
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,898 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,332 |
بررسی نمادشناختی افسانههای خواف؛ با تأکید بر نمادهای آیینی | ||
پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
مقاله 5، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، شهریور 1403، صفحه 77-98 اصل مقاله (727.92 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2024.7121.1089 | ||
نویسندگان | ||
حامد نوروزی* 1؛ عبدالکریم جوان2؛ عباس واعظ زاده3 | ||
1زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند | ||
2گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
3استادیار زبان و ادبیات فارسی/ دانشگاه بیرجند | ||
چکیده | ||
ادبیات شفاهی بازتاب زندگی اجتماعی و فرهنگی و نشاندهندۀ منش، احساس و اعتقادات هر جامعه است. افسانههای عامیانه از بطن اندیشهها و عواطف مردم برخاستهاند و ظرفیت بسیاری برای تحلیل معنایی دارند و عمدتاً نمادها در این زمینه دارای نقشی اساسی هستند. این افسانهها جلوهگاه فرهنگ هر جامعهاند و از باورهای آغازین و تخیلات مردم سرچشمه گرفتهاند. از میان افسانههای شهرستان خواف که عمدتاً دارای بافتی نمادین هستند دو قصۀ «کاکلزری و دندانمروارید» و «سلطان و حیدربیگ» با روایت ویژۀ این شهرستان برای تحلیل نمادشناسی انتخاب شدهاند. این قصهها قابلیت معناسازی قابلتوجهی دارند و بهویژه حضور مفاهیم آیینی را در نمادها به صورتی پررنگ نشان میدهند. پژوهش حاضر، به تحلیل نمادشناسانۀ این دو قصه با تشریح مفاهیم آیینی آن پرداخته و نخست به این سؤال پاسخداده است که نمادهای موجود در متن از کدام بخش فرهنگ منشأ گرفتهاند و سپس مفاهیم ذهنی و بسامد اندیشههای آیینی را در متن قصهها بررسی کردهاست. با توجه به نتایج بهدستآمده، بیشتر نمادها از محیط زیست و فرهنگ مادی شهرستان گرفتهشدهاند و غالباً با مفهوم آیینی در متن حضور یافتهاند. با توجه به شرایط جغرافیایی سختگیر شهرستان خواف، به نظرمیرسد مردم با بخشیدن معنای دینی و عرفانی به عناصر مادی و طبیعی محیط اطراف خود و سهیمشدن در قصهها، اسطورهها و آیینهای مذهبی، سعی داشتهاند تعلقداشتن به یک گروه را به عنوان شکلی از امنیت بهدستآورند. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات عامه؛ نماد؛ مفاهیم آیینی؛ کاکلزری و دندانمروارید؛ سلطان و حیدربیگ؛ خواف | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 276 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 69 |