
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,477 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,115,954 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,869,744 |
واکاوی روان شناختیِ انسانیّت زدایی در رمان بندر فَیلی اثر بختیار علی | ||
مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی | ||
مقاله 5، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، بهمن 1402، صفحه 75-100 اصل مقاله (637.72 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/islah.2023.6157.1238 | ||
نویسنده | ||
اسماعیل برواسی* | ||
دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات عربی، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
بختیار علی از رمان نویسان بلندآوازۀ کُردِ معاصر است که رویکرد ویژۀ او در آثار ادبی اش، بازنمایی رنج های مردم کُرد در سرزمین های تحت اِشغال دولت های توتالیتر و استعمارگر و تصویر انسانیّتِ منکوب شده و به تاراج رفتۀ انسان معاصر در دورۀ هژمونی جنگ و اسلحه بر سرنوشت مردم ستمدیده و استبدادزده است. رمان بندر فَیلی که در آن به تصویرسازی نسل کُشی و تبعید کُردهای فَیلی عراق پرداخته شده، روایتی واقعی از تباهی زندگی کودکی فَیلی است که مردمش با انکار هویّت روبرو بوده و سرنوشت او و مادرش در گردابۀ انسانیّت زدایی توسّط بعثی ها، به رنج و بی بهره گی از آزادی و حقّ زندگی و پایمال شدن کرامت انسانی می انجامد. از آن روی که تاکنون جستار مستقلّی به بررسی انسانیّت زدایی در رمان بندر فَیلی نپرداخته است، نگارنده بر آن است تا به بررسی این پدیده در این رمان بپردازد. مسألۀ بنیادین پژوهش حاضر این است که بن مایه های انسانیّت زدایی، چگونه و در چه قالب هایی در رمان بندر فَیلی، نمود یافته و با چه مفاهیمی پیوند خورده است؟ جهت بررسی این مسأله، نگارنده از روش توصیفی ـ تحلیلی مُبتنی بر بررسیِ روانشناختی بُن مایه های انسانیّت زدایی در این رمان بهره گرفته است. انسانیّت زدایی قومی و نژادی، انسانیّت زدایی مضاعف، انسانیّت زدایی مکانیکی، انسانیّت زدایی حیوانی، اهریمن انگاری و ذهنمندی زدایی از پُربسامدترین جلوه های انسانیّت زدایی در رمان بندر فَیلی است که دستاویزی در جهت توجیه پروسۀ نسل کُشی و تبعید و وسیله ای برای ادامۀ روند تحقیر و شکنجۀ روحی و جسمی و سیطره افکندنِ هرچه بیشتر بر سرنوشت قربانی بوده و چرخۀ تخریب و تباهی شخصیّت به عنوان سوژۀ سرکوب شده و فراموش شده را سرعت بخشیده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات سیاسی؛ انسانیّت زدایی؛ دیگرستیزی؛ ادبیات کُردی؛ بختیار علی؛ بندر فَیلی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
شادمان، ابراهیم (1401). بررسی رئالیسم جادویی در داستانهای عزاداران بیل و جمشیدخان عمویم. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی کرمانشاه. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. صدّیق، آودیر (1400). بررسی زمان روایی و زمان دستوری در دو رمان آینههای دردار اثر هوشنگ گلشیری و آخرین انار دنیا اثر بختیار علی. دانشکدۀ زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان. پایاننامۀ کارشناسیارشد. پاپنهایم، فریتس (1387). ازخودبیگانگی انسان مدرن، ترجمۀ مجید مرادی. تهران: آگه. شنو، داود (1398). تحلیل عناصر داستان در آثار برجستۀ بختیار علی و محمّدرضا کاتب. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران. پایاننامۀ دکتری. سرباز، حسن و چنور محمّدی (1395). «بررسی مؤلّفههای رئالیسم جادویی در رمان غروب پروانه اثر بختیار علی.» پژوهشنامۀ ادبیات کُردی. 2:2، صص. 32ـ1. doi: 20.1001.1.26453657.1395.2.1.1.7 شهبازی، هما و دیگران (1396). «نقش انسانیّتزدایی در بروز همسرآزاری از دیدگاه زنان قربانیِ خشونت خانگی.» سلامت اجتماعی، دورۀ 4:3، صص. 185ـ175. doi.org/10.22037/ch.v4i3.16434 شیخهپور، سهیلا (1396). بررسی شخصیّت زن و طبیعت در آثار بختیار علی با تکیه بر رمانهای ترجمهشده. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. طایفی، شیرزاد و محسن رحیمی(1395). «نقد مؤلّفههای رئالیسم جادویی در رمان آخرین انار دنیا اثر بختیار علی.» پژوهشنامۀ ادبیات کُردی، 2:1، صص. 102ـ81. doi:20.1001.1.26453657.1395.2.1.4.0 عبدالهیان، سمیه و هیوا عبدی (1399). «تحلیل رمان آخرین انار دنیا اثر بختیار علی: خوانشی ساختارگرایانه از منظر لوسین گلدمن.» پژوهشنامۀ ادبیات کُردی، 6:1، صص. 23ـ1. doi:20.1001.1.26453657.1399.6.1.3.7 علی، بختیار (2022). بندر فَیلی. سلیمانیه: رَهَند. علیمحمّدی، شهلا (1398). مقایسۀ ویژگیهای گفتار شخصیّت در رمان چرکنویس بهمن فرزانه و آخرین انار دنیا از بختیار علی براساس مدل دلهایمز. دانشگاه پیام نور کردستان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. غلامی، رحمت و اسماعیل نجّار (1401). «بررسی استحالۀ شخصیّتها به باد در دو رمان کیمیاگر و جمشیدخان عمویم از منظر رئالیسم جادویی.» پژوهشنامۀ ادبیات کُردی، 8:1، صص. 56ـ39. doi:10.34785/J013.2022.003 گیدنز، آنتونی (1397). ساخت جامعه، ترجمۀ اکبر احمدی، تهران: علم. مارکس، کارل (1378). دستنوشتههای اقتصادی و فلسفی 1844، ترجمۀ حسن مرتضوی، چاپ دوم، تهران: آگه. محمّدی، چنور (1394). بررسی تطبیقی رئالیسم جادویی در دو رمان براری الحمی ابراهیم نصراله و غروب پروانه بختیار علی. دانشکدۀ زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. Bandura, Albert (1999). “Moral Disengagement in the Perpetration of Inhumanities”. Personality and Psychology Review 3:3, pp. 193-209. doi.org/10.1207/s15327957pspr0303_3. Cuddy, Amy (2007). “Aid in the Aftermath of Hurricane Katrina; Inferences of Secondary Emotions and Intergroup Helping.” Group Processes & Intergroup Relations, 10:1, pp. 107-118. doi.org/10.1177/1368430207071344. Demoulin, Stephanie & others (2004). “Emotional Prejudice Can Lead Infra-humanization”. European Review of Social Psychology, 15:1, pp. 259-296. doi.org/10.1080/10463280440000044. Fiske, Susan (2002). “A Model of (Often Mixed) Stereotype Content; Competence and Warmth Respectively Follow from Perceived Status and Competition.” Personality and Social Psychology, 82:6, pp. 878-902. dx.doi.org/10.1037/0022-3514.82.6.878. Goff, Philip & Others (2008). “Not Yet Human; Implicit Knowledge, Historical Dehumanization and Contemporary Consequences.” Personality and Social Psychology, 94:2, pp. 292-306. doi: 10.1037/0022-3514.94.2.292. Gray, Heather (2007). “Dimensions of Mind Perception.” Journal of Science, 315: 5812, pp. 619-630. doi: 10.1126/science.1134475. Grossman, Dave (1996). On Killing; the Psychological Cost of Learning to Kill in War and Society. USA: Back Bay Book. Harris, Lasana and Susan Fiske (2006). “Dehumanizing the Lowest of the Low; Neuroimaging Response to Extreme Out-group.” Psychological Science, 17:10, pp. 847-853. doi.org/10.1111/j.1467-9280.2006.01793.x. Harris, Lasana and Susan Fiske (2011). “Dehumanized Perception; A Psychological Means to Facilitate Atrocities, Torture and Genocide.” Psychology, 219:3, pp. 175-181. doi: 10.1027/2151-2604/a000065. Haslam, Nick and Steve Loughnan (2014). “Dehumanization and Lnfra-humanization.” Annual Review of Psychology, 65:1, pp. 399-423. doi: 10.1146/annurev-psych-010213-115045. Haslam, Nick (2006). “Dehumanization; an Integrative Review.” Personality and Social Psychology 10:3, pp. 252-264. doi.org/10.1207/s15327957pspr1003_4. Kelamn, Herbert (1973). “Violence without Moral Restraint; Reflections on the Dehumanization of Victims and Victimizers.” Social Issues, 29:4, pp. 23-61. doi.org/10.1111/j.1540-4560.1973.tb00102.x. Loughnan, Steve and Nick Haslam (2007). “Animals and Androids; Lmplicit Associations between Social and Nonhumans.” Psychological Science, 18:2, pp. 116-121. doi.org/10.1111/j.1467-9280.2007.01858.x. Nicholson, Ronald (1994). “Ethnic Nationalism and Religious Exclusivism”. Politikon, 21:2, pp. 49–63. doi.org/10.1080/02589349408705008. Vaes, Jeroen (2011). “Are Sexualized Women Complete Human Beings? Why Men and Woman Dehumanize Sexually Objectified Women.” European Review of Social Psychology, 41:6, pp. 774-785. doi.org/10.1002/ejsp.824 Waytz, A. (2010). “Causes and Consequences of Mind Perception.” Trend in Cognitive Sciences, 14:8, pp. 383-388. doi:10.1016/j.tics.2010.05.006. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 949 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 528 |