پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 301 |
| تعداد مقالات | 3,173 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,211,861 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,312 |
تحلیل‌انتقادی گفتمان‌شیعی در کاشی‌نگاره‌های تکیه‌معاون‌الملک: با تکیه‌بر آراء نورمن فرکلاف | ||
| نگارینه هنر اسلامی | ||
| دوره 10، شماره 26، اسفند 1402، صفحه 87-102 اصل مقاله (1.88 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2024.6136.1703 | ||
| نویسندگان | ||
| سمانه سراج1؛ محسن مراثی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری پژوهش هنر، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران. | ||
| 2گروه پژوهش هنر ، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی به تحلیل مهم‌ترین مضمون هنر شیعی دوران قاجار، روایت عاشورا و وقایع وابسته به آن در کاشی‌نگاره‌های مذهبی تکیه معاون‌الملک می‌پردازد. این رویکرد زبان تجسمی کاشی‌نگاره را هم چون عملکرد اجتماعی مرتبط با عوامل سیاسی، اجتماعی، دو گفتمان سلطنت و شیعی موردمطالعه قرار می‌دهد. عواملی که با عناصر خاص شیعی در کاشی‌نگاره‌های تکیه معاون‌الملک بازتولید می‌شوند. عناصر شیعی ترکیبی از اعتقادات، باورها، اسطوره‌ها و حوادث تاریخی شیعیان است. کاربرد این عناصر شیعی در راستای مشروعیت بخشی به حکومت حاکمان وقت نسبت به اعتقادات مردم در عناصر وابسته به معماری، مؤثر بوده است. هدف از پژوهش، تحلیل گفتمان‌های ناظر بر بازتاب اندیشه شیعی در کاشی‌نگاره‌های تکیه معاون‌الملک و شناخت عناصر و عملکرد گفتمان شیعی در کاشی‌نگاره‌های تکیه در واکنش به تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه دوران قاجار خواهد بود. سؤالات پژوهش: چه گفتمان‌هایی منجر به بازتاب اندیشه شیعی در کاشی‌نگاره‌های تکیه معاون‌الملک شد؟ و این گفتمان شیعی در کاشی‌نگاره‌های تکیه، تحت تأثیر چه عواملی به وقوع پیوسته است؟ روش پژوهش، تحلیل محتوای انتقادی و از نوع پژوهش‌های کیفی است. شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی است. جامعه پژوهش، 12 کاشی‌نگاره مربوط زینبیه تکیه معاون‌الملک است که 3 کاشی‌نگاره به روش هدفمند انتخاب‌شده تا بیشترین اطلاعات مرتبط با سؤالات پژوهش تحلیل شود. روش تجزیه‌وتحلیل اطلاعات بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی و بر مبنای آراء فرکلاف در سه سطح موردبررسی قرارگرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی، در کاشی نگاره هاگفتمان شیعه در تقابل با گفتمان سلطنت قرار گرفته است. گفتمان شیعه برای نشان دادن این تضاد در شرایط موجود جامعه از روایات شیعی استفاده می کرد. روایات شیعی با تفکر شیعی عرب و هویت ایرانی تلفیق شد. عناصرشیعی در قالب رفتارها و الگوهای قهرمانان شیعه بازتولید شد. هنرمند مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوره قاجار را با گفتمانی ضد استعماری بیان کرد. گفتمان انتقادی شیعه با استفاده از مضمون در کاشی ها، تعامل و تقابل شخصیت های شیعه را در کنار پیامدهای منفی نشان داد. در چارچوب گفتمان شیعه، برخی هنجارهای اجتماعی معکوس شد. گفتمان شیعه در ساختار و بافت نقاشی های کاشی، داستان خود را با انتخاب وقایع خاص شیعی خلق کرد. این انتخاب گفتمان شیعه به دلیل وجود گفتمان ضدسلطنتی و انتقادی در عصر قاجار بود و در نقاشی های کاشی منعکس شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "؛ تحلیل گفتمان انتقادی"؛ اندیشه شیعی"؛ کاشی‌نگاره"؛ دوران قاجار"؛؛ "؛ تکیه معاون‌الملک" | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 200 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 194 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب