پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 323 |
| تعداد مقالات | 3,394 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,872,392 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,746,812 |
تحلیل کاشی نگاری قاجاریه مبتنی بر مؤلفه های گفتمان شرق شناسی | ||
| نگارینه هنر اسلامی | ||
| دوره 11، شماره 28، اسفند 1403، صفحه 178-198 اصل مقاله (4.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2025.8408.1894 | ||
| نویسندگان | ||
| امیر نظری* 1؛ محمدعلی بیدختی2؛ مریم عظیمی نژاد3 | ||
| 1عضو هیت علمی گروه صنایع دستی- دانشکده هنر دانشگاه بیرجند | ||
| 2عضو هیات علمی گروه صنایع دستی دانشکده هنر دانشگاه بیرجند | ||
| 3عضو هیت علمی گروه صنایع دستی دانشکده هنر دانشگاه بیرجند | ||
| چکیده | ||
| هنر قاجاریه در تلاقی مهم تاریخی خود ازجمله ورود صنعت و ارتباط گسترده با جوامع اروپایی دچار تحولات اساسی شده است. هنر کاشی نگاری نیز حامل بخشی از سنت‌ها و روش‌ها و درعین‌حال دربردارنده‌ی تغییرات عمده‌ای شده است. ورود اروپاییان و شرق شناسان و ارتباط گرفتن با جامعه ایرانی بر دامنه این تغییرات افزوده و یا به آن جهت داده است. پژوهش پیش رو با هدف مطالعه هنر قاجاریه و بخصوص سنت کاشی نگاری دوره قاجاریه مبتنی بر رویکردی انتقادی به گفتمان شرق‌شناسی به طرح سوالات ذیل پرداخته است. کاشی نگاری دوره قاجاریه چگونه به بازتولید گفتمان شرق‌شناسی منجر شده است؟ و اساساً کاشی‌های به نمایش درآمده در موزه‌ها و مجموعه‌های غربی‌ها چه نسبتی با مؤلفه‌های گفتمان شرق‌شناسی دارند؟ پژوهش از نوع بنیادی و به‌صورت توصیفی- تحلیلی است. روش تحلیل گفتمان انتقادی "نورمن فرکلاف" مبنای پژوهش است و رویکرد انتقادی به گفتمان شرق شناسی و نظریات "ادوارد سعید"چارچوب نظری پژوهش را شکل داده است. نتایج پژوهش مشخص می‌کند بخش مهمی از کاشی نگاری دوره قاجاریه بخصوص آثاری که به‌صورت سفارشی تهیه گردیده است به‌واسطه ارتباط گرفتن با مؤلفه‌های اصلی شرق‌شناسی یعنی "ناهمزمان سازی و شرق خیالی"، "غرب محوری" و "غیریت سازی" به بازنمایی گفتمان شرق‌شناسی پرداخته است. از این طریق به‌عنوان ابژه موردمطالعه موزه‌های غربی قابل توجه مستشرقان بوده است تا به نمایش وجوهی معرِّف از هنر و جامعه ایرانی بپردازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هنر قاجاریه؛ کاشی نگاری قاجاریه؛ تحلیل گفتمان؛ شرق‌شناسی | ||
| مراجع | ||
|
آبراهامیان، یرواند(1399) ایران بین دو انقلاب از مشروطه تا انقلاب اسلامی: ترجمه کاظم فیروزمند، چاپ بیست و پنجم، تهران: نشر مرکز.
آقا گل زاده، فردوس(1391). تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات، مجله ادب پژوهی، شماره 1، ص 18.
اسکرس، جنیفر(1399). شکوه هنر قاجار، (مجموعه مقالات فرهنگ هنر و کاشیکاری عصر قاجار، ترجمه علیرضا بهار لو و مرضیه قاسمی، تهران: نشر خط و طرح.
اسمیت، رابرت مرداک(1399). هنر ایران، ترجمه کیانوش معتقدی، تهران: خط و طرح.
برونستین، لئو(1355). هنر مردم، تهران: انتشارات ملی ایران
پهنادایان، شاهین(1396) مروری بر ساختار اجتماعی و اقتصادی ایران در عصر قاجار، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی شماره 13- ص 173-194.
ترنر، برایان(1381). شرق شناسی، پست مدرنیسم و جهانی شدن، ترجمه غلام رضا کیانی، تهران: مرکز بررسی های استراتژیک.
تهرانی، رضا(1388). بازشناسی مبانی تصویری در نقاشی قاجار، کتاب ماه هنر، شماره 132
دانش، فائزه، کشاورز، گلنار(1400). مؤلفه های شرق شناسانه با رویکرد نشانه شناسی در کاشی هایی با نقوش باستان گرایانه مطالعه کاشی های پنج عمارت قاجاری در شیراز، مجله تخصصی دانش هنرهای تجسمی، دوره 6، شماره 7.
دروویل، گاسپار(1388). سفرنامه دروویل، ترجمه جواد محبی، تهران: نشر گوتنبرگ
دیولافوآ، ژان (1332) ایران، کلده، آشور، ترجمه فره وشی، تهران: انتشارات خیام.
روزنامه دولت علیه ایران (1370). جلدهای اول و دوم، با نظارت جمشید کیان فر، تهران: کتابخانه ملّی جمهوری اسلامی ایران.
رشیدی، صادق(1396). هنر پیرااسلامی: تحلیل انتقادی گفتمان های مسلط در مطالعات هنر اسلامی،تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
ریاضی، محمدرضا(1395). کاشیکاری قاجاری، تهران: نشر یساولی
زارعی، محمد ابراهیم، حیدری بابا کمال، یدالله(1395). تأملی بر مضامین هنری و منشأ کاشی های قاجاری تکیه معاون الملک کرمانشاه، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره 21، شماره 4
سعید، ادوارد(1377). شرق شناسی، ترجمه عبدالکریم گواهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
سهیلی،اصفهانی، بهروز. صابر، زینب(1401). رسته بندی شدن صنایع دستی ایران در تضارب گفتمان های غرب گرایی و شرق شناسی در دوره قاجار. فصلنامه علمی کیمیای هنر، سال یازدهم. شماره 44.
صافی، قاسم(1368). کارت پستال های تاریخی ایران، تهران، مؤسسه فرهنگی گسترش هنر.
عبدی فر، نرگس(1392). هنر و معماری در دوره قاجاریه، تهران راشدین.
عرب بیگی، ابولفضل، اکبری، عباس(1401). بازنگری نگرش انحطاط هنر قاجار با تأکید بر سفالگری، فصلنامه علمی نگره، شماره 71.
عرب بیگی، ابوالفضل، سامانیان، صمد، اکبری، عباس(1402). تأثیر نوآوری های فنی رنگ بر تحولات بصری سفال قاجار، دوفصلنامه علمی هنرهای صناعی ایران، سال ششم، شماره 2
غروی، محمود(1386). فهرست اسناد تاریخی ایران، تهران، فرهنگستان هنر و ادب ایران.
فرکلاف، نورمن(1397). تحلیل گفتمان انتقادی در تحلیل گفتمان سیاسی. گردآوری و ترجمه امیر رضائی نبرد، سمیه شوکتی مقرب، تهران، انتشارات تیسا.
فرکلاف، نورمن(2001). تحلیل انتقادی گفتمان. گروه مترجمان، تهران، مرکز مطالعات رسانه.
فلور، ویلم(1393). صنایع کهن در دوره قاجار، ترجمه علیرضا بهارلو، تهران، پیکره.
کریمی، جلیل(1396). نظریه پسااستعماری و کردشناسی، تهران: نشر نی.
