوردار می‌باشند. هنرمند شیشهگر علاوه بر نقوش هندسی از انواع نقوش جانوری، گیاهی، انسانی، نوشتاری و غیر هندسی در تزیین کاسه‌های دوران اسلامی بهره برده است. همچنین روش ساخت و تزیین کاسه‌های شیشهای در گذر زمان دچار تحولاتی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شیشهگری؛ کاسه‌های شیشهای؛ ایران باستان؛ ایران اسلامی؛ ریختشناسی | ||
| مراجع | ||
|
آسا برگر، آرتور. (1379). نقد فرهنگی. مترجم: حمیرا مشیرزاده، تهران: باز.
استاجی، ابراهیم؛ رمشکی، سعید. (1392). «تحلیل ریختشناسی داستان سیاوش بر اساس نظریه ولادیمیر پراپ». متنشناسی ادب فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، سال 49، شماره 3 (پیاپی 19)، 37- 52.
بازورث، کلیفورد ادموند. (۱۳۸۰). سلسلههای تاریخ ایران؛ سلجوقیان. مترجم: یعقوب آژند، تهران: مولی.
بامبرو، فیلیپ. (1394). گنجینه هنر اسلام. مترجم: مسعود گلزاری و مهردخت وزیرپور کشمیری، تهران: کتابدار.
بهمنی، پردیس. (1394). هنر و تمدن اسلامی؛ طراحی اشیا در هنر اسلامی ایران. تهران: فخراکیا.
پارسا، سید احمد؛ صلواتی، لاله. (۱۳۸۹). «ریختشناسی حکایتهای کلیله و دمنه نصرالله منشی». بوستان ادب، سال 2، دوره ۶، شماره 4، 47- 77.
پراپ، ولادیمیر. (۱۳۸۶). ریختشناسی قصههای پریان. مترجم: فریدون بدرهای، چ2، تهران: توس.
پوپ، آرتر آپم. (1390). سیری در هنر ایران از دوران پیش از تاریخ تا امروز. ج15؛ پیوستها و تعلیقات. تهران: علمی و فرهنگی.
تجویدی، زهرا. (۱۳۸۶). آشنایی با هنرهای سنتی ایران. تهران: پیام نور.
جعفریزاده، مسلم؛ شیشهگر، آرمان. (1398). «بررسی آثار شیشهای اشکانی کاخ شائور»، مطالعات باستانشناسی، سال 11، شماره 1، 35- 54.
خدیش، پگاه. (۱۳۹۱). ریختشناسی افسانههای جادویی ایرانی. چ2، تهران: علمی و فرهنگی.
روحانی، مسعود؛ اسفندیار، سبیکه. (1389). «ریختشناسی قصه قلعه ذاتالصور در مثنوی، طبق نظریه ولادیمیر پراپ». زبان و ادب فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، سال 53، شماره 220، 67- 83.
زهرهوند، سعید؛ مسعودی، مرضیه؛ رحیمی، منصور. (1393). «ریختشناسی داستان لیلی و مجنون جامی، براساس نظریه پراپ». پژوهشنامه ادب غنایی، سال 12، شماره 23، 169- 190.
صالحوند، نوید. (1395). تاریخچه شیشه و شیشهگری؛ ظروف شیشهای دوره اشکانی: مجموعههای موزه ملی ایران و موزه رضا عباسی. تهران: سمیرا.
عطارزاده، عبدالکریم؛ هوشیار؛ مهران. (1396). مجموعه هنر در تمدن اسلامی. تهران: سمت.
علام، نعمتاسماعیل. (1386). هنرهای خاورمیانه در دوران اسلامی. مترجم: عباسعلی تفضلی، چ2، مشهد: بهنشر.
علیاکبرزاده کرد مهینی، هلن. (۱۳۷2). شیشه مجموعه مرز بازرگان. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
فریه، ر. دبلیو. (1374). هنرهای ایران. مترجم: پرویز مرزبان، تهران: فرزان.
فوکایی، شینجی. (1371). شیشه ایرانی. مترجم: آرمان شیشهگر، تهران: میراث فرهنگی.
گلاک، جی؛ پنتون، کارل. (1385). سیری در صنایع دستی ایران. تهران: بانک ملی.
گلد اشتاین، سیدنی. ام. (۱۳۸۷). کارهای شیشه؛ مجموعه هنرهای اسلامی. گردآوری ناصر خلیلی، ج10، تهران: کارنگ.
گلدمن، لوسین. (1382). نقد تکوینی. مترجم: محمدتقی غیاثی، تهران: نگاه.
معطوفی، اسدالله. (۱۳۹۳). سفال و شیشه شهر تاریخی گرگان (جرجان). تهران: فروهر.
موسوی حاجی، رسول؛ نیکبر، مازیار. (1393). هنرهای کاربردی دوره اسلامی. تهران: سمت.
نصری اشرفی، جهانگیر. (1388). تاریخ هنر ایران. تهران: آرون.
یساولی، فرهاد. (1393). آثار درخشان هنر ایران و جهان اسلام. ج2، تهران: برگ نو.
Carboni, Stefano & David Whitehouse. (2001). Glass of the Sultans. New York: The Metropolitan.
Carboni, Stefano. (2001). Glass from Islamic Lands. UK: Thames & Hudson.
Corning Museum of Glass.
Kroger, Jens. (1995). Nishapur Glass of the Early Islamic Period. New York: The Metropolitan Museum of Art.
Page, Jutta-Annette. (2006). The Art of Glass. London: Toledo Museum of Art.
Ricke, Helmut. (2002). Glass Art Reflecting the Centuries. New York: Dusseldorf.
Tait, Hugh, 1991, Five Thousand Years of Glass, New York: The Trustees of the British- Museum.
Whitehouse, David. (2005). Sasanian and Post-Sasanian Glass in the Corning Museum of Glass. New York: The Corning Museum of Glass.
Whitehouse, David. (2010). Islamic Glass in the Corning Museum of Glass. New York: The Corning Museum of Glass. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 673 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,213 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب