
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 314 |
تعداد مقالات | 3,321 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,546,576 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,591,242 |
مطالعه تطبیقی رابطه متن و تصویر در نگاره «کشتن رستم سهراب را و نشانه یافتن و زاری بر او» از شاهنامه دانشگاه هاروارد، کتابخانه بریتانیا و کتابخانه ملی فرانسه | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
دوره 11، شماره 28، اسفند 1403، صفحه 44-59 اصل مقاله (1.63 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2024.7664.1850 | ||
نویسندگان | ||
ابوالقاسم دادور1؛ زینب کریمی بابااحمدی* 2 | ||
1استاد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران (نویسنده مسئول). | ||
2دانشجوی دکترای تخصصی تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از مضامین مشترک در شاهنامه های مصور، نگاره ی «کشتن رستم سهراب را و نشانه یافتن و زاری بر او» است که براساس شیوه های رایج در زمانه ی ساخت آن، به تصویر در آمده است. این نوشتار، از منظر ماهیت و روش، توصیفی، تحلیلی-تطبیقی که از مجموعه روشهای کیفی بوده و از نظر هدف بنیادی است. جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و اسنادی بوده و پیکره ی مطالعاتی شامل تحلیل، تطبیق و بررسی رابطه متن و تصویر در نگاره ی مورد پژوهش است؛ جامعه ی پژوهش سه نگاره از سه شاهنامه (با مضمون و شاهنامه های ذکر شده در عنوان) است. این نوشتار و همسو با اهداف، در پی پاسخ به این سوالات است: 1. با وجود یکسان بودن مضمون، وجوه افاراق و اشتراک بین نگاره های این پژوهش برقرار چیست؟ 2. نحوه ی نمایش تصویری روایت موجود در شعر و میزان وفاداری به متن توسط نگارگر در نگاره های مورد پژوهش به چه ترفندهایی انجام پذیرفته است؟ نتایج حاکی از این است که؛ نگارگران در نمایش این روایت، مانند عکاس عمل کرده و لحظۀ اوج تراژدی را برای مخاطب ثبت کرده که از بار دراماتیک بالایی برخوردار است. روش نمایش تراژدی رستم و سهراب در نگاره های مورد بررسی، نمادین بوده و نگارگران از فرم، رنگ، حالات و عناصر نمادین، همسو با دوره ی ایجاد نگاره بهره گرفته اند. نگارگران سه نسخه، به جز بهره گیری از روایت ادبی در بخش های اصلی داستان، سایر موارد از جمله، محیط اطراف و افراد موجود در نگاره، از خیال و ترفندهای نگارگری بهره گرفته اند. | ||
کلیدواژهها | ||
رستم و سهراب؛ نگارگری؛ شاهنامه هاروارد؛ شاهنامه طهماسبی؛ شاهنامه بریتانیا | ||
مراجع | ||
منابع
آیدنلو، سجاد (1390). دفتر خسروان. تهران: سخن.
اتونی، بهزاد (1401). «رستم، پهلوانی از "عصر شکارگری" (فرضیهای نو درباب خاستگاه اسطورۀ رستم)». پژوهشنامۀ ادب حماسی (فرهنگ و ادب سابق)، دورۀ هجدهم، شمارۀ 1، صص. 61ـ39.
اسدالهی، اللهشکر؛ افخمینیا، مهدی؛ کیفرخی، مهرنوش (1392). «روانکاوی فرزندکشی در دنیای اسطورههای یونانی». مطالعات زبان و ادبیات فرانسه. دورۀ چهارم، شمارۀ 2(پیاپی 2)، صص. 34ـ21.اکبریزاده، محسن (1397). «تحلیل منطق واسازانۀ روایت رستم و سهراب». پژوهشنامۀ ادب حماسی، سال پانزدهم، شمارۀ 1(پیاپی72)، صص. 92ـ73.اکبری مفاخر، آرش (1395). رزمنامۀ کنیزک. تهران: مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی.باقری خلیلی، علیاکبر (1402). «تحلیل معنایی بندهای شرطی در داستان رستم و سهراب». پژوهشهای دستوری و بلاغی، سال سیزدهم، شمارۀ 23، صص. 223ـ204. doi: 10.22091/jls.2024.10249.1569بیدختی، محمدعلی؛ نخعی، مهلا؛ تسلیمی، نصرالله (1397). «تطبیق عنصر نوشتار و تصویر در شاهنامۀ بایسنقری کاخموزۀ گلستان با تکیه بر رویکرد بینامتنیت». نگارینۀ هنر اسلامی، دورۀ پانزدهم، شمارۀ 5. صص. 86ـ71. doi: 10.22077/nia.2019.2240.1187بیانی، مهدی. (1363). احوال و آثار خوشنویسان. چاپ دوم. تهران. انتشارات علمی.داوری، پریسا (1393). «ارزشهای تعلیمی امثال شاهنامه». پژوهشنامۀ ادبیات تعلیمی، سال ششم، شمارۀ 21، صص. 193ـ157.
زمانی، نفیسه؛ فرخفر، فرزانه (1399). «توصیف و بررسی پوشاک رستم در شاهنامۀ دستنویس953 هـ.ق. پاریس». پژوهشنامۀ ادب حماسی، سال شانزدهم، شمارۀ 1(پیاپی 29)، صص. 179ـ 157.
سالاری، مریم؛ بلخاری، حسن؛ تاکی، شادی (1402). امتداد اسطورۀ متن رستم و سهراب در داستان شهادت حضرت علیاکبر (ع) در نقاشیهای قهوهخانهای برمبنای نظریۀ ژیلبر دوران». رهپویۀ حکمت هنر، دورۀ دوم، شمارۀ 2، صص. 19ـ7. doi: 10.22034/rph.2023.556164.1015
سپاهی، محمداکبر؛ دامنی، سعید (1400). «ناراستی و پنهانکاری شخصیتها در داستان رستم و سهراب از منظر ادب تعلیمی». نقد، تحلیل و زیباییشناسی متون. سال چهلرم، شمارۀ 2، صص. 97ـ78.
شاطری، میترا؛ اعراب، علی (1394). «بررسی نگارههای مربوط به رستم و دیو سپید در نگارگری». نگارینۀ هنر اسلامی، سال پنجم، شمارۀ 2، صص. 27ـ15. doi: 10.22077/nia.2015.484
فخر اسلام، بتول؛ عربیانی، اشرف (1389). «ژرفشناختی شخصیت «رستم». ادبیات فارسی (دانشگاه آزاد مشهد)، شمارۀ 28، صص. 215ـ191.
کزازی، جلالالدین (1368). از گونهای دیگر: جستارهایی در فرهنگ و ادب ایران. تهران: مرکز.
مرادخانی، علی؛ عتیقهچى، نسرین (1397). «تفسیر نشانه شناختی رنگ از منظر حکمی در نگارگری ایرانی ـ اسلامی». رهپویۀ هنرهای تجسمی، سال یکم، شمارۀ 4، صص. 21ـ5. doi: 10.22034/ra.2019.241813
نصرتی، زهرا؛ عطارزاده، عبدالکریم (1399). «نگرشی تطبیقی به ارتباط متن و زبان تصویری دست در نگارههای شاهنامۀ طهماسبی». مطالعات تطبیقی هنر، دورۀ دهم، شمارۀ 20، صص. 93ـ79.
References
Akbari Mofakher, A. (2015). The handmaid's tale. Tehran. The center of the great Islamic encyclopedia, (Text in Persian).
Aidanlu, S. (2011). Khosravan's book. Tehran: Sokhan, (Text in Persian).