کریمیان، حسن. عطارزاده، عبدالکریم(1390). نقش انقلاب صنعتی در تحولات صنایع دستی ایران، مطالعات تاریخ اسلام، سال سوم، شماره 11.
کشمیرشکن، حمید(1396). کنکاشی در هنر معاصر ایران، تهران: چاپ و نشر نظر
کیانمهر، قباد. کریمی پور دوانی نژاد، فروغ(1402). مطالعه و تحلیل نقوش کاشیکاری های هفت رنگ خانه قاجاری عطروش در شیراز به منظور دستیابی به تنوع نقوش و اشکال مختلف در هر نقش، دوفصلنامه علمی هنرهای صناعی ایران، سال ششم، شماره 2.
محمدی، رحیم(1398). گفتمان های جامعه ایرانی، تجدید ساختارهای آگاهی و نظم معنایی در تاریخ معاصر، تهران: نقد فرهنگ.
مریدی، محمد رضا(1397).گفتمان های فرهنگی و جریان های هنری ایران: کند وکاوی در جامعه شناسی نقاشی ایران معاصر، تهران : انتشارات دانشگاه هنر و انتشارات آبان
مقدمی،محمدتقی(1390). نظریه تحلیل گفتمان لاکلائو موف و نقد آن. مجله معرفت فرهنگی اجتماعی، سال دوم، شماره دوم ص 91-124.
مکی نژاد، مهدی(1400). فن جمیل، زندگی و آثار استاد علیم محمد اصفهانی، تهران: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن.
نجومیان، امیرعلی(1385). مفهوم دیگری در اندیشه ژاک دریدا، همایش ادبیات تطبیقی خودی از نگاه دیگری، دوره برگزاری4.
هابسبام، اریک جان(1401) عصر انقلاب، ترجمه، علی اکبر مهدیان و اشکان صالحی، تهران: نشر اختران.
هولستر، ارنست(1382). هزار جلوه زندگی، تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس(1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی
Blair, S. S., & Bloom, J. M. (2003). “The mirage of Islamic art: Reflections on the study of an unwieldy field”The Art Bulletin, 85(1), 152-184
Carey, Moya, (2017), Persian Art: Collecting the Arts of Iran for the V&A, London:Victoria and Albert Museum.
Saremi Naeeni, Davoud(2019). Studying the Recognition: An Overview of the Qajar Tile Art with an Emphasis on the Basis of “Khaneh Atroush” Glazed Tile in Shiraz, Sistan and Baluchestan. Iranian Journal of Archaeological Studies.
Fairclough,n(1995).Critical Discours Analysis, London, longman.
Floof,Finbarr Barry (2007). From the Prophet to Postmodernism? New World Orders and the End of Islamic Art, in Eizabeth Mansfild, ed, Making Art History: A Changing Discipline and its Institutions, London.Logics of Professionalism, UK, Oxford: Blackwell.
Mousavi,Atefe(2021).Haft-rang tile workshop in Qajar Iran: Production and craftsmen, History of Construction Cultures Volumez.
Najmabadi, Afsaneh (2005). Women with Mustaches and Men without Beards: Gender and Sexual Anxieties of Iran Modernity. University of California Press. p. 39.
Robbins, Bruce(١٩٩٢).The East Is A Creer:Edward said and The
Royle,Nicholas,(2000) ed. Deconstructions: Ausers Guid Houndsmills: Palgrave.
Scheiwiller, Staci Gem (2017). Liminalities of Gender and Sexuality in Nineteenth-Century Iranian Photography. New York:
Smith, Robert Murdoch (1876). Persian Art.London.
Smith, Robert Murdoch(1976). "Travels with telegraph and Tiles in Persia"(AARP)3.
Vernoit, Stefen ( 1997). occid entalism: Islamic Art in the 19th century: The Nasser D.khalili collection of Islamic Art, vol 23, New York,p.10.
-Url2: https://fineartamerica.com/art/paintings/qajar | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 435 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 120 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب