
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,816 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,301 |
گونه شناسی پارچه های طراز دوره فاطمیون مصر بر مبنای مؤلفه های قالب اصلی، نقوش و ترکیب بندی | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
مقاله 4، دوره 3، شماره 9، فروردین 1395، صفحه 55-65 اصل مقاله (1.8 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
ایمان زکریایی کرمانی1؛ لیلا رهرواصفهانی2 | ||
1استادیار دانشگاه هنر اصفهان | ||
2-کارشناس ارشد طراحی پارچه و لباس، دانشگاه علم و هنر یزد (نویسنده مسئول) | ||
چکیده | ||
فاطمیان شیعی مذهب توانستند، برای نخستین بار در جهان اسالم مصر را مستقل کرده و هنرهای بسیاری را شکوفا و پرورش دهند و قاهره را به مرکز عمده تمدن و هنر اسالمی مبدل سازند. پارچه طراز از شاخصترین نمونههای نساجی و زاده و محصول تفکر اسالمی، در این دوران به وفور تولید میشد و در امور سلطنتی نقشی بسیار مهم ایفا میکرد و بارزترین منسوج اسالمی به لحاظ سیاسی، اجتماعی و جذابیت هنری بشمار میرفت. طرازها، با توجه به عناصر شکلی، ازگونههای متعددی تشکیل شدهاند؛ لذا مهمترین مسئله این پژوهش، شناخت فرم و ساختار این منسوج وگونهشناسی آن بر مبنای فرم است. به منظور دستیابی به پاسخ این مسئله، بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد گونهشناسی مدنظر قرارگرفت وتعدادپانزده قطعه از طرازهای فاطمی بهعنوان نمونه و بهصورت هدفمند ازموزههای متروپولیتین و ویکتوریا آلبرت مورد مطالعه واقع شد. ازجمله نتایج تحقیق میتوان به: شناسایی الگوها و قالب اصلی طرح و نقش و گونهشناسی براساس فرم و دستهبندی نمونههای براساس، نوشتار خط کوفی و نقوش اشاره کرد. طبقهبندی مؤلفهها نیز، این نکته را نمایان ساخت که اغلب طرازهای فاطمی، با نوشتار خط کوفی در ردیف نوارهای افقی باریک و پهن و با تنوع اندک نقوش جانوری و گیاهی در شبکهبندی و کادرهای هندسی در ردیفهای افقی، طراحی و بافت شدهاند؛ بنا بر نوع استفاده از پارچه برای مصارف گوناگون )حکم سلطنتی، ردا یا لباس شاهی و هدیه( نوع تزئین و بافت طراز متفاوت بودهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
طراز؛ فاطمیون مصر؛ نقوش تزئینی؛ نوشتار | ||
مراجع | ||
## - برند ، باربارا . (1383) . هنر اسلامی . (مهناز شایسته فر) . تهران : موسسه مطالعات هنر اسلامی.(1940). ## - بیکر، پاتریشیا . (1385) . منسوجات اسلامی.(مهنازشایسته فر) . تهران : مطالعات هنر اسلامی.(1995). ## - پاکباز ، روئین . (1386) . دایرالمعارف هنر، چاپ ششم . تهران : فرهنگ معاصر. ## - پرایس ، کریستین . (1391) . تاریخ هنر اسلامی . (مسعود رجب نیا) . تهران : امیرکبیر.(1928). ## - دهخدا ، علی اکبر . (1346) . فرهنگ فارسی،چاپ دوم . تهران : دانشگاه تهران. ## - رایس ، تالبوت . (1375) . هنر اسلامی. (ماه ملک بهار) . تهران : علمی فرهنگی.(2002). ## - فریه ، ر.دبلیو . (1374) . هنرهای ایران .(پرویز مرزبان) . تهران : فرزان روز. ## - کونل ، ارنست . (1384) . هنراسلامی .(هوشنگ طاهری) . تهران : توس. ## - واکر ، پل ای . ( 1383) . پژوهشی در یکی از امپراتوری های اسلامی(تاریخ فاطمیان و منابع آن) .(مهرداد جزایری) . تهران : فرزان روز.(2002). ## - کبیری و بروجنی ، فرانک و اردشیر . بررسی خط نگاره های موجود بر روی پارچه های زری دوره ی صفویه . ماه هنر ، 156: 97-88 . ## - علینژاد ، زهرا . (1390) . کارکردهای فرهنگی و سیاسی طراز در دوره سلجوقی. پژوهش نامه انجمن ایران تاریخ ، 9 : 88-69 . ## - همتی گلیان ، عبدالله . (1389) . طراز در تمدن اسلامی. مطالعات اسلامی : تاریخ و فرهنگ ، 84 : 122-103. ## - وردی ، حمیدرضا . (1385) . فاطمیان وهنرهای زیبا . فقه و تاریخ تمدن ، 9 : 206-181. ## . ( بازیابی شده در تاریخ 30 مرداد 1393) - http://www.metmuseum.org ## . ( بازیابی شده در تاریخ 30 مرداد 1393) - http://collections.vam.ac.uk | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,734 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,870 |