تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 315 |
تعداد مقالات | 3,327 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,567,274 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,598,842 |
تحلیل بصری عنصر فرشته در آثار استاد محمود فرشچیان | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
مقاله 1، دوره 3، شماره 10، تیر 1395، صفحه 4-15 اصل مقاله (4.38 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2016.774 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا شیخی1؛ نسیم قرائی2 | ||
1استادیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر، تهران (نویسنده مسئول) | ||
2کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد | ||
چکیده | ||
عمدتاً دوران اسلامی با آثار روایی و داستان های مذهبی به فرشته - موجودی فرازمینی که رنگ و لعاب فراوان در ادوار تاریخی به خود گرفته است- شکلی ویژه بخشیده. سیر تحول تصویری فرشته در طول اعصار، لباس های ملونی به تن کرده است اما در دوران معاصر چه نقشی بازی کرده است؟ نگارگری ایرانی تقلید یا توصیف صرف از طبیعت نیست، بلکه نمایش خیا لانگیز، شاعرانه و نمادین میان انسان و طبیعت و عالم ملکوت است. ریشه و شالوده این نگاه به تفکرات اسلامی باز م یگردد. در این میان هنرمند ایرانی از دیرباز به عالم ارواح، فرشتگان، دیوان و موجودات خارق العاده باور داشته و با این اعتقاد و با تغییر در عناصر و فضای مادی کوشیده راهی را برای القای جهانی غیر مادی و معنوی باز کند. فرشتگان یکی از موضوعاتی هستند که نگارگر با تکیه بر اعتقادات و تخیلات خود دست به بازنمایی آن می زند. هدف این پژوهش درک مفهوم فرشته و شناخت موقعیت تصویری و زیباشناختی این فرم در آثار محمود فرشچیان در دوره معاصر است. نوشتار حاضر در پی پاس خدادن بدین سؤال است که عنصر فرشته به لحاظ محتوایی و صوری چه جایگاهی در آثار فرشچیان دارد؟ رویکرد تحقیق کیفی بوده و روش آن توصیفی و تحلیلی است و داده ها بر مبنای اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است. مطالعه محتوایی و ساختاری آثاری که شامل نقش فرشته در نگارگری و آثار محمود فرشچیان است، نشان می دهد که این فرم در تاریخ نگارگری کمتر محوریت اثر بود هاست و در آثار این هنرمند به صورت مستقل تصویر شده است؛ نقاط اشتراک آنها با آثارگذشته، کاربرد ترکی ببندی حلزونی، توجه به خطوط راهنما و تقسیمات طلائی تصویر، وفاداری هنرمند به مضامین و موضوعات و نقاط افتراق آ نها بیشتر در شیوه پرداخت اثر نسبت به گذشته، استفاده از رنگ آکریلیک، وابستگی به سنت بدع تگذاران در طراحی وتوجه به نقطه تمرکز اثر است. | ||
کلیدواژهها | ||
نگارگری؛ محمود فرشچیان؛ فرشته؛ تحلیل محتوایی و بصری | ||
مراجع | ||
## الهی قمشه ای، مهدی (1370) . قرآن کریم ، تهران : اسوه ## اسماعیلپور، ابوالقاسم (1374). اسطوره آفرینش در آیین مانی، تهران: فکر روز. ## جعفری، زهره و آیت اللهی ، حبیب الله (1386). « بررسی چگونگی شکلگیری نقش فرشتگان(انسان بالدار) در منابع تصویری قبل از اسلام»، دوفصلنامه مدرس هنر، دوره دوم، ش 2، (پاییز و زمستان 86)، 17-24. ## حسینی راد ، عبدالمجید و کفشچیان مقدم ،اصغر (1387).«تصویر جبرئیل در نگارگری ایران »، دو فصلنامه دانشگاه هنر، ش 2،(پاییز و زمستان 87)، 5_21 . ## خزعلی، مرضیه (1387). « بررسی ماهیت فرشتگان از دیدگاه ادیان الاهی»، فصلنامه اندیشه نوین دینی، دوره 4، ش 12،(بهار87)، 105-136. ## داعیالاسلام، محمدعلی (1364). فرهنگ نظام، حیدرآباد، دکن. ## رضایینبرد، امیر (1394).« جایگاه مفاخر هنری در عصر جهانی شدن استاد محمود فرشچیان»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، سال 6، ش15، (بهار 94) ،ص160_ ## کامرانی، بهنام (1385). « تبارشناسی فرشته در نقاشی ایران»، کتاب ماه هنر، ش 95 و 96،(مرداد و شهریور85) ، 52-65. ## کربن ، هانری (1390) .»ضرورت فرشته شناسی»،ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭ ﮐﻼﻡ ، ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺣﮑﻤﺖ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ، ش 46 ،(مرداد 1390)، 53-57 . ## کربن ، هانری (1383). انسان نورانی در تصوف ایرانی، ترجمه فرامرز جواهرینیا، شیراز: آموزگار خرد. ## کوپر، ژان سی. (1379). فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، تهران: فرشاد. ## ملکی، توکا (1387). «فرشتگان نقاشی» ، کتاب ماه هنر، ش 120، (شهریور87)، 86-92. ## نصر، سید حسین (1385). دین و نظم طبیعت، ترجمه انشاء الله رحمتی، تهران: نی. ## هال، جیمز (1390). فرهنگ نگارهای نمادها، ترجمه رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر. ## هینلز، جان راسل (1373). شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه. ## یاحقی، محمد جعفر (1369). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی، تهران: سروش. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,671 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,830 |