
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 337 |
تعداد مقالات | 3,551 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,204,831 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,945,916 |
ارزیابی سطح مدیریت منابع آب سطحی و زیرزمینی در حوضه آبریز سفیدرود تحت تاثیر تغییرکاربری اراضی | ||
آبخوان و قنات | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jaaq.2025.10135.1128 | ||
نویسندگان | ||
طاهره گوهری1؛ مصطفی نادری* 2 | ||
1دانشکده علوم زمین- دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان | ||
2دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان | ||
چکیده | ||
تغییرات کاربری اراضی در حوضه آبریز سفیدرود طی دو دهه اخیر موجب تغییرات چشمگیر در الگوی بهرهبرداری از منابع آب شده است. هدف این پژوهش، ارزیابی کمی سطح مدیریت منابع آب سطحی و زیرزمینی در این حوضه تحت تأثیر تغییرات کاربری اراضی است. برای این منظور، از مدل هیدرولوژیکی SWAT استفاده شده است. و منطقه مطالعاتی به ۱۵ زیرحوضه تقسیم گردید. دادههای اقلیمی، توپوگرافی، خاک و برداشتهای آب برای دوره ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۷ بهکار گرفته شد. شاخص سطح مدیریت با در نظر گرفتن نیاز زیستمحیطی و حجم آب قابل دسترس برای منابع سطحی و زیرزمینی محاسبه گردید .نتایج نشان میدهد که در سناریوی واقعی، ۸ زیرحوضه دارای سطح مدیریت منفی در منابع سطحی هستند که بهعنوان نقاط بحران اکولوژیکی شناخته میشوند. همچنین، در منابع زیرزمینی، ۳ زیرحوضه دارای سطح مدیریت منفی هستند که نشاندهنده اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی است. مناطق جنوبی و برخی از مناطق مرکزی کمترین میزان دسترسی و برداشت آب رودخانه را نشان میدهند، در حالی که مناطق شمالی و شرقی بیشترین حجم آّب در دسترس و برداشت از آب رودخانه را نشان میدهند حوضه سفیدرود در طی دوره مطالعاتی شاهد کاهش مراتع و جنگلها و افزایش مناطق شهری و کشاورزی بوده است. این یافتهها نشان میدهند که تغییرات کاربری اراضی موجب بهبود نسبی در مدیریت رودخانهها شده، در عین حال موجب کاهش سطح مدیریت منابع آبهای زیرزمینی شده است. این مطالعه تأکید میکند که تغییر کاربری اراضی با تغییر توزیع آب موجود بین منابع آب، تأثیر متضادی بر منابع آب سطحی و زیرزمینی اعمال میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
آبهای زیرزمینی؛ تغییر کاربری اراضی؛ سطح مدیریت؛ حوضه آبریز سفیدرود؛ رودخانه | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6 |