
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 322 |
تعداد مقالات | 3,388 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,859,669 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,739,655 |
بررسی و مطالعه نقوش شبه یین و یانگ در هنر سفالگری دوران اسلامی ایران | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 مرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2025.9237.1938 | ||
نویسندگان | ||
فهیمه آقایی* ؛ هاشم حسینی | ||
دانشگاه نیشابور | ||
چکیده | ||
جستار حاضر، به مطالعه نقوش تزیینی مشابه فرم «یین و یانگ» در هنر سفالگری دوران اسلامی ایران می پردازد. یین و یانگ فرمی دایرهای شکل و متشکل از دو قسمت است که به نیروهای متضاد هستی و در عین حال مکمل هم، اشاره دارد. انگاره اصلی مقاله مبتنی بر اینست که در طول دوران اسلامی ایران هنرمندان مختلف از جمله سفالگران با الگوبرداری از نقش یین و یانگ طیف متنوعی از نقوش مشابه را برای تزیین آثار هنری ابداع کردند که در عین حال دارای ابعاد هویتی خاص متناسب با حکمت هنر اسلامی بوده است. بطور خاص در برخی از سفالینههای دوران اسلامی ایران چنین نقوشی مشاهده میشود که میتوان وجوه اشتراکی بین آنها و فرم یین و یانگ چین یافت. وجوه اشتراک مد نظر که می تواند در شناسایی خاستگاه بخشی از نقوش سفالینه اسلامی موثر افتد دلیلی بر انجام این پژوهش است و به دنبال پاسخ به این پرسش است که؛ نقوش تزیینی مشابه با فرم یین و یانگ چین در تزیینات سفالینه دوران اسلامی ایران تحت تاثیر چه عواملی بهکار رفته و به لحاظ اجرا به چند گونه قابل دسته-بندی میباشد؟ در راستای نیل به پاسخ این پرسش از روش تحقیق توصیفی- تطبیقی با رویکرد تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانهای و الکترونیکی استفاده شده است. از میان آثار قابل دسترس سفالینه، 10 اثر شاخص به لحاظ شباهت بیشتر با فرم یین و یانگ در نقوش و با توالی تاریخی از ابتدای دوران اسلامی تا پایان دوره قاجار مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که: گونههای متعدد نقوش مشابه با فرم یین و یانگ در آثار سفالینهی دوران اسلامی ایران قابل شناسایی است که دارای شباهتهای زیادی با فرم مذکور است ولی در جزییات طراحی و ماهیت مفهومی حکمت هنر اسلامی تفاوتهایی مشاهده میشود که از جمله تفاوتهای طراحی میتوان به اجرای این فرم در قالب نقش اسلیمی یا گیاهی یا جانوران مختلف اشاره کرد؛ به عبارت دیگر هنرمندان سفالگر مسلمان با الهام از فرم و معنای یین و یانگ و ترکیب آن با اندیشههای اسلامی، نقوش مشابهی را در قالبهای ابتکاری و بدیع بکار بردهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
هنر اسلامی؛ سفالگری ایران؛ نقوش تزیینی؛ یین و یانگ؛ نمادشناسی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2 |