Akbarizadeh (Batlababadi), M. (2018). Analyzing the constructive logic of Rostam and Sohrab's narration. Research paper on epic literature. 15th year number one Consecutive 72. pp. 92-73, (Text in Persian).Assadollahi، A ،Afkhaminia، M، & Keyfarohki، M. (2013). Etude psychanalytique de l'infanticide dans l'univers des mythes. Etudes de Langue et Littérature Françaises، 4 (2)، 21-34, (Text in Persian).
Atoni، B. (2022). Rostam، a wrestler from the "Hunting era" (a new hypothesis about the origin of the myth of Rostam),The Journal of Epicliterature, Vol: 18، Issue: 1, (Text in Persian).
Bagherikhalili, A. (2024). Semantic Analysis of Conditional Clauses in the Story of Rostam and Sohrab. Rhetoric and Grammar Studies, 13 (23), 204-223. doi: 10.22091/jls.2024.10249.1569, (Text in Persian).
Bayani, M. (1984). The state and works of calligraphers. Second edition. Scientific Publications. Tehran, (text in Persian).
Bidokhti, M. A., Nakhaye, M., & Taslimi, N. (2018). Comparision the Text and Illustrations in the Bāysonḡorī Shahname (Version of the Golestan Palace Museum) According to Intertextuality Theory. Negarineh Islamic Art, 5(15), 71-86. doi: 10.22077/nia.2019.2240.1187, (Text in Persian).
Davari, P. (2013). Educational values like Shahnameh. Educational literature research paper. sixth year Number 21. 157 to 193, (Text in Persian).
Fakhr Islam، B، Arabiani، A. (1389). Deep understanding of "Rostam" character. Persian literature of Mashhad Azad University. No. 28. 215-191, (Text in Persian).
- Ferdowsi, Abulqasem. (1960). Shahnameh Corrected by Jalal Khaleghi Matalaq. USA: New York., (Text in Persian).
Kezazi, J. (1998). In another way: Essays in Iranian culture and literature. Tehran: Markaz, (Text in Persian).
Moradkhani, A., & Atighehchi, N. (2019). Interpretation of semiology of the colour based on philosophical foundation Islamic Persian painting Research Paper. Rahpooye Honar-Ha-Ye Tajassomi, 1 (4), 5-21. doi: 10.22034/ra.2019.241813, (Text in Persian).
Nosrati Z، Attarzadeh A. (2021). Comparative Approach to the Relationship Between Text and Hand Visual Language in Tahmasebi’s Shahnameh Pictures, Journal of Motaleate-e Tatbiqi-e Honar; 10 (20) :79-93, (Text in Persian).
Salari, M., Bolkhari Ghehi, H., & Taki, S. (2023). Extension of the Myth-Text of Rostam and Sohrab in the Story of Martyrdom of Hazrat Ali Akbar (AS) in Coffee House Paintings Based on Gilbert Durant’s Opinions. Rahppoye, Hekmat-e Honar, 2 (2), 7-19. doi: 10.22034/rph.2023.556164.1015, (Text in Persian).
Sepahi، M. A.، & Damani، S. (2021). Deception and concealment in the story of Rostam and Sohrab of Shahnameh. Critique، Analysis and Aesthetics of Texts, 4 (2)، 78-97, (Text in Persian).
SHateri, M., & Aarab, A. (2015). Study of Rostam and Div-e Sepid Paintings in Miniature. Negarineh Islamic Art, 2 (5), 15-27. doi: 10.22077/nia.2015.484, (Text in Persian).
Zekavat، S.، & Ghazizadeh، Kh. (2021). An Analysis of presentation of Culture and Civilization Concepts in Jamshid Court Paintings in Tahmasp's Shahnameh. Ferdows Art، 2 (6)، 32-49. doi: 10.30508/fhja.2022.534385.1096, (Text in Persian).
Zamani, N., Farrokhfar, F. (2020).Description and review of Rostam's clothing in the handwritten Shahnameh of Paris 953 AH, The Journal of Epicliterature، Vol: 16، Issue: 1, (Text in Persian). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 179 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 38 |