آمار

تعداد نشریات21
تعداد شماره‌ها301
تعداد مقالات3,173
تعداد مشاهده مقاله3,211,757
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,380,285
کمندلو, حسین. (1393). معرفی طرح ظهیر شاه (بازوبندی) در قالی ترکمنی شمال خراسان. , 1(3), 80-90. doi: 10.22077/nia.2014.500
حسین کمندلو. "معرفی طرح ظهیر شاه (بازوبندی) در قالی ترکمنی شمال خراسان". , 1, 3, 1393, 80-90. doi: 10.22077/nia.2014.500
کمندلو, حسین. (1393). 'معرفی طرح ظهیر شاه (بازوبندی) در قالی ترکمنی شمال خراسان', , 1(3), pp. 80-90. doi: 10.22077/nia.2014.500
کمندلو, حسین. معرفی طرح ظهیر شاه (بازوبندی) در قالی ترکمنی شمال خراسان. , 1393; 1(3): 80-90. doi: 10.22077/nia.2014.500

معرفی طرح ظهیر شاه (بازوبندی) در قالی ترکمنی شمال خراسان

نگارینه هنر اسلامی
مقاله 7، دوره 1، شماره 3، مهر 1393، صفحه 80-90    اصل مقاله (429.14 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2014.500
نویسنده
حسین کمندلو
کارشناس ارشد پژوهش هنر
چکیده
فرش های ایرانی در طول تاریخ با طرح ها و نقش های هندسی و یا گردان تزیین شده اند. بافندگان قالی در مناطق شهری و یا روستایی، در نهایت مهارت و ظرافت آثار منحصر به فردی را خلق می کنند که نمایشگر بخشی از تاریخ و فرهنگ آنها بوده است. نقشمایه هایی که در بافته های عشایری بکار می روند با وجود تفاوت های فرهنگی یا جغرافیایی علاوه بر شباهت دارای عناصر مشترکی هستند و این امر بر واحد بودن ریشه های عناصر تزیینی در نواحی مختلف ایران بزرگ گواهی می دهد.
ترکمن ها از بزرگترین ایلهای عشایری هستند که کوشش بسیاری برای حفظ فرهنگ اصیل خود داشته اند، آنها با تکیه بر این پشتوانۀ غنی و با توجه به پراکندگی در نواحی مختلفی از ایران، افغانستان، ترکمنستان، ترکیه و ... توانسته اند بافته های نفیس و زیبایی از خود به یادگار بگذارند. با مشاهدۀ بافته های این اقوام می توان نقاط مشترک بسیاری را در نوع رنگ بندی و نقشمایه ها مشاهده نمود، با اینحال ترکیب بندی کلی بکار رفته در بافته های هر طایفه متفاوت است.
با اینکه ترکمن ها در حفظ سنت ها و باورهای قبیله ای بسیار کوشا بوده اند، اما گاهی در میان طرح های ترکمنی بافته هایی مشاهده می شود که اسامی آنها برگرفته از فرهنگ و آیین غیر ترکمنی است، یکی از این طرح های جالب و منحصر به فرد طرح ظهیر شاه، اوغانی یا بازوبندی است، که بهترین نوع آن توسط اقوام تِکه ساکن در نواحی خراسان شمالی بافته می گردد. الگوی بکار رفته در این بافته ها تلفیقی از ترکیب بندی های شهری همراه با نقوش سنتی ترکمنی است و نام آن نیز یادآور آخرین شاه افغانستان است.
در این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی، علاوه بر معرفی این گونه از نقشمایه ها خاستگاه اصلی آن نیز معرفی خواهد شود. همچنین تا حد امکان علت بافت نقش ظهیر شاه توسط اقوام تِکه ساکن در ایران که به حفظ سنت های اصیل ترکمنی شهرت دارند، بررسی خواهد شد.
کلیدواژه‌ها
قالی ترکمن؛ ظهیر شاه؛ بازوبندی؛ شمال خراسان
مراجع
  •   آذرپاد، حسن، حشمتی رضوی، فضل الله (1372) فرشنامه ایران، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. 
  •   اوبن، اوژن (1362) ایران امروز، ایران و بین النهرین، مترجم علی اصغر سعیدی، بی جا، زوار. 
  •   بیگدلی، محمدرضا (1369) ترکمنهای ایران، تهران، پاسارگاد. 
  •  بُف، بوگولیو (2536) فرشهای ترکمنی، مترجم نازدیبا (خزیمۀ علم)، تهران، موزۀ فرش ایران. 
  •  پرهام، سیروس (1371) دستبافته های عشایری و روستایی فارس (جلد دوم)، تهران، امیر کبیر. 
  •  پوپ، آ. (1370) معماری ایران، مترجم غلامحسین صدری افشار، تهران، فرهنگان. 
  •  حصوری، علی (1371) فرش سیستان، تهران، فرهنگیان. 
  •  حصوری، علی (1371) نقشهای قالی ترکمن و اقوام همسایه، تهران، فرهنگان. 
  •  دانشگر، احمد (1372) فرهنگ جامع فرش ایران، تهران، نشر دی. 
  •   دهخدا، علی اکبر (1372) لغت نامه،تهران، انتشارات دانشگاه تهران. 
  •   ژوله، تورج (1375) برگی از قالی خراسان، تهران، شرکت سهامی فرش ایران. 
  •   صنیع الدوله، محمدحسن خان (1362) مطلع الشمس(تاریخ ارض قدس)، تهران، فرهنگسرا. 
  •   عصاره، امیر حسین، آقا کابلی (1381) سید علی، فرهنگ دو زبانه کاربردی تخصصی واژگان فرش، اصفهان، گلدسته. 
  •   فریه، ر. دبلیو (1374) هنرهای ایران، مترجم پرویز مرزبان، تهران، فرزان. 
  •   لرد کرزن (1347) ایران و مسئله ایران، مترجم علی جواهر کلام، تهران، ابن سینا. 
  •    مک گرگر، سی.ام (1368) شرح سفری به ایالت خراسان (جلد دوم)، مترجم اسدا... توکلی طبسی، مشهد، آستان قدس رضوی. 
  •   ورزی، منصور (2535) هنر و صنعت قالی در ایران، تهران، رز. 
  •   ویلسن، ج. کریستی (بی تا) تاریخ صنایع ایران، مترجم عبدا.. فریار، تهران، فرهنگسرا. 
  •   یار شاطر، احسان (1383) تاریخ و هنر فرش بافی در ایران، مترجم ر. لعلی خمسه، تهران، نیلوفر. 
  •   ییت، چارلز ادوارد (1365) سفرنامه خراسان و سیستان، مترجم قدرت ا.. روشنی زعفرانلو و مهرداد رهبری، تهران، یزدان. 
  •   Pop, Arthur upham (1977), A survey of Persian art, Tehran, Soroush press.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 959
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,185


نماد الکترونیک 

 

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب