
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,808 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,299 |
نهاد دهیاری و توسعه پایدار فضا؛ مطالعه روستاهای بخش مرکزی شهرستان قاینات | ||
روستا و توسعه پایدار فضا | ||
دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 20، آذر 1403، صفحه 137-158 اصل مقاله (1.66 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/vssd.2024.7592.1256 | ||
نویسندگان | ||
جواد میکانیکی* 1؛ محمود فال سلیمان1؛ فاطمه علی اکبری2 | ||
1دانشیارگروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
چکیده | ||
توسعه پایدار روستایی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و زیربنایی از مهمترین و حساسترین معضلات و چالشهای برنامهریزان و سیاستگذاری توسعه روستایی است و بر همین اساس، ایجاد دهیاریها در روستاها را میتوان در تاریخ توسعه پایدار روستایی ایران نقطه عطفی به شمار آورد. کیفیت و اثربخشی مدیریت و عملکرد دهیاری عامل تعیین کننده و حیاتی در تحقق توسعه و رفاه جامعه روستایی است. هدف پژوهش حاضر واکاوی عملکرد دهیاریها در توسعه اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیستمحیطی روستاهای بخش مرکزی شهرستان قاینات است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی میباشد جامعه آماری پژوهش را روستاهای بالای 20 خانوار که دارای دهیاری بودند(75 آبادی) تشکیل میهد. نمونهگیری در سطح روستا با توجه به اهداف و فرضیه تحقیق از روش غیر احتمالی استفاده گردید و از هر دهستان 5 روستا به عنوان نمونه انتخاب شد. حجم نمونه در سطح خانوار با استفاده از فرمول کوکران 370 نفر به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمونهای آماری تی تک نمونهای، آزمون ناپارامتری دو جملهای و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین فعالیت دهیاریها در بعد اقتصادی معطوف به تلاش در خصوص افزایش کمی و کیفی محصولات تولیدات روستاییان (میانگین 26/3)، در بعد اجتماعی ـ فرهنگی معطوف به کمک به حل اختلافات مردم در محل و جلوگیری از ارجاع دعاوی به مراجع قانونی (میانگین 51/3)، در بعد کالبدی ـ فیزیکی معطوف به اعلام فرامین و قوانین دولتی، بهویژه در زمینة طرح هادی (میانگین 19/3) و در بعد زیستمحیطی (میانگین 25/3) بوده است همچنین دهیاریها در بهبود وضعیت اجتماعی ـ فرهنگی روستاها با امتیاز 92/652 از عملکرد مناسبتری درمقایسه با مولفه های اقتصادی (امتیاز 07/602)، زیستمحیطی ( امتیاز 52/514) و کالبدی ـ فیزیکی ( امتیاز 54/445 )داشتهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
مدیریت روستایی؛ توسعه پایدار فضا؛ دهیار؛ شهرستان قائنات | ||
مراجع | ||
اسفندیاری، امیر هومن و دانیالی، تهمینه. (1398). مقایسه وضعیت زیستمحیطی روستاهای دارای دهیاری و فاقد دهیاری (مورد مطالعه روستاهای بخش مرکزی شهرستان اسلامشهر). جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 9(36)، 389-404. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286462.1398.9.4.46.6
امینی، عباس و جمینی، داوود. (1393). تحلیلی بر ارزیابی جامعه روستایی از عملکرد نهاد دهیاری با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری، تحقیقات جغرافیایی، 29(2)، 196-177. http://georesearch.ir/article-1-409-en.html
ایزدی یزدان آبادی، بهروز. (1401). ارائه مدل چند شاخصه ارزیابی عملکرد عمرانی دهیاریهای کشور(بررسی موردی: در دهیاریهای استان کرمان)، پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت - مدیریت صنعتی ـ مدیریت تولید و عملیات، موسسه آموزش عالی بعثت، کرمان.
ایزدی، علی و علوی زاده، سید امیر محمد. (1397). واکاوی نقش توانمندی روان شناختی دهیاران در روند مدیریت و توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان رشتخوار)، کاوش های جغرافیایی مناطق بیابانی، 6(1)، 199 -227. https://grd.yazd.ac.ir/article_1248.html
ایمانی، بهرام، و فتحی، بهروز. (1398). ارزیابی و تحلیل عملکرد دهیاری ها با تاکید بر رویکرد حکمروایی شایسته مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان اردبیل. راهبردهای توسعه روستایی، 6(1 )، 51-62. https://sid.ir/paper/381476/fa
ایمانی، بهرام؛ محمدی، علیرضا و نادری، محدثه. (1398). ارزیابی مدیریت نوین روستایی مبتنی بر دیدگاه توسعه پایدار (مورد مطالعه: روستاهای بخش مرکزی شهرستان سمیرم. مهندسی جغرافیای سرزمین. 2(3)، 80-67. https://www.jget.ir/article_93458.html?lang=fa
آهنگری کیاسری، حیدر و چرمچیان لنگرودی، مهدی. (1397). بررسی عوامل موثر بر میزان مشارکت دهیاران در حفظ و نگهداری از محیطزیست روستایی شهرستان ساری. انسان و محیطزیست. 16(44)، 12-1. https://dorl.net/dor/20.1001.1.15625532.1397.16.1.1.2
بخشزاده، رشید. (1397). میزان رضایت روستائیان از عملکرد دهیاریهای شهرستان بهارستان، پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، مرکز غرب.
جمشیدی، فیروز. (1400). تأثیر نهاد دهیاری بر عمران و آبادانی و توسعه روستاهای دهستان قلخانی (بخش گهواره شهرستان دالاهو)، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گرایش مدیریت توسعه پایدار روستایی، دانشگاه پیام نور، مرکز کرمانشاه.
خواجویپور، اکبر. (1395). ارزیابی عملکرد اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی دهیاریهای بخش مرکزی شهرستان دزفول، پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، گروه آموزشی ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه ابو علی سینا.
دربان آستانه، علیرضا و رضوانی، محمدرضا. (1393). مبانی مدیریت روستایی انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
سروری، علیاکبر؛ دانشور کاخکی، محمود؛ صبوحی صابونی، محمود و سالاری، مجید. (1401). عوامل مؤثر بر توسعه روستایی با تأکید بر تشکیل خوشه کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان گناباد استان خراسان رضوی)، روستا و توسعه، دوره 25، شماره 1، 192-161. https://doi.org/10.30490/rvt.2021.352871.1305
شاطری, مفید,، فیروزنیا, معصومه. (1399). حفر بی رویه چاه ها و بسترسازی ناپایداری فضا در دشت قاین. روستا و توسعه پایدار فضا, 1(2), 61-80. doi: 10.22077/vssd.2020.3850.1011
شرفی، لیدا، آگهی، حسین و مرادی، خدیجه. (1393). عملکرد دهیاری های دهستان بالادربند شهرستان کرمانشاه از دیدگاه دهیاران. پژوهش های روستایی، 5(3)، 489-516. https://sid.ir/paper/403234/fa
شیخی، حجت، پریزادی، طاهر و ورمزیار، بیژن. (1392). بررسی و ارزیابی عملکرد دهیاران در روند مدیریت و توسعه روستایی، برنامهریزی فضایی(جغرافیا)، 3 (3)، پیاپی 10، 32-17. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22287485.1392.3.3.4.5
عیوضی، مجید. (1398). ارزیابی عملکرد دهیاریها (مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان کمیجان)، پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
قربانی، علی. (1393). مقدمهای بر مدیریت روستایی در ایران(آنچه یک دهیار باید بداند)، چاپ دوم، بجنورد: انتشارات جهانی.
قنبری، سیروس و نادریانفر، مهدی. (1397). ارزیابی عملکرد دهیاران در پایداری محیطی روستاها. جغرافیا و پایداری محیط. 2(2)، 45-31. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23223197.1397.8.2.3.7
مشفقنژادی, عنایتالله؛ حکمتیاصل، افشین و بهارلویی, محمد صادق. (1399). واکاوی عملکرد دهیاریها در راستای بهبود کیفیت محیطی روستاییان (مطالعه موردی: دهستان سررود جنوبی، استان کهکیلویه و بویر احمد). مهندسی جغرافیایی سرزمین, 4(1), 69-56. https://dorl.net/dor/20.1001.1.25381490.1399.4.7.5.0
میکانیکی, جواد, و بلوچی, اسماء. (1399). دانش بومی و پایداری فضاهای روستایی در مقابل مخاطره خشکسالی (مورد مطالعه: شهرستان نیک شهر.روستا و توسعه پایدار فضا 1(4).34-15. https://dorl.net/dor/20.1001.1.2717350.1399.1.4.2.2
نادر پسند فریمانی، فاطمه. (1398). بررسی نگرش ساکنین روستاها به عملکرد دهیاران پیرامون توسعه نواحی روستایی (نمونه دهستان قلندرآباد شهرستان فریمان)، پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامهریزی روستایی،دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه پیام نور، مرکز فریمان.
نوذرپور، علی. (1395). دوگانه دولت و مدیریت شهری، امور شهرداریهای، سازمان شهرداریها و دهیاریها،تهران.
References
Ahangari Kiasari, H., & Charmchian Langarudi, M. (2018). Investigating the factors affecting the participation of village heads in preserving and maintaining the rural environment in Sari County. Human and Environment, 16(44), 12-1. https://dorl.net/dor/20.1001.1.15625532.1397.16.1.1.2 [In Persian]
Amini, A., & Jamini, D. (2014). An analysis of the rural community's assessment of the performance of village councils using structural equation modeling. Geographical Research, 29(2), 196-177. http://georesearch.ir/article-1-409-en.html [In Persian]
Ayouzi, M. (2019). Evaluating the performance of village councils (Case study: Central District of Komeijan County) (Master's thesis). Geography and Rural Planning, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University. [In Persian]
Bakhshzadeh, R. (2018). The level of satisfaction of villagers with the performance of village councils in Baharestan County (Master's thesis). Geography and Rural Planning, Social Sciences Faculty, Payame Noor University, West Center. [In Persian]
Beer, A. (2014). Leadership and the governance of rural communities. Journal of Rural Studies, 34, 254–262. https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2014.01.007
Bruckmer, C., & Hilary, T. (2009). Rural sustainable development in the knowledge society. Ashgate.
Darband Astaneh, A., & Rezvani, M. (2014). Principles of rural management. Tehran University Press, First Edition. [In Persian]
Elmenofi, G. A. G., El Bilali, H., & Berjan, S. (2014). Governance of rural development in Egypt. Annals of Agricultural Sciences, 59(2), 285–296. https://doi.org/10.1016/j.aoas.2014.11.018
Esfandiari, A. H., & Daniali, T. (2019). Comparison of the environmental status of villages with and without village councils (Case study: Villages in the Central District of Islamshahr County). Geography (Regional Planning), 9(36), 389-404. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286462.1398.9.4.46.6 [In Persian]
Fernandez, S., & Moldogaziev, T. (2015). Employee empowerment and job satisfaction in the US federal bureaucracy: A self-determination theory perspective. The American Review of Public Administration, 45(4), 375-401. https://doi.org/10.1177/0275074013507478
Ghanbari, S., & Naderianfar, M. (2018). Evaluating the performance of village heads in the environmental sustainability of villages. Geography and Environmental Sustainability, 2(2), 45-31. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23223197.1397.8.2.3.7 [In Persian]
Ghorbani, A. (2014). An introduction to rural management in Iran (What a village head should know), Second Edition, Bojnourd: Jahani Publications. [In Persian]
Imani, B., & Fathi, B. (2019). Evaluation and analysis of the performance of village councils with an emphasis on good governance: A case study of villages in the Central District of Ardabil County. Rural Development Strategies, 6(1), 51-62. https://sid.ir/paper/381476/fa [In Persian]
Imani, B., Mohammadi, A., & Naderi, M. (2019). Evaluation of modern rural management based on sustainable development perspectives (Case study: Villages in the Central District of Semirom County). Geography of Land Engineering, 2(3), 80-67. https://www.jget.ir/article_93458.html?lang=fa [In Persian]
Izadi Yazdan Abadi, B. (2022). A multi-criteria model for evaluating the performance of village councils in the country (Case study: Village councils in Kerman Province) (Master's thesis). Baharestan Higher Education Institute, Kerman. [In Persian]
Izadi, A., & Alavizadeh, S. A. M. (2018). Exploring the role of psychological empowerment of village heads in rural management and development (Case study: Rashtkhvar District). Geographical Explorations in Desert Regions, 6(1), 199-227. https://grd.yazd.ac.ir/article_1248.html [In Persian]
Jamshidi, F. (2021). The impact of village councils on the development and improvement of the villages in the Qolkhani District (Ghahvareh County, Dalahoo County) (Master's thesis). Geography and Rural Planning, Sustainable Rural Development Management, Payame Noor University, Kermanshah Center. [In Persian]
Kakumba, U. (2010). Local government citizen participation and rural development: Reflections on Uganda’s decentralization system. International Review of Administrative Sciences, 86(1), 181-176. https://doi.org/10.1177/0020852309359049
Khajavipour, A. (2016). Evaluation of the socio-economic and environmental performance of village councils in the Central District of Dezful County (Master's thesis). Rural Development, Faculty of Agriculture, Educational Group of Agricultural Extension and Education, Abu Ali Sina University. [In Persian]
Long, H., et al. (2016). Spatio-temporal dynamic patterns of farmland and rural settlements in Su–Xi–Chang region: Implications for building a new countryside in coastal China. Land Use Policy, 26. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2008.04.001
Mekaniki, J., & Baloochi, A. (2020). Indigenous knowledge and the sustainability of rural spaces against drought threats (Case study: Nikshahr County). Sustainable Rural Development Space, 1(4), 34-15. https://dorl.net/dor/20.1001.1.2717350.1399.1.4.2.2 [In Persian]
Moshfeqnejadi, E., Hokmati-Asl, A., & Baharluie, M. S. (2020). Analyzing the performance of village councils in improving the environmental quality of rural residents (Case study: Sarroud Jonubi District, Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Province). Geography of Land Engineering, 4(1), 69-56. https://dorl.net/dor/20.1001.1.25381490.1399.4.7.5.0 [In Persian]
Nader Pasand Firimani, F. (2019). Investigating the attitudes of villagers towards the performance of village heads in the development of rural areas (Case study: Qalandarabad District, Fariman County) (Master's thesis). Geography and Rural Planning, Faculty of Economic and Social Sciences, Payame Noor University, Fariman Center. [In Persian]
Nozarpour, A. (2016). The duality of government and urban management: The affairs of municipalities, the organization of municipalities and village councils, Tehran. [In Persian]
Sarvari, A. A., Daneshvar Kakhki, M., Sabouhi Sabuni, M., & Salari, M. (2022). Factors affecting rural development with an emphasis on agricultural cluster formation (Case study: Gonabad County, Khorasan Razavi Province). Village and Development, 25(1), 192-161. https://doi.org/10.30490/rvt.2021.352871.1305 [In Persian]
Sharafi, L., Aghaei, H., & Moradi, K. (2014). The performance of village councils in the Baladarbend District of Kermanshah County from the perspective of village heads. Rural Research, 5(3), 489-516. https://sid.ir/paper/403234/fa [In Persian]
Shateri, M., & Firouznia, M. (2020). Over-extraction of wells and the groundwork for spatial instability in the Qaen Plain. Sustainable Rural Development Space, 1(2), 61-80. doi: 10.22077/vssd.2020.3850.1011 [In Persian]
Sheikhi, H., Parizadi, T., & Varmaziar, B. (2013). Investigating and evaluating the performance of village heads in the process of rural management and development. Spatial Planning (Geography), 3(3), 17-32. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22287485.1392.3.3.4.5 [In Persian]
Zhang, P. A., David, W., Wong, B., K.L., B., So, C., & Hui, L. (2020). An exploratory spatial analysis of western medical services in Republican Beijing rurals. Applied Geography, 32, 556-565. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 354 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 15 |