
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,477 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,115,925 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,869,709 |
تحلیل بینامتنی دیگربودگی در روایت ملکوتِ صادقی و «میان حفرههای خالی» اسماعیلی براساس نظریۀ باختین | ||
مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی | ||
مقاله 8، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، بهمن 1402، صفحه 149-172 اصل مقاله (675.54 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/islah.2023.6361.1276 | ||
نویسندگان | ||
مجید هوشنگی* ؛ سپیده یگانه | ||
استادیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در مطالعات میان رشته ای، گفت وگوی میان موضوعات فلسفی با متون ادبی، از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین منظور بررسی نظام اندیشگانی باختین در حوزۀ انسانشناسی فلسفی و نظریۀ «دیگربودگی» و تفسیر متون ادبی با این دیدگاه از موضوعات مهمی است که بر لزوم اجتناب از نظام دوقطبی و امتناع شناخت انسان از «خود» بدون تعامل با «دیگری» تأکید دارد. از سویی ادبیات و بهویژه رمان به واسطۀ بازنمایی جهان انسانی در متن، بستر مناسبی برای فهم این گفت وگو در فرهنگ ها و جوامع است. این پژوهش سعی دارد در تحلیلی بینامتنی، میان دو روایت ملکوت اثر بهرام صادقی و «میان حفره های خالی» از پیمان اسماعیلی، به بررسی نهاد «خود» و «دیگری» بپردازد و روابط آنان را در داستان بررسی کند. نتایج حاصل از این پژوهش خواهد گفت که این دو قطب، در هر دو داستان، علاوه بر آنکه روند صیرورت و تحول را در پیش دارد، در روایت ملکوت تا حدودی سیال است. علاوه بر آن، این نهاد در روایت ملکوت جنبۀ فردی و انتزاعی دارد؛ اما در داستان «میان حفره های خالی» بیشتر جنبۀ قومی و فرهنگی به خود میگیرد. از جهتی، بررسی ها حاکی از حضور قطبی بینابین در روایت ها است که از سویی به هر دو قطب نزدیک می شود و در عین حال، قطب مخالف را تقویت می کند. | ||
کلیدواژهها | ||
مطالعات بین رشته ای؛ خود و دیگری؛ باختین؛ «میان حفرههای خالی»؛ ملکوت | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
آقاابراهیمی، نیلوفر و دیگران (بهار1398). «بازنمایی خود و دیگری در رمان فارسی: خودِ ایرانی و دیگریِ غیرایرانی در سه رمان تنگسیر، سووشون و همسایهها.» زبانپژوهی، 11:30، صص. 46ـ21. احمدی، بابک (1375). ساختار تأویل متن، نشانهشناسی و ساختارگرایی. تهران: مرکز. اسماعیلی، پیمان (1396). برف و سمفونی ابری. تهران: چشمه. اکبریزاده، فاطمه و دیگران (پاییز و زمستان1393). «بررسی اشکال گفتوگومندی زبان در دو رمان زنانۀ پیرزاد و مستغانمی.» نامۀ فرهنگستان، 14:1، صص. 35ـ9. انصاری، منصور (1384). دموکراسی گفتوگویی. تهران: مرکز. باختین، میخاییل (1387). تخیل مکالمهای در جستارهایی دربارة رمان. ترجمۀ رؤیا پورآذر، تهران: نشر نی. باختین، میخاییل (1380). سودای مکالمه، خنده، آزادی. ترجمۀ محمدجعفر پاینده، تهران: چشمه. بهزادفر، مصطفی (1392). هویّت شهر: نگاهی به هویّت شهر تهران. تهران: نشر شهر تهران. پورنامداریان، تقی و رقیه هاشمی (1391). «تحلیل داستان ملکوت با تکیه بر مکتب روان تحلیلی.» زبان و ادبیات فارسی، 4:10، صص. 156ـ137. تودوروف، تزوتان (1393). منطق گفتوگویی باختین. ترجمۀ داریوش کریمی، تهران: مرکز. راه حق، دنیا و دیگران (تابستان1399). «چگونگی رابطه خود/ دیگری در ایران سدۀ اخیر: با کاربست الگوی باختین و رهیافت شانتال موف.» پژوهشنامۀ علوم سیاسی، 15:3، پیاپی 59، صص. 116ـ77. رضوانیان، قدسیه (1393). «بررسی تطبیقی نظریة گفتوگویی نیما یوشیج و میخاییل باختین.» ادبیات پارسی معاصر، 4:1، پیاپی1، صص. 83ـ71. سارتر، ژان پل (1391). ادبیات چیست؟. ترجمۀ ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی، تهران: نیلوفر. سبزواری، ملاهادی (1383). اسرار الحکم. قم: مطبوعات دینی. سجادی، سیدجعفر (1373). فرهنگ معارف اسلامی. جلد یکم، تهران: دانشگاه تهران. صادقی، بهرام (1379). ملکوت. تهران: کتاب زمان. صنعتی، محمد (1380 ). تحلیلهای روانشناختی در هنر و ادبیات (مجموعه مقالات). تهران: مرکز. عزیزی، نادیا و رضا صادقی شهپر (تیر1399). «سوررئالیسم در رمان ملکوت بهرام صادقی.» پژوهشنامۀ مکتبهای ادبی، 4:10، صص. 93ـ66. عضیمه، صالح (1388). معناشناسی واژگان قرآن. ترجمۀ سیدحسین سیدی و حمیدرضا نگهبان. مشهد: بهنشر. عظیمی، حسین و مسعود علیا (1393). «نسبت متن و صدای دیگری در اندیشة باختین.» کیمیای هنر، 3:13، صص. 16ـ7. فکوهی، ناصر (1386). تاریخ اندیشهها و نظریههای انسانشناسی. تهران: نشر نی. لطفینیا، حمیده (بهار و تابستان1400). «تصویرشناسی در ادبیات تطبیقی: شناخت خود از نگاه دیگری.» مطالعات بینرشتهای ادبیات، هنر و علوم انسانی، 1:1، پیاپی، صص. 155ـ135. لطیفپور، عبدالله و دیگران(1396). «تقابل و تعامل خود و دیگری در رمان مادرم دو بار گریست از ابراهیم یونسی.» ادبیات پارسی معاصر، 7:3، صص. 92ـ71. هوسرل، ادموند (1386). تأملات دکارتی. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی. هولکوییست، مایکل (1395). مکالمهگرایی میخاییل باختین و جهانش. ترجمۀ مهدی امیرخانلو، تهران: نیلوفر. Bakhtin, M. (1993). Toward a Philosophy of the Act. Trans. by V. Liapunov, Austin: Texas University Press. Bakhtin, M. (1999). Problems of Dostoevsky’s Poetics. Trans. by Caryl Emerson, Minnesota: University of Minnesota Press. Lacan, Jacques (1979). The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis.Trans. by Alen Sheridan, edited by Jacques-Allen Miller Harmondsworth, Penguin Books Ltd. Levinas, Emmanuel (1994). Outside the Subject. Stanford: Stanford University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 518 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 576 |