آمار

تعداد نشریات21
تعداد شماره‌ها301
تعداد مقالات3,173
تعداد مشاهده مقاله3,211,849
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,380,306
طاهری دهکردی, معصومه. (1394). تحلیلی بر کتیبه نگاری آیات قرآنی در قلعه چالِشتَر استان چهارمحال و بختیاری (از دوره قاجاریه). , 2(7.8), 69-83. doi: 10.22077/nia.2015.652
معصومه طاهری دهکردی. "تحلیلی بر کتیبه نگاری آیات قرآنی در قلعه چالِشتَر استان چهارمحال و بختیاری (از دوره قاجاریه)". , 2, 7.8, 1394, 69-83. doi: 10.22077/nia.2015.652
طاهری دهکردی, معصومه. (1394). 'تحلیلی بر کتیبه نگاری آیات قرآنی در قلعه چالِشتَر استان چهارمحال و بختیاری (از دوره قاجاریه)', , 2(7.8), pp. 69-83. doi: 10.22077/nia.2015.652
طاهری دهکردی, معصومه. تحلیلی بر کتیبه نگاری آیات قرآنی در قلعه چالِشتَر استان چهارمحال و بختیاری (از دوره قاجاریه). , 1394; 2(7.8): 69-83. doi: 10.22077/nia.2015.652

تحلیلی بر کتیبه نگاری آیات قرآنی در قلعه چالِشتَر استان چهارمحال و بختیاری (از دوره قاجاریه)

نگارینه هنر اسلامی
مقاله 6، دوره 2، شماره 7.8، آذر 1394، صفحه 69-83    اصل مقاله (2.24 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2015.652
نویسنده
معصومه طاهری دهکردی
دانشجوی دکتری باستا نشناسی دانشگاه بوعلی سینا
چکیده
بناهای خا ننشین گونه ای از معماری هستند که در دوره قاجار در اغلب روستاهای چهارمحا لو بختیاری ساخته شده اند. قلعه چالشتر یکی از این بناهاست که در غرب شهرستان شهرکرد قرار دارد. یکی از ویژگی های بارز این بنای خا ننشین)اعیا ن نشین( استفاده گسترده از آیات قرآنی در نماهای بیرونی و داخلی است. ساخت بناهای خا ننشین)اعیان نشین( همواره براساس عقاید مذهبی بانی و ساکنان آن ایجاد می شود و هنرمند نیز تا حد امکان تلاش دارد قواعد و اصول ایجاد آیات قرآنی را به بهترین شکل انجام دهد. بخش قابل ملاحظه ای از این نقوش با مضامین مذهبی به دلیل داشتن شاخصه مهمی چون کتیب هنویسی از آیات قرآنی، اسامی امامان و ادعیه به صورت حک شده بر روی سنگ، چوب و گچ از اهمیت بسیاری برخوردار است. آیات قرآنی علاوه بر آراستن دیوارهای بیرونی بنا بر روی سرستون ها، سقف و بدنه اتاق پنج دری در حیاط اندرونی با گروهی از نقوش متنوع با مضامین مذهبی و قصص قرآنی تزیین شده است. هنرمندان در این مجموعه تلاش نمود هاند فضای مجموعه متناسب با آیات و قصص قرآنی مجسم شود. چرایی حضور آیات قرآنی، نوع گزینش آیات و حتی موقعیت مکانی و یکفیت بصری)شامل نوع خط، یکفیت تزیینات و دقت به کاررفته( مورد بررسی قرار گرفت تا ضمن بررسی جایگاه آیات، در نهایت بتوان با توجه به جو حاکم )خان و رعیت( - به چرایی ایجاد آیات، نیت و ارادت سازندگان در استفاده از این آیات رسید. ایجاد این آیات از سه جنبه قابل بررسی است: 1 الگویی رایج معماری زمان خود است و ارتباط زیادی با عقیده سازنده بنا ندارد 2- به عقیده و تعصب سازندگان بنا و جها نبینی و ایمان آنان مرمرتبط می شود 3- نوعی ابزار سیاسی برای پیشبرد اهداف سازندگان بوده است. نتیجه پژوهش نشان میدهد هدف صاحب این بنا ضمن احترام به باورهای مردم، و حفظ سجایای انسانی و توصیف مفاهیم معنوی با بیانی ساده و رسا با تلفیقی از جنبه های عین یگرایی دانسته شده است. لذا بنای که ایجاد شد بر مبنای الگوی است که همواره روح دینی در آن جریان دارد. روش تحقیق از نوع تاریخی، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای با مطالعه اسناد و مطالعات میدانی است.
کلیدواژه‌ها
قلعه چالشتر؛ چهارمحال و بختیاری؛ آیات قرآنی؛ قاجاریه
مراجع
  • اثنی عشری، نفیسه، مهناز شایسته فر، 1390، "بررسی نقوش تزیینی قرآن های تیموری و کاشی کاری مسجد جامع گوهرشاد"؛ فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، شماره پانزده، یاپپز و زمستان، ص:2-20.  
  •   اشرفی، مهناز و غلامرضا حقیقت نایینی، 1374، "تحلیل فضایی-کالبدی مجموعه تاریخی چالشتر"، مجموعه مقالات کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، تهران، انتشارات میراث فرهنگی، جلد سوم، ص:520-538.  
  •   اعتماد السطنه، محمد خان، 1368،" مراۃ البلدان"، به تصحیح: دکتر عبدالحسین نوائی و میر هاشم محدث، انتشارات دانشگاه تهران ،ج1  
  •   افلاکی، رضا، 1382،"جغرافیای استان چهارمحال و بختیاری"، انتشارات مرید  
  •   اکبر نژاد، مهدی، روح الله محمدی، 1388؛"کنکاشی در شور چشمی(چشم زخم) در قرآن و روایات"، تحقیقاتعلوم و قرآن و حدیث، سال ششم، شماره دوم، ص:67-90  
  •   امیدوار، شهرام، محمدرضا اعلائی بروجنی و زهره گمرکی،1379،"جغرافیای استان چهارمحال و بختیاری"، وزارت آموزش و پرورش.  
  •   امینی، حمید، 1383،"راهنمای جهانگردی استان چهارمحال و بختیاری"، انتشارات سازمان ایرانگردی و جهانگردی استان چهارمحال و بختیاری.  
  •   انصاری، مجتبی ، هانیه السادات اخوت، معصومه ملایی، 1387،"بررسی تاثیر عقاید  مذهب شیعه بر ارتباطات فضایی مساجد شیعه"، فصلنامه شیعه شناسی، سال6،شماره22،ص145-174.  
  •   آخوندی، اردشیر ، 1372،"قلاع استان چهارمحال و بختیاری"، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما دکتر سوسن بیانی، دانشگاه تهران.  
  •   آخوندی، اردشیر، 1385،"چهارمحال و بختیاری"، چاپ اول، انتشارات میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری.  
  •   آدونیس، "متن قرآن و آفاق نگارش"، ترجمه حبیب الله عباسی، فصلنامه مطالعات هنر اسلامی ، شماره 80،ص12-20  
  •   آهنجیده، اسفندیار، 1378،"چهارمحال و بختیاری و تمدن دیرینه آن"، انتشارات مشعل، چاپ اول  
  •   پهلوان، حسین، ، 1387،"روان شناسی رنگ ها در قرآن و حدیث"؛ مجله اندیشه حدیث، شماره ششم، ص:121-136.  
  •   حسینی، سید هاشم، 1388،"مقایسه ویژگی های هنر کتیبه نگاری عصر صفوی در دو مجموعه شاخص شیعی ایران(حرم مطهرامام رضا(ع) و بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی)"، فصلنامه مطالعات هنر اسلامی11  
  •   ده بزرگی، ژیلا، "چشم زخم در باور و فرهنگ ایرانیان"، چیستا، ص:457-461.  
  •   رنه دالمانی، هانری،1378،"از خراسان تا بختیاری"، جلد دوم، ترجمه غلامرضا سمیعی،چاپ اول، نشر طاوس.  
  •   زاگارل، اَلن، 1387،"باستان شناسی پیش از تاریخ منطقه­ی بختیاری"، ترجمه کوروش روستایی، انتشارات میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری.  
  •   شایسته فر، مهناز، مهران بهزادی، 1390،"هماهنگی طرح و نقش مسجد جامع یزد، زیلو و سفال میبد"، فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، شماره 15.  
  •   شایسته­ فر، مهناز، 1380؛"جایگاه قرآن، ادعیه و ادعیه در کتیبه های اسلامی"، دوره پنجم، ویژه نامه مدرس  
  •   شایسته­ فر، مهناز، 1384،"نقش تزیینی و پیام رسانی کتیبه در معماری اسلامی"، کتاب ماه هنر،ص:96-108.  
  •   شکاری، جواد ، 1382،"جایگاه رنگ در فرهنگ وهنر اسلامی"، مدرس هنر، دوره اول، شماره 3، ص93-104.  
  •   شکری، محسن،1391،"بسم الله الرحمن الرحیم"، تهران، انتشارات هزاره دانش، چاپ دوم  
  •   ظل السلطان، مسعود میرزا، 1362،"تاریخ مسعودی"، تهران، انتشارات یساولی، چاپ اول  
  •   فتاحی، قاسم، 1383،"چهارمحال و بختیاری در عهد افشاریه"، چاپ اول  
  •   فتح اللهی، الهام، 1388،"چالشتر"، پروژه کارآموزی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه باهنر کرمان، منتشر نشده. 
  •   گرابار، الگ، 1384،"هنر، معماری و قرآن"، ترجمه حسن رضایی، فصلنامه اسلام پژوهی، شماره اول، پاییز و زمستان 1384، ص: 51-80.  
  •   مرادی، نادر، 1391،"آیه الکرسی مشکل گشای مشکلات"، تهران، انتشارات هزاره دانش، چاپ دوم  
  •   مطهری، مرتضی ، 1370،"آشنایی با قرآن "، جلد هشتم، تفسیر سوره های طلاق، تحریم، ملک، قلم.  
  •   نیکزاد، کریم، 1357،"شناخت سرزمین چهارمحال"، چاپ شده در ادره کل فرهنگ و هنر اصفهان.  
  •   Bernard ,O'kane , 2006, “Iranian Art “ ,The Treasures of In The Museums of CAIRO’ ,Edited by:Bernard o'Kane ,A supreme council of Antiqities Edition The American university in cairopress cairo –New York  
  •   H .E . Suzanne Mubarak, 2006, “Iranian Art “ ,The Treasures of In The Museums of CAIRO’ ,Edited by:Bernard o'Kane ,A supreme council of Antiqities Edition The American university in cairopress cairo –New York,  
  •   pope ,Arthur ,Upham , a survery Persian Art ,Volume XIV ,Text pages 2879 – 3905 plates .1488-1530. New Studies 1938-1960 , proceedings Fourth congress Persian Art 14  
  •   Volume II Islamic period , Volume II Editor :porham – Booth clibborm ,Editors :M .Madina, M. Sutcliff condon
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 851
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,729


نماد الکترونیک 

 

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب