پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 329 |
| تعداد مقالات | 3,439 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,044,102 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,834,890 |
تحلیل کارکرد سنّت‌های آیینی در شعر محمدرضا شفیعی کدکنی | ||
| پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
| مقاله 10، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، شهریور 1403، صفحه 193-212 اصل مقاله (503.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2024.7432.1116 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن قمی1؛ رحمان ذبیحی* 2؛ علیرضا شوهانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام. ایلام، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تعامل با «سنّت» یعنی توجه به پیشینۀ تاریخی ـ فرهنگی و انعکاس و احیای آن که شاعران و منتقدان معاصر از زوایای مختلفی به آن نگریسته‌اند، وجه غالب شعر شفیعی کدکنی را تشکیل می‌دهد. شعر او را به دلیلِ حضور پررنگ و قاطع سنّت‌ها و نیز دلبستگی شاعر به میراث تمدن و آیینهای ایرانی و اسلامی و احاطه بر ابعاد گوناگون آن، می‌توان مصداقی از ادبیات آیینی تلقی کرد. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و با هدف تبیین جایگاه سنّت‌های آیینی در آثار شعری شفیعی نگاشته شده‌است. مسألۀ اصلی پژوهش، بررسی شگردهای به‌کارگیری میراث آیینی از زوایای نقاب، اسطوره، صبغۀ محلی و میراث متنی و تبیین کارکردهای این سنّت‌ها در سطوح زبانی، فکری و ادبی شعر شفیعی است. در شعر او، کارکرد ادبی و بلاغی نقاب تشخص دارد و در راستای اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی به‌کار می‌رود. اسطوره نیز عمدتاً با تغییراتی در معنا و کارکرد، به‌صورت نماد، متناسب با دغدغه‌های امروز شاعر به کار گرفته می‌شود و سبب غنای اندیشه و ادبیت شعر او می‌گردد. انعکاس صبغۀ محلی و توجه ژرف و گسترده به آداب و رسوم و میراث متنی نیز از عوامل تقویت زبان شعر و از اسباب ایجاد فضاهای هنری در کلام اوست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شعر شفیعی کدکنی؛ کارکرد سنّت‌های آیینی؛ نقاب؛ اسطوره؛ صبغۀ محلی؛ میراث متنی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
اخوان ثالث، مهدی. (1384). حریم سایههای سبز (مقالات1). زیر نظر مرتضی کاخی. تهران: زمستان.
ادونیس، علی احمد سعید. (1392). سنت و تجدد یا ثابت و متحول. ترجمه حبیبالله عباسی. تهران: سخن.
ادونیس، علی احمد سعید. (1980). فاتحه لنهایات القرن. بیروت: دارالعوده.
ادونیس، علی احمد سعید. (2005). زمن الشعر. بیروت: دارالساقیاخوان ثالث، مهدی (1378). آن گاه پس از تندر: منتخب هشت دفتر شعر. تهران: سخن.
اسماعیل، عزّالدین. (1981). الشعر العربی المعاصر قضایا و ظواهره الفنیه و المعنویه. بیروت: دارالعوده و دارالثقافه.
اعسم، عبدالامیر. (1398). الشعر المنسوب الی ابن الریوندی. ابن الریوندی فی المراجع العربیه الحدیثه. جلد1. بیروت: دارالافاق العربیه.
امیری خراسانی، احمد؛ انجم شجاع، زهرا (1402) «تأملی در چیستی ادبیات آیینی». فرهنگ و ادبیات آیینی، د2. ش 1. صص 231-246.
امینپور، قیصر. (1384). سنت و نوآوری در شعر معاصر. تهران: علمی فرهنگی.
آموزگار، ژاله. (1389). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت.
بدوی، مصطفی. (1962). مختارات من الشعر العربی الحدیث. لندن: آکسفورد.
براهنی، رضا. (1371). طلا در مس. تهران: زریاب.
بشردوست، مجتبی. (1398). در جستجوی نیشابور. تهران: ثالث.
البیاتی، عبدالوهاب. (1971). «شاعر و موقف». الموقف الادبی. د1. ش 2. صص 73- 92.
پورنامداریان، تقی. (1378). «سیری در هزارۀ دوم آهوی کوهی». سفرنامۀ بارن. تدوین حبیبالله عباسی. تهران: روزگار.
الجابری، محمد عابد. (1991). التراث و الحداثه. بیروت: مرکز دراسات الوحده العربیه.
جدعان، فهمی. (1985). نظریه التراث و دراسات عربیه و الاسلامیه. عمان: دارالشروق للنشر و توزیع.
حنفی، حسن. (1398). سنت و نوسازی. ترجمۀ حسام الدین خاکپور. تهران: نگاه معاصر.
خاقانی، افضلالدین بدیل. (1378). دیوان. تصحیح ضیاءالدین سجادی. تهران: زوّار.
الراوی، طه. (2000). جمالیات القصیده المعاصره. القاهره: دارالمعارف.
رجبزاده، شهرام. (1378). «از بودن و سرودن». سفرنامۀ باران. به کوشش حبیبالله عباسی. تهران: روزگار.
رشیدیان، بهزاد. (1370). بینش اساطیری در شعر معاصر فارسی. تهران: گستره.
رودکی، ابوعبدالله جعفربن محمد. (1374). دیوان. به کوشش منوچهر دانش‌پژوه. تهران: طوس.
زرینکوب، حمید. (1378). «شعر نو حماسی و اجتماعی» سفرنامۀ باران. به کوشش حبیبالله عباسی. تهران: روزگار.
زرینکوب، عبدالحسین. (1363). نقد ادبی. جلد 2. تهران: امیر کبیر.
سعدی، مصلح بن عبدالله. (1378). کلیات. بر اساس تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: نگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1370). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1399). طفلی به نام شادی. تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1376). آیینهای برای صداها. تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1377). هزارۀ دوم آهوی کوهی. تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1387). ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا امروز. تهران: سخن.
شمیسا، سیروس. (1387). بیان. تهران: میترا.
شولتز، دوان. (1384). نظریههای شخصیت. ترجمه یوسف کریمی و دیگران. تهران: ارسباران.
الضاوی، احمد عرفات. (1384). کارکرد سنت در شعر معاصر عرب. ترجمۀ سیدحسین سیدی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
عابدی، کامیار. (1381). در روشنی بارانها. تهران: کتاب نادر.
عباس، احسان. (1384). رویکردهای شعر معاصر عرب. ترجمۀ حبیبالله عباسی. تهران: سخن.
عباسی، حبیب الله. (1385). «کارکرد نقاب در شعر همراه با تحلیل دو نقاب در شعر م. سرشک». دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد. د 39. ش 152. صص 155-173.
عبدالرحمان، عایشه. (1970). قیم جدیده للادب العربی، القدیم و الحاضر. قاهره: دارالمعارف.
عزاوی، ضیاء. (1975). «کیف نعید قرائه التراث قرائه معاصره». المعرفه. ش 161.
عزیزیان، یوسف؛ پورنامداریان، تقی (1393). «انعکاس فرهنگ و ادب کلاسیک در شعر محمدرضا شفیعی کدکنی»، فنون ادبی. د1. ش6. صص 1-34.
عسگری، ابوالهلال. (1372). معیار‌البلاغه. ترجمه محمدجواد نصیری. تهران: دانشگاه تهران.
عطار، محمد بن ابراهیم. (1336). تذکره‌الاولیاء. تصحیح رینولد آلن نیکلسون. جلد 2. تهران: انتشارات مرکزی.
قمی، حسن. (1390). نقاب در شعر معاصر فارسی. پایاننامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. تهران: دانشگاه تربیت معلم.
الکبیسی، طراد. (1978). التراث العربی کمصدر فی نظریه المعرفه و الابداع فی الشعر العربی. بغداد: وزاره الثقافه و الفنون.
کمالی‌نهاد، علی‌اکبر، بشیری، زهرا. (1393). «نقاب و تأثیر آن در ساخت فضای شعر محمدرضا شفیعی کدکنی». مجله زیبایی‌شناسی ادبی. دورۀ 5. شمارۀ 20: 239-268.
کندی، محمدعلی. (2003). الرمز و القناع فی الشعر العربی الحدیث. بیروت: دارالکتاب الجدید المتحده.
مجاهد، احمد. (1998). اشکال التناص الشعری- دراسه فی توظیف الاشخصیات التراثیه. القاهره: الهیئه المصریه العامه للکتاب.
مرادی، نفیسه. (1389). سنت و نوآوری در شعر شفیعی کدکنی، پایاننامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تربیت معلم.
موحد، ضیاء. (1377). شعر و شناخت. تهران: مروارید.
نوروزی، یعقوب، خلیلی، جواد. (1398). «سنّت و نمود آن در شعر شفیعی کدکنی». قند پارسی. س 2. ش 2. صص 153-175.
هوی، دیوید کوزنز. (1371). حلقۀ انتقادی. ترجمۀ مراد فرهادپور. تهران: گیل و روشنگران.
یاسین السلیمانی، احمد. (2007). «تقنیه القناع الشعری»، صنعاء: غیمان. عدد3.
یاوری، حورا. (1374) روانکاوی و ادبیات. چاپ اول. تهران: تاریخ ایران.
یوحنا. (1988). انجیل عهد جدید. ترجمه از زبان اصلی یونانی. لندن: بریتیش و فورن بیبل سوسائیتی.
یوسفی، غلامحسین. (1377). چشمۀ روشن. تهران: علمی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 327 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 159 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب