
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,879 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,325 |
بررسی تطبیقی نگارۀ دیو در مکاتب نگارگری دوران ایلخانی و تیموری | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
مقاله 5، دوره 3، شماره 11، مهر 1395، صفحه 62-75 اصل مقاله (2.32 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2016.798 | ||
نویسندگان | ||
حسین مهرپویا1؛ بنفشه سلیمی پور2؛ طیبه شاکرمی3؛ اکبر شریفی نیا4 | ||
1استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2کارشناسی ارشد باستان شناسی)گرایش اسلامی(، دانشگاه سیستان و بلوچستان )نویسنده مسئول( | ||
3دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور | ||
4دانشجوی دکتری باستا نشناسی دانشگاه بوعلی سینا | ||
چکیده | ||
در هنر نگارگری، نگارگران تمامی مکاتب ذهنیتی کامل و فعال دربارة نبرد کیهانی میان آفرینش اهریمنی و آفرینش ایزدی داشتند. در این میان دیو که نماد اهریمن و دشمن است با چهرههای حیوانی با شاخ ودم و عریان، با سلاحهای بدوی و دیگر موارد نشان داده شده است. نگارگران با نمایش این ویژگیها به نوعی به برتری آفرینش ایزدی در مقابل آفرینش اهریمنی اشاره کردهاند. هدف اصلی پژوهش، بررسی نقش دیو در نگارههای دورة ایلخانی و تیموری (هرات وشیراز) و تفاوت طراحی نگارههای آن است. سؤالات اصلی پژوهش عبارتند از؛1- ویژگیها و شاخصههای شکلی دیو در نگارههای دورة ایلخانی و تیموری چیست؟2: تفاوت چهرۀ دیوان در نگارههای دورة ایلخانی و تیموری چگونه قابل تبیین است؟ نتایج پژوهش نشان میدهد، دیو در نگارههای این دوران با توجه به وجه حیوانی آن ترسیم و با ویژگیهای حیوانی در کالبد آدمی نقش شده است. از سویی دیگر تفاوت در تصویر نقش آن در این مکاتب ابتدا برگرفته از وجه استعاری شاهنامه و سپس تلقی شخصی نگارگر و خوانش او از متن، سلیقة هنری دوران او و مکتبی که در آن رشد کرده و یا اقتضای شرایط اجتماعی و فرهنگی او است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی و براساس مطالعات کتابخانهای انجام شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ایلخانیان؛ تیموریان؛ شاهنامه؛ نگارگری؛ دیو | ||
مراجع | ||
## آموزگار، ژاله،( 1383)، تاریخ اساطیری ایران، تهران، انتشارات سمت. ## آژند، یعقوب.(1389). نگارگری ایران (پژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ایرانی)، جلد اول و جلد دوم، تهران ،انتشارات سمت. ## _______. ( 1385). مکتب نگارگری اصفهان، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ## _______. ( 1384). مکتب نگارگری«تبریز- قزوین-مشهد». تهران: فرهنگستان هنر. ## ابراهیمی، معصومه. (1392)، بررسی سیر تحول دیو در تاریخ اجتماعی و ادبیات شفاهی، دو فصلنامه فرهنگ و ادبیات عامه، شماره 2، صص، 54-82. ## اکبری مفاخر،آرش،( 1388)، دیوان در متون پهلوی، مجله مطالعات ایرانی، سال هشتم شماره پانزدهم، صص42-54. ## _______.( 1387). دیوان در متون اوستایی و فارسی باستان، مجله مطالعات ایرانی، سال هفتم، شمارهی چهاردهم، صص52-63. ## پاکباز، رویین .(1378). نقاشی ایرانی از دیروز تا امروز،تهران : انتشارات زرین و سیمین. ## پرادا، ایدت، با همکاری رابرت دایسون و کمکهای چارلز ویلکینسون،( 1357)، هنر ایران باستان ( تمدنهای پیش از اسلام).( یوسف مجید زاده، مترجم). تهران، ناشر مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. ## تالبوت، رایس، دیوید .(1386). هنر اسلامی، ترجمه ماه ملک بهار.تهران ، انتشارات علمی و فرهنگی. ## زرین ایل،مهدی،کارگرجهرمی،وحید.(1391)، نگارگری ایران در دوران تیموری(عصرطلایی نگارگری ایران)، نیمسال نامه تاریخ نو، شماره 4، صص،143-177. ## زکی، محمد حسین .(1377). هنر ایران، ترجمه محمد ابراهیم اقلیدی، تهران، انتشارات صدای معاصر. ## زمردی، حمیرا، زهرا نظری. (1390). ردپای دیو در ادب فارسی، دو فصلنامه علامه، سال یازدهم، شماره پیاپی 31، صص، 56- 98. ## شاطری، میترا، اعراب، علی. (1394). بررسی نگاره های مربوط به رستم و دیو سپید در نگارگری، فصلنامه علمی هنراسلامی، شماره 5، صص، 15-26. ## شایسته فر،مهناز.(1385).عناصر هنر شیعی در نگارگری و کتیبه نگاری تیموریان وصفویان ،کتاب ماه هنر،صص ،40-44. ## شریف زاده، عبد المجید .(1375). تاریخ نگارگری در ایران، تهران،انتشارات حوزه هنری. ## عظیمیپور، نسیم،( 1392). دیو در شاهنامه با بررسی تطبیقی دیوها و شخصیتهای منفی و آیین مزدیسنا، تهران، نشر سخن. ## غیاثی،ندا، رضوانیان، قدسیه، اعظمزاده محمد.(1395). مطالعۀ تأثیر روایت استعاری فردوسی بر شاهنامهنگاری، فصلنامه ادبیات تطبیقی، سال هفتم، شمارۀ 1پیاپی 13،صص 160-129. ## کاربخش، رویا. (1392). مطالعه تطبیقی صحنه نجات بیژن از چاه توسط رستم در شاهنامههای دو مکتب تیموری و صفوی، پایانامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: حسین مهرپویا، دانشگاه سیستان و بلوچستان. ## کرتیس، ویستا سرخوش.( 1373). اسطورههای ایرانی، عباس مخبر، تهران، نشر مرکز. ## کرستین سن، آرتور.( 1355). مزداپرستی در ایران قدیم، ذبیح الله صفا.، چ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. ## کفشچیان مقدم،اصغر، یاحقی، مریم.(1390). بررسی عناصر نمادین در نگارگری ایران، فصلنامه باغ نظر، سال هشتم، شماره 19، صص 76-65. ## گری، بازل. (1385). نقاشی ایرانی.(عربعلی شروه،مترجم). چاپ دوم، تهران :نشر دنیای نو. ## گودرزی، مرتضی .(1384). تاریخ نقاشی ایران از آغاز تا حاضر، تهران، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی (سمت). ## http://shahnama.caret.cam.ac.uk
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 989 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,385 |