پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 337 |
| تعداد مقالات | 3,560 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,311,511 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,989,594 |
گونه شناسی معماری قنات در آذربایجان شرقی با تاکید بر قنات‌های روستای اسفهلان تبریز | ||
| آبخوان و قنات | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jaaq.2025.9824.1118 | ||
| نویسندگان | ||
| سپیده سپهری‌آرا* 1؛ احد نژاد ابراهیمی2 | ||
| 1دانشجو کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشکده معماری و شهر سازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز،ایران | ||
| 2استاد و عضو هیأت علمی گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| قنات به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سازه‌های آبی ایران تا پیش از فناوری‌های نوین، نقشی اساسی در آبرسانی شهری، روستایی و کشاورزی و نیز شکل‌گیری سکونتگاه‌ها داشته است. با وجود ویژگی‌های فنی و معماری منحصربه‌فرد قنات‌ها، مطالعات اندکی در این زمینه، به‌ویژه در آذربایجان انجام شده است. روستای اسفهلان تبریز، به‌عنوان پرقنات‌ترین روستای منطقه، نمونه‌ای شاخص برای بررسی این سازه‌ها به شمار می‌رود.این پژوهش با رویکرد کاربردی و روش توصیفی ـ تحلیلی، بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای، برداشت‌های میدانی و تحلیل نقشه‌های هوایی، به این پرسش پاسخ می‌دهد: «ساختار معماری قنات در روستای اسفهلان چگونه بوده است؟»یافته‌ها نشان می‌دهد قنات‌های اسفهلان عمدتاً از نوع کوه‌پایه‌ای با آرایش موازی و متوالی هستند و منبع آب آن‌ها آب‌های زیرزمینی کم‌آبده و دائمی است. این قنوات از نظر ساختار کوتاه، کوچک و عمیق بوده و اغلب دارای هرنج و استخر هستند. نتایج کمی نیز نشان داد: روستا دارای ۳۲ رشته قنات است که حدود ۹۰ درصد آب کشاورزی را تأمین و حدود ۱۷۰ هکتار باغ را آبیاری می‌کنند. میانگین طول قنوات ۱۲۹۶ متر، عمق مادرچاه ۳۷٫۷۶ متر، دبی در فصل مرطوب ۴٫۷۸ لیتر بر ثانیه و در فصل خشک ۳٫۶۴ لیتر بر ثانیه برآورد شده و بیشترین آبدهی مربوط به قنات حسین‌آباد با ۲۵ لیتر بر ثانیه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معماری قنات؛ گونه شناسی قنات؛ قنات‌های آذربایجان؛ قنات‌های اسفهلان | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 89 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب