آمار

تعداد نشریات21
تعداد شماره‌ها349
تعداد مقالات3,679
تعداد مشاهده مقاله4,807,276
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,216,004
تقوی نژاد, بهاره, میر صالحیان, صدیقه. (1393). تجلی باور های مذهبی ومناسک دینی مسلمانان در هنر عثمانی ( مطالعه موردی : تصاویر خانه خدا در کاشی کاری ها ). , 1(4), 70-85. doi: 10.22077/nia.2014.503
بهاره تقوی نژاد; صدیقه میر صالحیان. "تجلی باور های مذهبی ومناسک دینی مسلمانان در هنر عثمانی ( مطالعه موردی : تصاویر خانه خدا در کاشی کاری ها )". , 1, 4, 1393, 70-85. doi: 10.22077/nia.2014.503
تقوی نژاد, بهاره, میر صالحیان, صدیقه. (1393). 'تجلی باور های مذهبی ومناسک دینی مسلمانان در هنر عثمانی ( مطالعه موردی : تصاویر خانه خدا در کاشی کاری ها )', , 1(4), pp. 70-85. doi: 10.22077/nia.2014.503
تقوی نژاد, بهاره, میر صالحیان, صدیقه. تجلی باور های مذهبی ومناسک دینی مسلمانان در هنر عثمانی ( مطالعه موردی : تصاویر خانه خدا در کاشی کاری ها ). , 1393; 1(4): 70-85. doi: 10.22077/nia.2014.503

تجلی باور های مذهبی ومناسک دینی مسلمانان در هنر عثمانی ( مطالعه موردی : تصاویر خانه خدا در کاشی کاری ها )

نگارینه هنر اسلامی
مقاله 7، دوره 1، شماره 4، دی 1393، صفحه 70-85    اصل مقاله (3.37 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2014.503
نویسندگان
بهاره تقوی نژاد1؛ صدیقه میر صالحیان2
1مدرس دانشگاه هنر اصفهان و دانشجوی دکتری پژوهش هنر
2دانش آموخته کارشناسی ارشد صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان
چکیده
      اهمیت مناسک حج(1) و بیت الله الحرام در دوره عثمانی چنان است که این دولت همزمان با حکومت ممالیک، نظارت بر حرمین را عهده­دار بوده و خدماتی چند به آن­ها ارائه می­داد، اما پس از برافتادن این دولت توسط سلطان سلیم عثمانی (در سال923 هـ .ق)، حرمین زیر نظارت مستقیم آنان قرار گرفت. عواملی از قبیل؛ ارسال هدایای نقدی و غیرنقدی سلاطین و درباریان عثمانی برای اهالی حرمین،گستردگی تشریفات و تعددکارگزاران آن، اختصاص موقوفات و خیرات، حمایت مالی از امرای حجاز و انجام دادن کارهای عمرانی؛ از مهم‌ترین تدابیر عثمانیان تا پایان حکومتشان برای تسلط بر حرمین بود. اهمیت حج­گذاری مسلمانان در دولت عثمانی، چنان است که جلوه­هایی از این مکان مقدس و مناسک معنوی، در هنر کاشی­کاری این دوره  نیز، به تصویر درآمده است. در این مقاله قصد داریم تا به روش تاریخی- توصیفی، بر پایه مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه­ای و سایت­های معتبر؛ مصداق­هایی ازکاربرد تصاویر کعبه، در هنر مذکور را معرفی نموده و ویژگی­های بصری و محتوایی این نمونه­ها را مورد مطالعه قرار دهیم. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ترسیم کعبه، علاوه بر نگاره­ها در کاشی­کاری­ها نیز رایج بوده و سعی شده تا این بنای مقدس، با جزئیات و به شیوه­ای واقع­گرایانه به تصویر در آید. اشعار عرفانی(مولوی) درباب تشبیه دل به کعبه، آیات قرآنی (سوره آل عمران) با مضمون کعبه به عنوان نخستین خانه برای عبادت مردم و اهمیت مقام ابراهیم، اجرای تصاویرکعبه با جزئیات و نوشتن نام­های مختلف و متعددی از جمله؛ ارکان کعبه، ورودی­های اصلی، مناره­ها، منبر و ...، کاربرد نقوش گیاهی و هندسی در حاشیه­ها و متنِ تصاویر و ...، از جمله ویژگی­های شاخص این کاشی­کاری­ها به شمار می­رود.
کلیدواژه‌ها
مناسک حج؛ خانه کعبه؛ دولت عثمانی؛ کاشی کاری
مراجع
      •  قرآن مجید 
      •   احمد یاقی، اسماعیل (1379). دولت عثمانی از اقتدار تا انحلال. ترجمه رسول جعفریان. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه. 
      •   بلر، شیلا؛ بلوم، جاناتان (1385). هنر و معماری اسلامی، ترجمه اردشیر اشراقی. تهران: سروش. 
      •    پاکباز، روئین (1385). دایره المعارف هنر، تهران: فرهنگ معاصر.چاپ پنجم.   
      •   پاکپور، سبحان (بی تا). تاریخ امپراتوری عثمانی. تهران: مؤسسه اسلامی قمر بنی هاشم. 
      •    دملوجی سلمی، سمر (1377). ساختمان مسجد الحرام (مکه مکرمه). تهران: نشر مشعر. 
      •   دوغان، اسرا و جعفریان، رسول (1383). حج در دوره عثمانی سال­های 923- 1048. میقات حج. شماره 48: 276-280.   
      •  دوغان، اسرا و جعفریان، رسول (1383). تاریخ و رجال: حجاج و سلاطین. میقات حج. شماره 48: 79-104. 
      •    دوغان، اسرا (1383). ادبیات حج در دولت عثمانی. میقات حج. شماره 50: 95-135. 
      •  دوغان، اسران (1384). از نگاهی دیگر: حج گذاری در کشور ترکیه. میقات حج. شماره 52: 193-216.   
      •  جعفریان، رسول (1381). آثار اسلامی مکه و مدینه. تهران: نشر مشعر. چاپ پنجم. 
      •     ــــــــــــــــــ   (1383). اماکن و آثار: صره همایون و کاروان صره در دولت عثمانی. میقات حج. شماره 47: 87-104. 
      •   ــــــــــــــــــ  (1392). نگار و نگاره، تهران: نشر علم. 
      •  جناتی، محمدابراهیم (1371). اسامی کعبه در قرآن. میقات حج. شماره 1: 37- 46. 
      •   ح‍ق‍ی،‌ اس‍م‍اع‍ی‍ل؛ ‌چ‍ارش‍ی‌ل‍ی، ‌اوزون (1368). ت‍اری‍خ‌ ع‍ث‍م‍ان‍ی‌. ت‍رج‍م‍ه‌ ای‍رج‌ ن‍وب‍خ‍ت‌، تهران: ک‍ی‍ه‍ان.‌ 
      •    خاقانی شروانی (1357). مثنوی تحفة العراقین. به اهتمام یحیی قریب، تهران: شرکت سهامی کتاب­های جیبی.   
      •   خرمشاهی، بهاءالدین (1377). دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی. تهران: دوستان. 
      •   عبدالرّزاق اصفهانی، جمال الدّین (1362). دیوان شعر. تصحیح حسن وحیددستگردی،کتابخانه سنایی. 
      •   فرقانی، محمد (1389). سرزمین یادها و نشانه ها. تهران: نشر مشعر. چاپ بیست و چهارم.
      •    قاضی­عسگر، سیدعلی (1384). موقعیت جغرافیایی مکه و مسجدالحرام. میقات حج. شماره 54: 128. 
      •    کردی مکی، محمدطاهر (1378). کعبه و مسجدالحرام در گذر تاریخ، ترجمه هادی انصاری. تهران: نشر مشعر. 
      •   کلینی، محمدبن یعقوب (1390). اصول الکافی. جلد چهارم.ترجمه عباس حاجیان دشتی. قم: مولود اسلام. 
      •  گودوین،گادفری (1388). تاریخ معماری عثمانی، ترجمه اردشیر اشراقی، تهران: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن». 
      •   لاری، محیی؛ جعفریان، رسول (1372). توصیف آثار تاریخی مکه و مدینه و فلسفه مناسک حج در فتوح الحرمین،  قم: انصاریان. 
      •   ملک محمدی، امین(1385). بررسی تطبیقی مساجد ترکیه، یشیل جامع ترکیه. چاپ دوم، تبریز: دانشگاه هنر اسلامی. 
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,455
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,363


نماد الکترونیک 

 

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب