
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,477 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,115,926 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,869,709 |
واکاوی جامعه شناختی نقش روشنفکران در مبارزه با استبداد در آثار اوسیپ ماندلشتام | ||
مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی | ||
مقاله 4، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، بهمن 1402، صفحه 49-74 اصل مقاله (624.52 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/islah.2023.6445.1285 | ||
نویسندگان | ||
مهشید حسینیان زرنقی* 1؛ الهه کریمی ریابی2 | ||
1کارشناس ارشد مطالعات روسیه، گروه مطالعات روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2استادیار مطالعات روسیه، گروه مطالعات روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز، دانشگاه تهران، تهران، ایران( نویسنده مسئول) | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر جستاری بینرشتهای در حوزۀ نقش ادبیات و روشنفکر در تقابل با حکومت استبدادی در شوروی است. انقلاب اکتبر در روسیه سبب بروز تغییرات اساسی در ساختار سیاسی و اجتماعی کشور شد. این تحولات در حالی رخ داد که جامعه و بهویژه روشنفکران امید داشتند تا با رویکارآمدن حکومت بلشویکی، آزادیهای مدنی گسترش یابد؛ اما با ظهور سیاستهای استبدادی استالین، بهتدریج عرصه برای هرگونه نقد خلاف جریان رسمی کشور بهشدت تنگ شد. اوسیپ ماندلشتام را میتوان یکی از برجستهترین روشنفکران مخالف دورۀ استالین نامید که با وجود آگاهی از تبعات اعتراض به سیاستهای استالین، با استفاده از ابزار خود؛ یعنی شعر به نقد وضعیت موجود در جهت آگاهسازی مردم پرداخت. در آثار وی بر مسائلی همچون آزادی بیان، حق اعتراض و نفی انفعال عمومی تأکید شده است. در نوشتار حاضر به روش تحلیل محتوای کیفی تلاش شده است با تحلیل مضمون آثار ماندلشتام که برخی از آنها برای اولینبار از زبان روسی به فارسی ترجمه شده است، به پرسش اصلی پژوهش درباره نقش و جایگاه اوسیپ ماندلشتام بهعنوان نمایندۀ برجستۀ روشنفکران در مقابله با استبداد و خودکامگی پاسخ داده شود و عملکرد مبارزاتی وی و رابطهاش بهعنوان نمایندۀ برجستۀ روشنفکران مخالف با جامعه و حکومت بررسی شود. نتایج این پژوهش بینرشتهای متمرکز بر رابطۀ ادبیات و سیاست براساس نظریات سعید و گرامشی بیانگر آن است که ماندلشتام از طریق آثار خود، نقش و تأثیر اجتماعی مهم و آموزندهای در مبارزه با حکومت استبدادی داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
اوسیپ ماندلشتام؛ استالین؛ واقعگرایی سوسیالیستی؛ گرامشی؛ سعید | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
اشتری، بیژن (1394). «روشنفکران روس در عصر استالین: در گفتوگو با بیژن اشتری.» مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی. https://www.cgie.org.ir/fa/news برلین، آیزیا (1391). ذهن روسی در نظام شوروی. ترجمۀ رضا رضایی، چاپ سوم، تهران: ماهی. بروجردی، مهرزاد (1377). روشنفکران ایرانی و غرب. ترجمه جمشید شیرازی، تهران: فرزان روز. روله، یورگن (1395). ادبیات و انقلاب (نویسندگان روس). ترجمۀ علیاصغر حداد، تهران: نیلوفر. سلملیان، تهمینه (1398). مقایسه جامعهشناختی نقش روشنفکران در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی. دانشگاه بوعلیسینا همدان، پایاننامه کارشناسی ارشد. شنتالینسکی، ویتالی (1399). بایگانی ادبی پلیس مخفی. ترجمۀ بیژن اشتری، تهران: ثالث. فرشیدنیک، فرزانه (پاییز و زمستان 1400). «مسئولیت اجتماعی هنرمند و کارکرد انتقادی هنر در مواجهه با بحرانهای طبیعی.» جامعهشناسی هنر و ادبیات. دورۀ سیزدهم، شمارۀ 2، صص. 79ـ105. https://doi.org/10.22059/jsal.2021.333177.666094 کیا، اصغر (1381). تغییرات اجتماعی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ماتیوز، جان آر (1398). ظهور و سقوط اتحاد شوروی. ترجمۀ فرید جواهرکلام، چاپ هشتم، تهران: ققنوس. ماندلشتام، نادژدا (1397). امید علیه امید: روشنفکران روسیه در دوران وحشت استالینی. ترجمۀ بیژن اشتری، چاپ سوم، تهران: ثالث. واینوویچ، ولادیمیر (1399). شوروی ضد شوروی. ترجمۀ بیژن اشتری، چاپ دوم، تهران: ثالث. هاکس چایلد، آدام (1399). روح ناآرام. ترجۀ سودابه قیصری، تهران: پارسه. Adorno, T. (1992). Negative Dialectics, Translated by E.B. Ashton, New York: Continuum. Brown, Clarence (1967). Into the Heart of Darkness: Mandelstam’s Ode to Stalin. Slavic review. Vol. 26, No. 4. 584-604. https://doi.org/10.2307/2492611 Prieto, Jose Manuel (2010). Reading Mandelshtam on Stalin. the New York Review of Books. Асонова Г.А (2020). «Культурное наследие поэзии Мандельштама как реализация принципа художественного осмысления современного мира. культура и образование». Московский государственный институт культуры. Москва. 59-71. https://doi.org/10.24412/2310-1679-2020-10207 Брусиловская Л. Б. (2019). «Осип Мандельштам как »поэт Оттепели». Литературоведение. Языкознание, Культурология, Москва. № 6, ч. 2, 229-240. https://doi.org/10.28995/2686-7249-2019-6-229-240 Видгоф Л.М. (2015). Статьи о Мандельштаме. Новый хронограф. Москва. Галинская И.Л. (2007). «Осип Мандельштам: я к смерти готов». история культуры. 50-53. Гращeнков, И. A. (2016). «Цензура литературного творчества в условиях сталинизма».Власть, 178-182. Громов Евгений (2003). «Сталин: искусство и власть». Эксмо. Кантур P.A. (2010). «Имя Осипа Эмильевича Мандельштама в русской литературе». Территория новых возможностей. Вестник Владивостокского государственногоуниверситета экономики и сервиса, 94-97. Кацис Л.Ф. (2020). Проблема выявления политической реальности в документах О.Э. и Н.Я. Мандельштамов о М.Б. Вольфсоне. В.И. Нарбуте, Н.И. Бухарине. Москва. № 1 (15), 310-341. Кропачев С.А. (2010). Проблемы истории массовых политических репрессий в СССР. краснодар, краснодарское краевое отделение общероссийской общественной организации. Мец, А.Г. (2009). Осип Мандельштам: полное собраний и писем в трёх томах. Москва: Прогресс-плеяда. Мусатов В.В. (2000). Лирика Осипа Мандельштама: Киев. Эльга-Н Ника-Центр. Поршнева О.С. (2018). «Характер общественного развития Советской России» / СССР в 1917–1930-х годах. Исследование выполнено при финансовой поддержке Российского научного фонда, 229-238. Рымкевич Я.М. (2004). «Мандельштам – Победитель Истории». Новая Польша. Варшава. №7–8, –.55–58. Федорова Д.Н. (2016). «Судьба поэта в годы тоталитарного режима Советской Власти». Международный научный журнал «Символ Науки». No.11, 58-60. Сарнов Б. М. (2009). Сталин и писатели Книга первая. Эксмо. Москва. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 488 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 509 |