پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,481 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,118,970 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,871,778 |
شیوه‌های دستیابی به اشباع در پژوهش‌های کیفی: یک بررسی نظام‌مند | ||
| پژوهش های کیفی در علوم رفتاری | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 اردیبهشت 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله مروری | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/qrbs.2025.8429.1069 | ||
| نویسندگان | ||
| لیدا ایوبی1؛ کیوان صالحی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته سنجش و اندازه‌گیری دانشگاه تهران | ||
| 2دانشیار بخش تخصصی پژوهش و سنجش؛ دانشکده روان شناسی و علوم‌تربیتی؛ دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| زمینه و هدف: پژوهش‌های کیفی نقش بسیار مهمی را در ارتقای دانش نظری ایفا می‌کنند و شیوه‌های ارزیابی اشباع نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در روایی و اعتبار پژوهش‌های کیفی دارد. پژوهش حاضر با هدف معرفی شیوه‌های ارزیابی اشباع در پژوهش‌های کیفی انجام‌گردید. روش: از مرورنظام‌مند، مبتنی بر دستورالعمل پریزما برای شناسایی و ارزیابی مقالات نمایه‌شده در پایگاه‌های داده‌ی Scopus، Web Of Science و ScienceDirect، با استفاده از ترکیب کلیدواژه‌های"اشباع نظری" OR "اشباع داده‌ها" OR "اشباع کُد" OR اشباع استقرایی" OR "اشباع مضمومی" OR"اشباع مفهومی" OR "اشباع معنایی") AND (تعریف OR معنی OR مفهوم‌پردازی OR انواع OR "چارجوب نظری" OR عملیاتی‌سازی OR ملاک‌ها) AND )"پژوهش کیفی" OR "نظریه برخاسته از داده‌ها" OR پدیدارشناسی OR "مطالعه موردی" OR "روش کیفی") استفادهشد. بعد از اعمال ملاک‌‌های خروج، نهایتاً 31 سند، برای تحلیل نهایی انتخاب شد. یافته‌ها: یافته‌ها به شناسایی و معرفی هفت روش برای رسیدن به اشباع شامل، نسبت تعداد مضامین شناسایی‌شده در نقطه‌ای از تحلیل به کل مضامین یافت‌شده، استفاده از توزیع‌های دوجمله‌ای، استفاده از تعداد مشخصی مصاحبه نیمه ساختار‌یافته (حجم مشخصی از نمونه)، جدول شبکه‌ای کُدها، استفاده از ملاک توقف، استفاده از جدول اشباع و روش مقایسه‌ای منجر شد. همچنین چهار نوع اصلی اشباع شامل اشباع مضمون، اشباع داده، اشباع نظری و اشباع معنا شناسایی و معرفی شد نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسدکه مسئله اساسی این است که اجماع‌نظری بر سر یک روش واحد رسیدن به اشباع وجود نداشته و این باعث می‌شود که استفاده از این مفهوم در پژوهش‌های کیفی به روش‌های متفاوتی انجام شود. به عبارتی درک متداول از مفهوم اشباع در پژوهش‌های کیفی، ناقص و مبتنی بر رویه‌های یکسان نبوده و ضرروت بازاندیشی در شیوه‌های ارزیابی و تحقق آن انکارناپذیراست. پیشنهاد می‌شود روش‌های معتبرسازی اشباع، خطاهای ممکن در مفهوم‌پردازی، روش به کارگیری و فرایند رسیدن به اشباع توسط پژوهشگران بررسی‌شده تا ابهام‌های موجود در این حیطه برطرف شده و مسیر استفاده از این مفهوم در پژوهش‌های کیفی هموارتر شود. روش‌های احصا شده در مطالعه حاضر می‌تواند رهنمودی برای داوران در ارزیابی و داوری مقالات و همینطور برای مدرسان در تدریس روش پژوهش کیفی و نحوه رسیدن به اشباع باشد؛ در انتها رهنمودهای لازم برای پژوهشگران، مدرسان و داوران ارائه گردید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اشباع؛ اشباع داده؛ اشباع نظری؛ اشباع مضمون؛ اشباع معنا؛ پژوهش کیفی؛ روش تشخیص اشباع | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 313 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب