تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 288 |
تعداد مقالات | 2,974 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,940,240 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,159,390 |
هنرمندان لواسانی در پهنهی ری،تهران و لواسان | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
دوره 8، شماره 21، شهریور 1400، صفحه 112-121 اصل مقاله (3.02 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2021.4370.1476 | ||
نویسنده | ||
میثم علیئی* | ||
گروه باستان شناسی، مجتمع آموزش عالی گناباد, | ||
چکیده | ||
منطقهی ری در شمال فلات مرکزی ایران، از قدیم جزء مناطق مهم ایران و جهان اسلام بود و امروزه بخشی از کلان شهر تهران است. منطقهی لواسان در شمال شرقی تهران امروزی نیز از ادوار قبل از اسلام در ارتباط مستقیم با ناحیهی ری بوده است. در این مناطق، مقابر زیادی وجود دارد که متعلق به سادات و نوادگان یا بستگان پیامبر و ائمه است. در برخی از این مقابر، صندوقها و درهای چوبی وجود دارد که به دست هنرمندان بومی منطقه ساخته شده است و از نظر هنری، تاریخی و سیاسی و مذهبی دارای اهمیت است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و معرفی خانوادهی «لواسانی» است که آثار و هنر خود را بر چند نمونه از صندوقها و درهای مقابر موجود در نواحی بین لواسان و ری ارائه کردهاند. به این منظور، این پرسشها مطرح میشود که چه کسانی در ساخت این صندوقها دخیل بودهاند، حوزهی فعالیت آنها در کدام مناطق بوده است و از نظر اعتقادی گرایشهای سازندگان یا سفارشدهندگان این صندوقها چگونه بوده است؟ تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و دادههای آن بر اساس مطالعات اسنادی و بررسیهای میدانی گردآوری شده است. بر اساس بررسیهای انجام شده، صندوقها و درهای مورد بررسی، از ساختههای خانوادهی مشهور لواسانی در قرن نهم هجری است. با توجه به کیفیت و تنوع صندوقها و درها و همچنین کتیبهها و مضامین قرآنی، احادیث، و نقوش بهکار رفته در آنها، سازندگان یا سفارش دهندگان آنها بر مذهب شیعه بوده و تداوم کار این هنرمندان در آن عصر، نشان دهندهی شهرت این خانواده است . | ||
کلیدواژهها | ||
هنرمندان لواسانی؛ آرامگاههای ری و لواسان و تهران؛ صندوق مقابر | ||
مراجع | ||
آملی، مولانا اولیاءالله. (1348). تاریخ رویان. بهتصحیح منوچهر ستوده، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
ابن حوقل، ابوالقاسم. (1366). سفرنامه ابن حوقل (ایران در صورهالارض). مترجم: جعفر شعار، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.
اصطخری، ابواسحق ابراهیم. (1373). ممالک و مسالک. مترجم: محمدبن اسعدبن عبدالله تستری، بهکوشش ایرج افشار، تهران: موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.
افروند، قدیر؛ پوربخشنده، خسرو. (1381). گزارش پژوهشی بررسی و شناسایی آثار باستانی و تاریخیـ فرهنگی حوزه فرمانداری ری. جلد اول، اداره کل میراث فرهنگی استان تهران.
پازوکی طرودی، ناصر. (1382). آثار تاریخی شمیران: جغرافیای تاریخی و معرفی محوطههای باستانی و بناهای تاریخی و فرهنگی. تهران: میراث فرهنگی.
خزایی، محمد. (1386). «نقش نمادین طاووس در هنرهای تزیینی ایران». در کتاب ماه هنر، شماره 111 و 112. صص 6 - 12.
رئیسزاده، مهناز؛ مفید، حسین. (1383). احیای هنرهای ازیادرفته (مبانی معماری سنتی در ایران به روایت استاد حسین لرزاده). تهران: مولی.
صفایی، مهوش. (1383). «ری». در دائرهالمعارف تشیّع. زیر نظر احمد صدر حاجسیدجوادی، بهاءالدین خرمشاهی و کامران فانی، جلد هشتم، تهران: شهید سعید محبی.
کامبخشفرد، سیفالله. (1370). تهران سههزار و دویستساله (بر اساس کاوشهای باستانشناسی). تهران: فضا.
کریمان، حسین. (1356/ 2536، الف). برخی آثار بازمانده از ری قدیم. چاپ دوم، تهران: دانشگاه ملی.
ـــــــــــــــ . (1356/ 2536، ب). قصران. جلد اول، تهران: انجمن آثار ملی.
ـــــــــــــــ . (1371). ری باستان. تهران: دانشگاه شهد بهشتی.
ـــــــــــــــ . (2535/ 1355). تهران در گذشته و حال. تهران: دانشگاه ملی.
کیانی، محمدیوسف. (1374). پایتختهای ایران. تهران: میراث فرهنگی.
گشایش، فرهاد. (1378). آشنایی با اشکال و احجام. تهران: عفاف.
محمودیان، علیاکبر و دیگران. (1381). اطلس شهرستان شمیران. تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی.
مرعشی، ظهیرالدین. (1347). تاریخ گیلان و دیلمستان. تصحیح منوچهر ستوده، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
ــــــــــــــــــ . (1361). تاریخ طبرستان و رویان و مازندران. چاپ دوم، بهکوشش محمدحسین تسبیحی، تهران: شرق.
مصطفوی کاشانی، محمدتقی. (1381). «بنای تاریخی بقعه بیبیشهربانو». از مجموعه مقالات در زمینه باستانشناسی، گردآوری مهدی صدری، جلد اول، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد. (1361). احسنالتقاسیم فی معرفهالاقالیم. مترجم: علینقی منزوی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان.
میرخندان، سیدحمید. (1373). سیمای ری. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
هیلنبراند، روبرت. (1383). معماری اسلامی. مترجم: باقر آیتاللهزاده شیرازی، چاپ دوم، تهران: روزنه.
یاقوت حموی، شهاب الدین ابی عبدالله . (1965). معجمالبلدان. جلد دوم، بیجا : اسدی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 306 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 314 |