پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 337 |
| تعداد مقالات | 3,560 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,318,356 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,990,842 |
تحلیل محتوایی «شاهراه نجات»؛ منظومۀ شیعی در ستایش حضرت علی(ع) | ||
| پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2025.9267.1208 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی عمرانی* 1؛ نعمت الله پناهی2 | ||
| 1گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانش آموختۀ دکترای زبان و ادبیات فارسی، مدرس مدعو دانشگاه فردوسی | ||
| چکیده | ||
| منظومه‌های شیعی حاوی اطلاعات ارزشمندی دربارۀ معارف اهل بیت (ع)، فضایل ائمه (ع) و همچنین رویدادهای سیاسی اجتماعی قرون اولیۀ اسلام از منظر شیعیان هستند. این گنجینه‌های ادبی در عین معرفت‌افزایی، واکنش شاعران به آرمان دینی سیاسی شیعیان و ظلم و ستم حاکمان وقت را در قالب تولّی و تبرّی نشان می‌دهند. این پژوهش می‌کوشد یکی از مهم‌ترین نمونه‌های منظومه‌های شیعی؛ یعنی منظومۀ «شاهراه نجات» اثر مجذوب تبریزی را به روش تحلیل محتوایی معرفی کند. به این منظور، چهارچوب مفهومی و عناصر تشکیل دهندۀ منظومه «شاهراه نجات» بررسی شده است. علاوه بر این، کشف و تحلیل مضامین عمیق دینی، عرفانی و اجتماعی نهفته در «شاهراه نجات» و بررسی تأثیر این مضامین بر درک معنوی و شناخت عرفان شیعی مورد تاکید بوده است. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد شاعر در این اثر، مسیر نمادین سیر و سلوک معنوی «دل» در پی یافتن «کلید نجات» را مد نظر داشته است. مسیر سفر دل که ضمن استفاده از زبان روایی در قالب مناظره با کوه، دریا، آسمان و شب به شکل تمثیلی با ساختن خانۀ دل برای «یار» آغاز می‌شود، به‌عنوان فرایند تکامل روحانی ترسیم شده؛ به طوری که رهرو جویای حقیقت از کوه به دریا و از دریا به آسمان و از آسمان به شب و در نهایت، رسیدن به سرمنزل مقصود یعنی بارگاه قدسی حضرت علی (ع) به‌عنوان مظهر کمال و هدایت، نمادی از مراحل ترقّی و تحوّل انسان در مسیر کمال است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| منظومه‌های شیعی؛ شعر فارسی قرن یازدهم؛ مدح حضرت علی(ع)؛ شاهراه نجات؛ مجذوب تبریزی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 49 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب