پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 321 |
| تعداد مقالات | 3,364 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,687,065 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,652,696 |
تحلیلی بر کاشی‌های شش‌ضلعی ساخت هنرمندان مکتب تبریز در سده‌های هفتم و دهم هجری قمری | ||
| نگارینه هنر اسلامی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آذر 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2024.7483.1842 | ||
| نویسندگان | ||
| سولماز امیرراشد1؛ علی زارعی* 2؛ سید مهدی حسینی نیا3 | ||
| 1استادیار گروه هنر دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 2دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه بیرجند | ||
| 3پژوهشگر پسادکتری، گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، | ||
| چکیده | ||
| کاشی به شکل شش‌ضلعی در دوره ایلخانی به یکی از مطلوب‌ترین اشکال تزیینی تبدیل شد و در اکثر بناهای آن زمان؛ نمونههای به کار رفت. این کاشی‌ها با نقش‌های هندسی، حیوانی و گیاهی ملهم از آثار آسیای میانه و یوان چین قابل‌مقایسه هستند و تصور می‌رود با ورود هنرمندان و صنعتگران کشمیر، ختای و اویغور در ارتباط باشند. این هنرمندان به‌فرمان آباقاخان برای تزیین در بناهای مذهبی بودایی فراخوانده شدند، اما تغییر و تحول بزرگ در فنون و نقوش هنری پدید آمده در کاخ تخت سلیمان از بناهای برجای‌مانده از این دوره؛ نشانگر آن است که این هنرمندان و صنعتگران با هنرمندان و صنعتگران بومی در همکاری گسترده بوده‌اند. نقوش ترکی و چینی در کاشی‌ها در آثار نقاشان و کاشی‌کاران تبریزی به مدت زیادی به‌کاررفته و به‌عنوان وجه ممیزه مکتب تبریز هم محسوب می‌شود. ازاین‌رو هدف اصلی از این پژوهش؛ مشخص نمودن ویژگی‌ها و جلوه‌های بصری کاشی‌های شش‌ضلعی مکتب تبریز از طریق مطالعه و تطبیق نمونه‌هایی از کاشی‌ها، به‌عنوان یک عنصر پرکاربرد و ثابت در میان انواع کاشی‌ها به‌کاررفته، توسط هنرمندان کاشی‌ساز تبریزی است. مهم‌ترین عناصر قابل‌تفکیک و شناخته‌شده در این کاشی‌ها تکنیک، رنگ و نقش است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و روش تحقیق به‌کاررفته به‌صورت توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری داده‌ها؛ مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی و میدانی است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که کاشی‌های شش‌ضلعی ساخت هنرمندان تبریزی به‌صورت رنگ‌های لاجوردی، سفید-آبی، معرق و طلا‌کاری، به‌صورت یک‌شکل کنار هم، یا توأم با قطعات مثلث، مربع، مستطیل‌های باریک و شمسه‌های منقش دایره‌ای شکل به‌کاررفته‌اند و در ادوار بعدی توسعه‌یافته است. در دوره ایلخانی برتری نقوش حیوانی بر گیاهی در شش‌ضلعیها وجود داشته است. در ادوار بعدی، نقوش هندسی کمتر به‌کاررفته و نقوش گیاهی توسعه‌یافته است. این نقوش در ادوار بعدی در آثار شام (دمشق) و عثمانی نیز دیده می‌شود. رنگ‌های پرکاربرد در آن‌ها رنگ‌های طلایی، زرد، آبی، سبز، سیاه‌وسفید است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کاشی‌های شش‌ضلعی؛ هنرمندان تبریزی؛ نقوش تزئینی؛ ایلخانی؛ تیموری | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 181 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب