
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,891 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,329 |
تحلیل جنبههای مفهومی و بصری ظروف مینایی و زرینفامِ منسوب به ابوزید کاشانی | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 بهمن 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2025.8423.1897 | ||
نویسندگان | ||
غزاله بیک محمدی1؛ فرزانه فرخفر* 2 | ||
1گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه نیشابور | ||
2دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
ابوزید کاشانی، از مشهورترین سفالگران قرون میانه اسلامی ایران است که آثار رقمدار او، به دو شیوه زرینفام و مینایی ساخته شدهاند. او از معدود سفالگرانی است که امضای خود را بر روی آثارش بر جای گذاشته و دقت در پردازش طرح و نوع نگارش کتیبه، او را به هنرمندی شاخص در تاریخ سفالگری دوران سلجوقی در ایران بدل کرده است. با توجه به وفور ظروف مینایی و زرینفام معاصر عصر ابوزید که فاقد امضا و کتیبه شناسه هستند و ضرورت کشف هویت هنرمند آنها مطرح است، تمرکز این پژوهش صرفا بر ظروف امضادار ابوزید با فرم و ترکیبی مشترک است تا با درک شاخصههای مفهومی و بصریِ این آثار، به الگوی مشخصی در رابطه با تشخیص سبکی ِآثار دارای نام و امضاء هنرمند دست یافت. پرسش این است: سبک هنری و مشخصه اصلی ظروف مینایی و زرینفام منتسب به ابوزید کاشانی چیست؟ پژوهش پیشرو از منظر هدف بنیادی، روش آن تطبیقی-تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانهای-اسنادی است. روش اجرای پژوهش کیفی و از حیث ساختار پژوهشی از نظریه فیلیپس3 استفاده شده است. مشخصههای اصلی ظروف سفالین امضادار ابوزید کاشانی در پردازش جزئیات نقاشی، نقوش انسانی، نقوش حیوانی، اسلیمی، هندسی و نوع ترکیببندی، بیانگر تلاش هنرمند در جهت واقعگرایی و روایتپردازی است و همچنین در بخش کتیبههای شعری روی ظروف، اشعار نوشته شده منسوب به شخص ابوزید است. از این حیث میتوان نتیجه گرفت که او برای جنبه زیباییشناختی آثارش ارزش و اهمیتی برابر با جنبه کاربردی قائل بوده است. مهمترین شاخصه اصلی کار او، بیان واقعگرایانه نقاشی، در قالب روایتهای داستانی و آشنایی او با داستانهای مرسوم ادبی، موجب خلق آثار ممتاز و برجستهای شده که سبک او را از دیگر هنرمندان آن روزگار متمایز ساخته است. | ||
کلیدواژهها | ||
هنر سلجوقی؛ ابوزید کاشانی؛ سفال کاشان؛ فن زریّنفام؛ فن مینایی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 29 |