پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 329 |
| تعداد مقالات | 3,438 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,038,894 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,831,330 |
بررسی تاریخی اثرات زیست محیطی مصرف زغال چوب در خراسان طی دوره قاجار و پهلوی | ||
| مطالعات مدیریت توسعه سبز | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 اسفند 1403 اصل مقاله (1.04 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jgdms.2024.8023.1182 | ||
| نویسندگان | ||
| علی نجف زاده* 1؛ فضل الله براقی2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
| 2استادیار گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تامین سوخت یکی از نیازهای مهم بشر بود که در هر دوره با مواد خاصی تامین می‌شود. ابتدا به شکل سنتی از هیزم استفاده می‌شد. سپس زغال چوب، زغال سنگ و سوخت‌های فسیلی تامین‌کننده انرژی بودند. زغال چوب یکی از مهمترین سوخت‌ها تا نیم قرن اخیر بود. استفاده گسترده از آن مستلزم وجود پوشش گیاهی مناسب بود، ولی کثرت استفاده از آن اثرات مخرب زیست محیطی برجای می‌گذاشت. خراسان اگرچه از لحاظ پوشش جنگلی چندان غنی نبود ولی جنگل‌های پراکنده اُرس، سرو و پسته در شمال خراسان و جنگل‌های طاق و بنه در کیبرکوه، اطراف بیرجند و طبس وجود داشت که مهمترین منبع تامین زغال چوب بودند. استفاده گسترده از زغال چوب از اواخر دوره قاجار بر تخریب این پوشش گیاهی اثر گذاشت. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سئوالات است که مهمترین پوشش گیاهی و جنگلی خراسان از چه نوع و در چه مناطقی بود؟ چگونه استفاده از زغال چوب باعث تخریب محیط زیست شد؟ و چه اقداماتی برای حفظ این منابع صورت گرفت؟ مقاله حاضر به سبک پژوهش‌های تاریخی با شیوه کتابخانه‌ای براساس گزارش منابع تاریخی، مطبوعاتی و اسناد انجام گرفته‌است. یافته‌های پژوهش نشان داد استفاده بی‌رویه از زغال چوب در شهرهای بزرگ مشهد و بیرجند پوشش گیاهی جنگلی منطقه وسیعی از شمال خراسان از بجنورد تا سرخس و اطراف بیرجند و طبس را تقریباً از بین برد. تدوین قوانین برای حفاظت جنگل‌ها، سوخت‌های جایگزین، اصلاح شیوه زغال‌گیری و جلوگیری از سوءاستفاده در صدور مجوز مهمترین اقدامات عملی برای حفظ جنگل‌ها بود، و عملاً از زمان تاسیس جنگلبانی در سال 1338ش. محدویت برای زغال‌سوزی اجرا شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زغال چوب؛ سوخت؛ اثرات زیست محیطی؛ خراسان؛ بیرجند | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 135 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 92 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب