تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 288 |
تعداد مقالات | 2,974 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,940,238 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,159,390 |
تحلیل نگارۀ «مجلس همایون و اکبر» از مجموعۀ مُرقع گلشن با تاکید بر انواع حضورِ هنرمند در اثر | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
دوره 8، شماره 21، شهریور 1400، صفحه 5-19 اصل مقاله (1.65 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2021.4006.1407 | ||
نویسندگان | ||
مجیدرضا مقنی پور* 1؛ اشکان رحمانی2 | ||
1بخش هنر، دانشکده هنر و معماری . دانشگاه شیراز | ||
2بخش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
در فرآیند شکل دادن به یک اثر هنری، هنرمند، یا خود را مکلف به اصول سبکی و مکتبیِ خاصی میداند، یا پا را از آن فراتر مینهد و خود پایههای سبک دیگری را بنا میگذارد. در این میان در آثاری که رمزگان سبکی و مکتبی، حضور پررنگی را داشته باشند، مجال برای حضور رمزگان شخصی هنرمند، یا به نوعی حضورِ مولف اثر، کمتر فراهم میگردد. نگارگری ایرانی از جمله هنرهایی است که به خاطر حضور سنگینِ قواعد سبکی و مکتبی، حضور مولف در آن با چالشها و محدودیتهای بسیاری مواجه است؛ اما به نظر میرسد در بسترهایی که نگارگران ایرانی توانستهاند تا حدودی خود را از این قیود برهانند، گونههایی از حضور این رمزگان شخصی را نیز رواج دادهاند. یکی از این بسترها، مکتب موسم به «هند و ایرانی» است که پایههای آن توسط هنرمندان ایرانی در سرزمین هندوستان بنا گردید. این پژوهش به تحلیل سبکی و موضوعیِ نگارۀ «مجلس همایون و اکبر» از این مکتب میپردازد. اساس پژوهش بر این فرض استوار بوده که این اثر نمونهای متمایز به لحاظ بکارگیری شکلهای متفاوت حضور هنرمند در یک نگارگری شرقی میباشد؛ لذا سوال اصلی را میتوان اینگونه مطرح نمود که: انواع مختلف حضورِ هنرمند در نگارۀ «مجلس همایون و اکبر» چگونه است؟ روش پژوهش توصیفیـتحلیلی است که در فرآیند آن لایههای سبکی، نوشتاری و مضمونی نگاره مورد مطالعه قرار میگیرد. نتایج پژوهش نشان میدهد که وفاداری سبکیِ هنرمند اثر به سنتِ ایرانی مکتب تبریز به ویژه تحرک و پویاییِ پیکرهها و نوع ترکیببندیِ نگارههای بهزاد، ثبتِ رقم هنرمند در کتیبۀ نگاره و نیز در متن خود اثر، از نمونه رمزگان شخصی هنرمند در اثرِ مورد مطالعه است. همچنین در اینجا و در پدیدهای بسیار کمسابقه در هنر مشرق زمین، شاهد حضور تصویریِ خودِ هنرمند در نگاره و نیز بازنمودِ تصویری از کل نگاره در اثر میباشیم، که این شکلهای حضور هنرمند علاوه بر این که مهمترین شکل حضور مولف در اثر مورد بحث بوده، مجلس همایون و اکبر را به اثری متمایز بدل میسازد | ||
کلیدواژهها | ||
مکتب هند و ایرانی؛ مرقع گلشن؛ عبدالصمد؛ مولف؛ خودنگاره | ||
مراجع | ||
ـ آذرمهر، گیتی. (1385). شرحی دیگر بر مرقع گلشن، گلستان هنر، شماره 4 ، صص 77 ـ 67. ـ آفرین، فریده. (1392). نگره مولف و آثار کمال الدین بهزاد و رضا عباسی، باغ نظر، شماره 25، صص 100 ـ 89 ـ ارمی، عاطفه. (1392). بررسی ویژگی های تصویری نگاره ها و خط نگاره های مرقع گلشن (با تاکید بر دوران جهانگیری)، (پایاننامه منتشرنشده کارشناسی ارشد هنر اسلامی)، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، ایران. ـ افضلطوسی، عفتالسادات، هوشمند منفرد، ندا .( 1395). بررسی تفاوت نگارههای عبدالصمدشیرازی در دربار شاه طهماسب صفوی و گورکانیان هند، فصلنامه مطالعات شبه قاره، شماره 26، صص 42 ـ 23. ـ بهنام، عیسی (1343). آشنایی با چند نقاش ایرانی و هندی در اوایل قرن11 هجری، هنر و مردم، شماره 19، صص 2-6. ـ پاکباز، رویین. (1379). دایره المعارف هنر، تهران، فرهنگ معاصر ـ ترکمانی، احمد.( 1388). مرقع گلشن (نگاهی بر تاثیر نقاشی ایران بر نقاشی هند)، کتاب ماه هنر، شماره 129، صص 71 ـ 66. ـ حسنشاهی، فائزه و شریف زاده، محمدرضا.(1393). بررسی دلایل گرایش هنرمندان تجسمی به خودنگاری، کیمیای هنر، شماره 8، صص 15 ـ 7. ـ دریایی، ابوالفضل. (1374). تاثیر فرهنگ و هنر ایران در شکل گیری مکتب نقاشی هند و ایرانی در دوران بابریان هند، (پایاننامه منتشرنشده کارشناسی ارشد باستان شناسی)، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ایران. ـ راکسبرگ، دیوید.جی. (1388). کمال الدین بهزاد و مساله پدیدآورندگی اثر هنری در نقاشی ایران. در نگارگری ایرانی ـ اسلامی در نظریه و عمل، تهران، فرهگستان هنر. ـ رجبی، زینب و پورمند، حسنعلی. (1398). تحلیل نگاره «یوسف و زلیخا» اثر کمال الدین بهزاد بر اساس نظریه ترامتنیت ژرار ژنت، کیمیای هنر، دوره 8، شماره 32، صص 77 ـ 95. ـ رجبی، محمدعلی. (1384). شاهکارهای نگارگری ایران، تهران: هنرهای معاصر. ـ سهیلی خوانساری، احمد(1347). مرقع گلشن؛ تحلیلی از یک سند تاریخی، هنر و مردم، دوره 7، شماره 73، صص 16 ـ 18. ـ ظفرمند، سیدجواد (1381). مفهوم فرم به ویژه در هنر، نشریه هنرهای زیبا، شماره 11. صص: 13 ـ21. ـ غروی، مهدی. (1352). عبدالصمد شیرین قلم شیرازی (هنـــرمند نامدار ایرانی پایه گذار مکتب نقاشی مغولی)، هنر و مردم، شماره 128، صص 34 ـ 43. ـ کارول، نوئل. ( 1392). درآمدی بر فلسفه هنر، مترجم: صالح طباطبایی، تهران: فرهنگستان هنر. ـ کرباسیان، اکبر و شیرین کرباسیان. (1380). مرقع گلشن و هنرمندان خالق آن، موزه ها، شماره 121، صص 12ـ 78. ـ کریم زاده تبریزی، احمد. (1369). آثار و احوال نقاشان قدیم ایران، جلد اول، لندن ـ کری، بازل. (1392). نقاشی ایرانی، تهران، دنیای نو. ـ کری ولش، استوارت و یحیی ذکاء. (1373). مینیاتورهای مکتب ایران و هند، تهران، یساولی. ـ کن بای، شیلا. (1384). اسب در آثار عبدالصمد، هنرهای تجسمی، سال ششم، شماره 23، صص 39 ـ 30. ـ نفیسی، نوشین دخت. (1343). تاریخ نقاشی های آسیا و جلوه های آن (هندوستان)، هنر و مردم ، شماره 21، صص، 30-35.
Duury, Elizabeth. (2001). Self-portraits of the words Greatest painters, London, Baker & Taylor. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 467 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 819 |