
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,476 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,114,799 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,868,864 |
تحلیلنقش عوامل توپوگرافی در استقرار مکانی سازههای آبی سنتی (مورد مطالعه: شهرستان خوسف) | ||
آبخوان و قنات | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jaaq.2025.9940.1121 | ||
نویسندگان | ||
حمید عزیزی1؛ حسین صدیقیان* 2؛ احمد حاتمی3 | ||
1استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه جیرفت | ||
2استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه لرستان | ||
3دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
با توجه به قرارگیری مناطق مرکزی ایران در اقلیم گرم و خشک، تأمین آب مورد نیاز برای شرب و کشاورزی همواره یکی از دغدغههای اصلی ساکنین این نواحی بوده است. بر این اساس مردمان در مرکز ایران همواره در تلاش بودند تا با انجام اقداماتی آب مورد نیازشان را تأمین کنند. این اقدامات در طول تاریخ، نهتنها در راستای مدیریت آبهای زیرزمینی، بلکه در بعضی از نواحی مرکزی، در جهت استفاده بهینه از آبهای سطحی نیز به انجام رسیده است. شهرستان خوسف در استان خراسان جنوبی، یکی از مناطقی است که ساکنین آن در جهت کنترل و مدیریت آبهای سطحی ناشی از باران، با ایجاد سازههایی همچون بندسار و آبانبار در مسیر جریانات سطحی، تلاش کردند تا آب مورد نیاز برای کشاورزی و شرب را از این طریق تأمین نمایند. بر این اساس در این پژوهش تلاش شد تا با شناسایی این سازهها از طریق بررسی میدانی منطقه و تحلیل لایههای توپوگرافی در محیط GIS، درک بهتری از چگونگی جایابی این سازهها و در نتیجه کنترل و مدیریت آبهای سطحی حاصل گردد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که این سازهها بر اساس توپوگرافی و عوارض طبیعی منطقه به گونهای جایابی شده بودند که امکان استفاده بهینه از آبهای سطحی را در یک سطح مطلوب فراهم نماید. بر این اساس بندسارها به دور از مراکز سکونتی و در ارتفاعات بالاتر و نزدیک به مخروطه افکنهها؛ و آبانبارها در ارتفاعات پایینتر و نزدیک به مراکز سکونتی ایجاد شدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
سیستمهای آبرسانی سطحی؛ بندسار؛ آبانبار؛ جی آی اس؛ خوسف | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3 |