
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 329 |
تعداد مقالات | 3,439 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,039,471 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,831,915 |
بررسی جایگاه صورتهای فلکی منطقهالبروج در آیینها و باورهای عامیانهی مردم ایران | ||
پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
مقاله 4، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، دی 1403، صفحه 69-88 اصل مقاله (1.42 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2024.7612.1126 | ||
نویسندگان | ||
مریم عظیمی نژاد* 1؛ مسعود کلانتری2 | ||
1گروه صنایع دستی، دانشکده هنر. دانشگاه بیرجند. بیرجند ایران | ||
2کارشناسی ارشد هنر اسلامی | ||
چکیده | ||
پژوهش در اعتقادات و باورهای اقوام گوناگون، جز با کنکاش در اسطورهها و آیینهای اولیهی آنها کامل و جامع نخواهد بود. تمدنهای کهن با نگاه ویژهی خود در جهت توجیه حوادث طبیعی پیرامون خود برمیآمدند. منطقهالبروج و صورتهای فلکی آن نیز به عنوان گروهی از اجرام سماوی در فرهنگ ایران، همواره به عنوان عناصر و عواملی برای انتقال سرنوشت بشر از آسمان به زمین تلقی میشده است. این باور را میتوانیم در متون پهلوی به جای مانده بیابیم و امتداد آن در متون تنجیمی و یا احکام نجوم در دورهی اسلامی نیز قابل پیگیری است. در این متون نمادهای متفاوتی را به بروج دوازدهگانه منتسب کردهاند و از آنها نتایجی را برای اعمال روزمرهی مردمان گرفتهاند و یا پیشگوییهایی را برای موارد مختلف از آنها استنتاج کردهاند. بهعلاوه در برخی از باورها و رسومات عامیانه نیز ردپای صورتهای فلکی منطقهالبروج و اعتقادات بیرونی آن قابل تشخیص است. این پژوهش با رویکرد کیفی است که به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی با استفاده از دادههای کتابخانهای و تصاویر مرتبط صورت گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
منطقهالبروج؛ احکام نجوم؛ طلسمات؛ فرهنگ عامه؛ آیینها | ||
مراجع | ||
اسدیان خرمآبادی، محمد؛ باجلان فرخی، محمد حسین، و کیانی، منصور. (1358). باورها و دانستهها در لرستان و ایلام. تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
اسماعیلپور، ابوالقاسم. (1382). زیر آسمانههای نور. تهران: افکار.
آقاجانزاده، زهره و طاهری، علیرضا. (1401). «مطالعه تطبیقی تصویرانسان منطقهالبروج (زودیاک-من)در نگارههای ایران و هند». نگارینه هنر اسلامی. ش 24. صص92-106.
بهار، مهرداد. (1378). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگه.
بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد. (1367). التفهیم لأوایل الصناعه التنجیم. تصحیح جلال الدین همایی. تهران: هما.
بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد. (1386). آثارالباقیه عن القرون الخالیه. ترجمه اکبر داناسرشت. تهران: امیرکبیر.
پوپ، آرتور، و اکرمن، فیلیس.(1387). سیری در هنر ایران. گروه مترجمان. تهران: علمی و فرهنگی.
پیربایار، ژان. (1376). رمزپردازی آتش. ستاری، ترجمه جلال ستاری، تهران: نشر مرکز.
تناولی، پرویز. (1385). طلسم: گرافیک سنتی ایران. تهران: بنگاه.
جابری انصاری، میرزا حسن خان .(1378). تاریخ اصفهان. تصحیح جمشید مظاهری. تهران: مشعل.
حاجیزاده، محمدامین؛ کلانتری سرچشمه، مسعود؛ فرزین، سامان. (1395). «اسطورهشناسی صورتهای فلکی منقوش در فرش منطقهالبروج». نگارینه هنر. ش9. صص 36-54.
دادگی، فرنبغ (1369). بندهش. ترجمه مهرداد بهار. تهران: توس.
رازی، شهمردان بن ابی الخیر(1382). روضه المنجّمین. تصحیح جلیل اخوان زنجانی. تهران: میراث مکتوب.
رضازادهی ملک، رحیم. (1384). تنکلوشا. تهران: میراث مکتوب.
ستاری، جلال. (1379). پژوهشی در قصهی یونس و ماهی. تهران: مرکز.
طوسی، خواجهنصیرالدین. (1378). شرح ثمرهی بطلمیوس در احکام نجوم. تصحیح جلیل اخوان زنجانی. تهران: میراث مکتوب.
کراسنوولسکا، انا. (1382). چند چهرهی کلیدی در اساطیر گاهشماری ایرانی. ترجمه ژاله متحدین.، تهران: ورجاوند.
کرزبر یاراحمدی، غلامحسین. (1386). «فرهنگ مردم بروجرد». فرهنگ مردم. ش10. صص 231-232.
گردیزی، ابوسعید عبدالحیابن ضحاک بن محمود. (1347). زینالاخبار. تصحیح عبدالحی حبیبی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
مادیسون، فرانسیس و اسمیت، امیلی ساواژ. (1387). ابزارآلات علمی. ترجمه غلامحسین علی مازندرانی. تهران: کارنگ.
بهدانی، مجید و خزائی، محمد. (1400). «سیر اختران در هنر اسلامی: نقدی بر کتاب در تعقیب ستارگان: نقش صورتهای فلکی بر روی آثار دوره اسلامی». پژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی. ش 5. صص 87-103.
مصفی، ابوالفضل. (1366). فرهنگ اصطلاحات نجومی. تهران: مؤسسهی مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ملکوتی القزوینی، زکریا بن محمد بن محمود بن محمود. (1361). عجایب المخلوقات. تصحیح نصرالله صبوحی، تهران: کتابخانهی مرکزی.
Boyce, M. (1968). Rapithwin, Nō Rūz, and the feast of Sade, Pratidānam: Indian, Iranian and Indo-European studies presented to Francisicus Bernardus Jacobus Kuiper, ed., J. C. Heesterman et al., The Hague and Paris, 201-215.
Frembgen, J.W. (2004). The Scorpion in Muslim Folklore. Asian Folklore Studies. Vol.63, 95-123.
Schwabe, J. (1951). Archetyp und Tierkreis. Basel: B.Schwabe&. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 258 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 139 |