
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,812 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,299 |
تحلیل تطبیقى نقاشىهای دیواری امویان و دوره معاصر در سوریه | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
دوره 10، شماره 26، اسفند 1402، صفحه 54-69 اصل مقاله (2.65 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2023.6318.1725 | ||
نویسندگان | ||
الاء بصل1؛ فاطمه کاتب* 2؛ ابوالقاسم دادور3؛ مریم مونسی سرخه4 | ||
1دانشگاه الزهرا | ||
2گروه پژوهش هنر. دانشکده هنر. دانشگاه الزهرا | ||
3گروه پژوهش هنر،دانشکده هنر دانشگاه الزهرا | ||
4استادیار دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
نقاشی دیواری بستری برای بازنمایی فرهنگ و عقاید دینی، مذهبی و آرمانهای جامعه است و در هر دوره تاریخی به اقتضای شرایط، جلوهای متفاوت دارد. نقاشیهای دیواری اموی (661-750م./40- 132ه.ق.) در کاخها و مساجد بر اساس بستر دینی و دنیایی اثر، خلق میشدند. در اثر گذشت زمان نقاشی دیواری دستخوش تحولاتی شده و در سوریه معاصر (1966-2000م./1385-1420 ه.ق.)، منظور دوره ریاست جمهوری راحل حافظ اسد) نیز هنر نقاشی دیواری زینتبخش اماکن عمومی شد. هدف پژوهش، شناخت جایگاه نقاشی دیواری در هنر اموی و معاصر سوریه، درک مفهوم و ویژگیهای هنر نقاشی دیواری و اهمیت هنری و فکری آن در دوره اموی و معاصر است. پرسش: وجوه اشتراک و افتراق نقاشى دیواری اموى و معاصر در سوریه چیست؟ روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و تطبیقی و گردآوری اطلاعات، میدانی و اسنادی است. نتایج نشان میدهد در نقاشیهای دیواری اموی، عظمت معماری، بیان نمادهای رمزی نقوش و توصیف آسمان و بهشت، نمایانگر رابطه هنرمندان و دستاوردهای مذهبی دولت است. در این تصاویر، نقوش حیوانی و انسانی تحریم میگردد اما در کاخها مورد استفاده قرار گرفتهاند. هنرمندان معاصر سوریه با تأثیر از هنر اموی و در نقاشیهای دیواری معاصر سوریه به تجلیل از دستاوردهای تاریخی و فرهنگی رئیس جمهور راحل حافظ اسد اقدام نمودهاند و با استفاده از تصاویر انسانی برای انتقال این مفاهیم تلاش کردهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
نقاشی دیواری؛ موزاییک؛ کاشی کاری؛ دوره امویان؛ دوره معاصر سوریه | ||
مراجع | ||
الگ، گرابر (1396). شکلگیری هنر اسلامی، ترجمه مهدی گلچین عارفی، حکمت سینا، تهران.
پیرمرادیان، مصطفی.؛ کریمی، زینب (1392). درآمدی بر هنر و معماری مساجد عصر امویان، پژوهشهای علوم انسانی بهار 1392، سال چهارم، شماره 21، صص 69-84.
تولایی خوانساری، حسین (1388). تأثیر هنر معماری بیزانس و ساسانی بر معماری دوره اموی، نشریه کتاب ماه هنر، تهران، صص 86- 95.
ستاری فقیهی، هدا (1364). مطالعه تطبیقی نقشمایههای کاخهای دوران اموی و عباسی با تأکید بر رهیافت نشانهشناسی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
کرسول؛ کپل آرچیبالد کمرون (1393). گذری بر معماری متقدم مسلمانان، ترجمه مهدی گلچین عارفی، مؤسسه تالیف ترجمه و نشر آثار هنری متن، تهران.
گرابر، الگ؛ اتینگهاوزن، ریچارد (1383). هنر و معماری اسلامی، ترجمه یعقوب آژند، سمت، تهران.
جونز، دالو؛ دیکی، جیمز؛ سیمز، الینور؛ گروبه، ارنست؛ گرابر، الگ؛ لیوکاک، رانلد؛ بریج، گای پیتر (1391). معماری جهان اسلام (تاریخ و مفهوم اجتماعی آن)، ترجمه یعقوب آژند، مولی، تهران.
هوگ، جان؛ مارتن، هانری (1384). سبکشناسی هنر معماری در سرزمینهای اسلامی، ترجمه پرویز ورجاوند، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
منابع عربی
أتینکاوزن، ریتشارد (1973). فن التصویر عند العرب، ترجمة : سلیمان عیسی، التکریتی سلیم طه. بغداد: مدیریة الثقافة.
أشتی، شفیق (2008).«التصویر الجداری فی دمشق منذ القرن التاسع عشر وبدایة القرن العشرین المیلادیین»، مجلة دمشق للعلوم الهندسیة24(2)،387-439.
البنی، طاهر(2005).ذاکرة الفن التشکیلی فی سوریا (العصر الحدیث)، جلد دوم ، دمشق: وزارة الثقافة.
بهنسى، عفیف(1975).الحولیات الأثریة السوریة:(القصور الشامیة وزخافها فی دوره الأمویین)،جلد 1-2، دمشق: المدیریة العامة للأثار والمتاحف.
بهنسی، عفیف(1964).الفن فی سوریا، دمشق: مدیریة الفنون الجمیله.
بهنسی، عفیف(1988).الجامع الاموی الکبیر: أول الفن الإسلامی،دمشق:دار طلاس.
حتی،فیلیب (1983).تاریخ سوریا ولبنان وفلسطین، ترجمه الیازجی کمال. بیروت:دار الثقافة.
رایس، دیفیدتالبوت(2002). الفن الإسلامی، ترجمة: فخری خلیل. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسة .
الرباعی، احسان عرسان(1996). جداریات الجامع الأموی بدمشق، پایان نامه ارشد،گروه هنرهای زیبا ، دانشکده آموزش و هنرهای زیبا ،دانشگاه یرموک.
زهدی، بشیر(1977).فن الفسیفساء و روائعة فی القطر العربی السوری،دمشق:المدیریة العامة للأثار والمتاحف.
سلطانی، خالد(2006). العمارة فی العصر الأموی (الإنجاز والتأویل)، العراق:دارالمدی للطباعة والنشروالتوزیع.
سلیمان، دیانا(2011). ملامح التصویر الجداری فی التصویر السوری المعاصر، پایاننامه کارشناسی ارشد گروه طراحی و نقاشی. دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه دمشق.
الشریف، طارق (1972). عشرون فنانا من سوریا، دمشق: وزارة الثقافة.
صابونی، حلا؛ سرمینى، علی (2009). «ملخص الفن الإسلامی فی المشرق العربی منذ نشأته حتى القرن العاشر المیلادی فی نماذج من الفنون الجداریة (فسیفساء وتصویر الجداری)»، مجلة جامعة دمشق للعلوم الهندسیة، 25(2)،601- 619.
طلال، العقیلی(2015).الجامع الاموی فی دمشق، بیروت : دار کتب للنشر.
عانا، غازی(2008). النصب التذکاریة الحدیثة فی دمشق، دمشق: وزارة الثقافة والإرشاد.
العش ، یوسف(2008). الدولة الأمویة،دمشق:دار الفکر.
عطیة، محمدمحسن(1994). موضوعات فی الفنون الإسلامیة، مصر: دار المعارف.
عکاشه، ثروت(1990).المعجم الموسوعی للمصطلحات الثقافة،لبنان: الشرکة المصریة العالمیة للنشر.
عکاشه، ثروت(1999). موسوعة التصویر الإسلامی، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
علام، نعمت إسماعیل(1969). فنون الشرق الأوسط فی العصور الإسلامیة، القاهرة: دار المعارف.
القماش، السید(2009). التصویر الجداری والعمارة المعاصرة، القاهرة: دار المحروسة للطباعة والنشر.
مصطفى،عبد الفتاح (2008).تزواج المسطحات التشکیلیة و المعماریة فی شکل ابتکار جدید، رساله دکتری گروه طراحی و نقاشی. دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه حلوان.
المقداد، خلیل (2008). الفسیفساء السوریة والمعتقدات الدینیة القدیمة، دمشق: المدیریة العامة للاثار والمتاحف.
References
Balty, Janina (1977). Mosaiques antiques de syrie, bruxelles.
Clarke, Micheal (2001). Oxford art terms, united states: New York.
Jacob E, James E. Safra, Gauka (1997). The new encyclopedia Britannica, Chicago:
Marguerite Gautier & van Berchem (1932).The mosaics of the Dome of the Rock at Jerusalem and of the Great mosque at Damascus.Early Muslim Architecture Oxford University press.
volume25.
Oleg, Grabar (1993)."Umayyad Palaces Reconsidered." In Early Islamic Art, 650-1100 .volume I, Constructing the Study of Islamic Art. Hampshire:Ashgate Publishing Limited, 2005. First published in Ars Orientalis, 23 pp. 93-108.
Internet References
%86/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B3%D9%8A%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9-%D9%88%D9%85%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%A9-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9 %89-%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC%D8%A7(acsess date 7/4/1402).
URL2-http://www.syriatourism.org/ar/page73/%D9%82%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%
84%D8%AD%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D9%8A
(acsess date 1/4/1400).
URL3 http://navidabadast.blogfa.com/post/22(acsess date 7/4/1402).
(acsess date 7/4/1402).
URL5-https://www.alaraby.co.uk/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%A7 %D9%84%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%8A-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1% D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7 %D8%AF%D9%8A-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%D9%8A
(acsess date 7/4/1402).
URL6-https://www.prints-online.com/syria-damascus-umayyad-mosque-great-mosque-14324176.html(acsess date 7/4/1402).
URL7-https://imagescdn.bridgemanimages.com/api/1.0/image/600wm.LRI.23024740.7055475/
4738853.jpg(acsess date 7/4/1402).
(acsess date 22/4/1400).
URL9- https://alchetron.com/Qasr-al-Hayr-al-Gharbi(acsess date 7/4/1402).
URL10-https://www.atassifoundation.com/ar/lfnnwn/n-ym-sm-yl(acsess date 15/7/1398).
URL11-https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B7 %D8%A8%D9%82%D8%A9(acsess date 20/7/1398).
URL12-https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C(acsess date 7/4/1402).
URL13-https://alefnooon.com/alefnooon-artists/ali-alsermini/(acsess date 1/8/1398).
URL14- https://our-syria.com/1223/(acsess date 15/8/1398).
URL15-https://www.alamy.com/mosaic-wall-president-hafez-al-assad-damascus-syria-middle- | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 474 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 414 |