
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,808 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,299 |
تحلیل مضمونی نقوش انسانی در قالب های قلمکار قاجاری محفوظ در کاخ موزه گلستان | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 آبان 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2024.8037.1871 | ||
نویسنده | ||
آمنه مافی تبار* | ||
دانشگاه هنر ایران | ||
چکیده | ||
کاخ موزه گلستان به عنوان یکی از اصلیترین مراجع میراثدار هنر قاجار، نزدیک به سی قالب قلمکار را در خود محفوظ دارد. درمیان قالبهای مذکور، تعداد هفت نمونه با نقش انسانی تعریف شده است. این در شرایطی است که معمولاً نضج هنر قلمکار با عصر صفوی شناخته شده و مضامین عمدة این هنر در شکل چاپی، در تمامی ادوار به ویژه قاجار با صور گیاهی نسبت پیدا می-کند. درحالیکه پژوهش حاضر میکوشد، نسبت به تحلیل مضمونی تعدادی از قالبهای قلمکار قاجاری اقدام کند که صاحب نقش انسانی هستند تا از این مسیر ضمن اثبات حضور و وجود نقش انسانی در قالبهای قلمکار آن عهد، موضوعات بازنمایانه در این مهرها را در ارتباط با دیگر هنرهای تصویری آن دوره همچون نقاشی به چالش بگیرد و به جهت مفهومی مورد شناسایی قرار دهد؛ بنابراین پرسش آن است: چگونه میتوان با مطالعة نقوش انسانی مصور بر قالبهای قلمکار قاجاری (محفوظ در کاخ موزة گلستان) نسبت به ارزیابی مضمونی آنها دست یافت؟ نتیجة این مطالعة تاریخی به شیوة توصیفی – تحلیلی، با گردآوری اطلاعات به شیوة اسنادی و میدانی شکل گرفت و نتیجه نشان داد: در این مهرهای قاجاری، نقوش انسانی به صورت تقریباً طبیعتگرا ظاهر شدهاند یعنی میتوان آنها را در قیاس دیگر با هنرهای تجسمی عصر قاجار به خوانش گرفت. نقوشی که در ساخت و ساز فرمها و مهمتر از آن، نحوة بازنمایی به هنرهای تصویری همدوره در عهد قاجار ادای دین میکنند. ظاهراً این قالبها برای تکمیل منسوجات با نقش معراج حضرت رسول (ص)، نمود شاه عباس صفوی، نادرشاه، ساقیان، رامشگران و خدمتگزاران بهکار میآمدهاند بنابراین میتوان مدعی بود در این مهرها، مضامین دینی، خسروانه و بزمی قابل بازیابی است. در این بین، همچون سایر جلوههای فرهنگی و هنری آن دوره، مصادیق مؤثر در شکلگیری محفل ملوکانه و شاهوار بیش از سایر موضوعات خودنمایی میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
هنر قاجار؛ کاخ موزه گلستان؛ قالب قلمکار؛ تحلیل مضمونی؛ نقش انسانی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 85 |