پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 288 |
| تعداد مقالات | 2,974 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,940,241 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,159,390 |
پژوهش تحلیلی هنر قاشقتراشی در خوانسار از دیرباز تاکنون | ||
| نگارینه هنر اسلامی | ||
| دوره 8، شماره 21، شهریور 1400، صفحه 122-136 اصل مقاله (1.25 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2021.4554.1513 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن محرابی1؛ حسین صدیقیان* 2 | ||
| 1دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
| 2استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه لرستان | ||
| چکیده | ||
| در ایران تولید آثار چوبی و هنرهای وابسته به آن از گذشته تاکنون جایگاه ویژه‌ای بین هنرمندان و صنعتگران داشته است. اما متأسفانه تولید و تزئین برخی از این آثار مانند هنر قاشقتراشی، بنا به دلایل گوناگون با افول مواجه شده است. قاشقتراشی یکی از هنرهای سنتی ایران بوده است که در گذشته تعداد زیادی از هنرمندان منبت‌کار در برخی شهر‌ها هم‌چون خوانسار و آباده به این حرفه مشغول بوده‌اند؛ اما در حال حاضر به‌جز چند هنرمند، دیگر کسی به این حرفه مشغول نیست. یکی از شهرهای معتبر ایران در زمینۀ هنر قاشقتراشی خوانسار است که در گذشته کارگاه‌های فراوانی در آن این آثار را تولید می‌کردند. در ارتباط با قاشق‌های سنتی تولید شده در این شهر تاکنون پژوهش مستقل و هدفمندی صورت نگرفته و ضرورت داشت که به این هنر سنتی رو به فراموشی شهر پرداخته شود. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر توصیف و تحلیل هنر قاشقتراشی خوانسار است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و شیوۀ گردآوری اطلاعات در آن شامل مطالعات میدانی، پرسش‌های شفاهی محلی، مطالعات موزه‌ای و مطالعات کتابخانه‌ای است. با توجه به مطالعات صورت گرفته چنین مشخص می‌شود که در خوانسار و حداقل از اوایل دورۀ قاجاریه به بعد، مشابه مراکزی هم‌چون آباده، انواع مختلفی از قاشق‌های چوبی به‌ویژه افشره-خوری‌های زیبا تولید می‌شد. اما شاخصۀ تقریباً متمایز خوانسار نسبت به دیگر مراکز، تولید آثار یک‌تکۀ ساده یا تزئینی می‌باشد که در نتیجۀ آن انواع متعددی از قاشق‌های کوچک و بزرگ با کاربری‌های گوناگون تولید شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاشقتراشی؛ خوانسار؛ دورۀ قاجاریه؛ منبتکاری؛ افشره خوری | ||
| مراجع | ||
|
آلداوود، سیدعلی. (1378). دو سفرنامه از جنوب ایران. تهران: امیرکبیر.
استادی، رضا، (1376). شرح احوال حضرت آیت‌الله‌العظمی اراکی (یادنامه آیت‌الله‌العظمی اراکی). تهران: روزنامه اطلاعات.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن. (1363). تاریخ منتظم ناصری. بهتصحیح: محمداسماعیل رضوانی، تهران: دنیای کتاب.
امرائی، مهدی. (1391). هنر منبت. تهران: سمت.
بروگش، هینریش. (1367). سفری به دربار سلطان صاحبقران (1861ـ1859). مترجم: مهندس کردبچه، تهران: نشر اطلاعات.
بلوشر، ویپرت فون. (1369). سفرنامه بلوشر. مترجم: کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
تسبیحی، محمدحسین. (1354). گویش خوانساری. راولپندی (پاکستان): نشر مؤلف.
جمال‌زاده، محمدعلی. (1335). گنج شایگان یا اوضاع اقتصادی ایران. برلین: انتشارات اداره کاوه (دارالسلطنه برلین، چاپخانه کاویانی).
ـــــــــــــــــــ . (1337). شاهکار. ج اول، تهران: کانون معارف.
جیریائی، مهدی؛ و دیگران. (1397). «بررسی و تحلیل تجارت داخلی و خارجی سلطان‌آباد عراق (1324 تا1360ق./ 1906تا 1941م.)». فصلنامه پژوهش‌های تاریخی دانشگاه اصفهان، شماره 38، 81ـ99.
حسینى فسائی، میرزاحسن. (1382). فارسنامه ناصرى. بهاهتمام منصور رستگار فسایى، ج دوم، تهران: امیرکبیر.
حکیم، محمدتق. (1366). گنج دانش: جغرافیای تاریخی شهرهای ایران. با مقدمه عبدالحسین نوایی، بهاهتمام: محمدعلی صوتی و جمشید کیانفر، تهران: زرین.
خورشاه بن قباد. (1379). تاریخ ایلچی نظام‌شاه: تاریخ صفویه از آغاز تا 972 ه. ق. بهتصحیح: محمدرضا نصیری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
دالمانی، هانرى رنه. (1335). سفرنامه از خراسان تا بختیاری. مترجم: علی‌محمد فره‌وشى، تهران: امیرکبیر.
دروویل، گاسپار. (1389). سفرنامه دروویل. مترجم: جواد محیی، تهران: نیک‌فرجام.
دوسرسی، [لوران]. (1362). ایران در1840ـ1839م. 1256ـ1255ه. ق.): سفارت فوق‌العاده کنت دوسرسی. مترجم: احسان اشراقی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
دوکوتز بوئه، موریس. (1365). مسافرت به ایران: دوران فتحعلی‌شاه قاجار. مترجم: محمود هدایت، تهران: جاویدان.
دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغت‌نامه. تهران: دانشگاه تهران.
دهگان، ابراهیم. (1393). تاریخ اراک. ج دوم، تهران: زرین و سیمین.
زهرائی، فضل‌الله. (1341). دورنمای خوانسار. تهران: نشر مؤلف (چاپ رنگین).
ـــــــــــــــ . (1370). گلستان خوانسار. تهران: نشر مؤلف.
ژوبر، پیر آمده. (1347). مسافرت در ارمنستان و ایران. مترجم: علیقلی اعتمادمقدم، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
سیف‌الدوله، سلطانمحمد. (1364). سفرنامه سیف‌الدوله (سفرنامه مکه). تصحیح و تحشیه: علی‌اکبر خداپرست، تهران: نشر نی.
شاردن، ژان. (1372). سفرنامه شاردن. مترجم: اقبال یغمایى، تهران: توس.
شهری‌باف، جعفر. (1383). طهران قدیم. ج اول، تهران: معین.
شیروانى، زین‌العابدین. (بیتا). بستانالسیاحه. تهران: کتابخانه سنائی.
صدر، حسین. (1358). شصت سال زندگی من، ما و آن‌ها. خوانسار: نشر مؤلف (چاپخانه شبنم).
صدیقیان، حسین و صادقی، ابراهیم. (1392). «تولیدات چوبی و هنرهای وابسته به آن در خوانسار طی ادوار مختلف اسلامی». فصلنامه باستان‌پژوه، سال پانزدهم، ش 20، 72ـ59.
فوروکاوا، نوبویوشى. (1384). سفرنامه فوروکاوا. مترجم: هاشم رجب‌زاده و کینیجى ئه‌اورا، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
کیهان، مسعود. (1311). جغرافیای مفصّل ایران. تهران: مطبعه مجلس.
کریمیان، حسن؛ صدیقیان، حسین. (1397). شهر خوانسار در عصر قاجار. تهران: جهاد دانشگاهی.
مستوفی، عبدالله. (1384). شرح زندگانی من: تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه از آقامحمدخان تا آخر ناصرالدین‌شاه. تهران: زوار.
مورتنسن، اینگه مانت. (1377). کوچ‌نشینان لرستان: تاریخ فرهنگ مادی و گله‌چرانی در غرب ایران. مترجم: محمدحسین آریا، تهران: پژوهنده.
موریه، جیمز. (1390). سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی. مترجم: میرزاحبیب اصفهانی، با مقدمه محمد گلبن، تهران: نگاه.
موسوی اصفهانی، میرزاحسن. (1392). روزنامه سفر مشهد، مکه و عتبات (1316ـ1315ق.). بهکوشش: رسول جعفریان و حمیدرضا نفیسی، تهران: مشعر.
میرمحمدی، حمیدرضا. (1378). جغرافیای خوانسار. قم: کنگره آقاحسین خوانساری.
مصاحبه با مهدی رجبی خوانساری (1395). در کارگاه منبتکاری و قاشقتراشی ایشان واقع در شهر خوانسار.
مصاحبه با مرحوم میرزا احمد فرجی (1395). در شهر خوانسار.
مصاحبه با سید حسین غضنفری (1395). در شهر خوانسار.
Herbert Baily, J. T. 1912, Some Persia Sherbet spoon, in The Connoisseur magazine, Vol.33, pp 194 - 196.
Lamarre, Clovis, 1878, La Perse le Siam et le Cambodge et l'exposition de 1878, Paris, Librairie Ch. Delagrave.
Lorimer, J. G. 1908, Gazetteer of the Persian Gulf, Oman and Central Arabia, Vol2, Geographical and Statistical, Calcutta: Superintendent Government Printing.
Nelson, G. 1879, “Travels in Persia”, London, Colburn's United Service Magazine and Naval and Military Journal, Hurst and Blackett publisher, part 1.
Smith, R. M. 1877, Persian Art, New York, Scribner, Welford, and Armstrong Publisher.
Tavernier, J. B. 1678, The Six Voyages of John Baptista Tavernier, translated by Joan Phillips, London, Printed for R.L and M.P.
Wills, C. J. 1886, Persia as It Is, London, Sampson. Low, Marston, Searle & Rivington.
URL1: https://asia.si.edu/research/iran-in-photographs/the-collections/myron-bement-smith-collection-gn/35/ .(موزه ملی هنر آسیایی، مجموعه اسمیت)
URL2: https://www.britishmuseum.org/collection/object/W_As1972-Q-1484 .(موزه بریتانیا)
URL3: https://collectie.wereldculturen.nl/#/query/143b5136-52bc-4633-8ee8-516931dff9cf .(موزه تروپن)
URL4: https://collections.vam.ac.uk/item/O118314/sherbet-spoon-unknown .(موزه ویکتوریا و آلبرت)
URL5: https://harvardartmuseums.org/collections/object/215857?position=0 .(موزه هنر هاروارد)
URL6: https://www.horniman.ac.uk/object/1982.451 .(موزه هورنیمَن)
URL7: https://www.nms.ac.uk/explore-our-collections/collection-search-results/spoon/321650 .(موزه ملی اسکاتلند)
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 312 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 792 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب