پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 341 |
| تعداد مقالات | 3,608 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,602,670 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,066,332 |
تحلیل عناصر تشعیر در نگاره‌های نسخه مصور سلسلةالذهب جامی | ||
| نگارینه هنر اسلامی | ||
| دوره 9، شماره 24، بهمن 1401، صفحه 195-211 اصل مقاله (5.41 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2023.5851.1675 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم عظیمی نژاد1؛ رضا افهمی* 2؛ مهدی کشاورزافشار3 | ||
| 1دانشجوی دکترا. دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانشیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران | ||
| 3استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مکتب نگارگری مشهد در نیمه‌ی دوم قرن دهم هجری، با هدایت و حمایت ابراهیم میرزای صفوی فعال بود. در این دوره‌ی تاریخی، نسخه‌ی مصور سلسلةالذهب جامی، به تاریخ 977 ﻫ.ق مصور شده است. این نسخه‌ی کمتر شناخته شده دوره‌ی صفوی، دارای 14 نگاره و محفوظ در گنجینه‌ی کاخ گلستان است که دارای تزئینات مختلف تشعیر در حواشی صفحات و نگاره‌هاست. در حواشی نگاره‌ها دو گونه‌ی تزئینات تشعیر و تزئین به روش زرافشان دیده می‌شود که نیمی از نگاره‌ها و تعدادی از صفحات تزئینات تشعیر با نقوش گیاهی و حیوانی دیده می‌شود. بر این اساس، سؤال اصلی این پژوهش بر این وجه نهاده شده که عناصر تشعیر نسخه‌ی مصور سلسلةالذهب جامی دارای چه ویژگی‌های بصری و فرمی است؟ هدف اصلی این پژوهش، بررسی عناصر تشعیر نسخه‌ی مصور سلسلةالذهب جامی است. این پژوهش از نوع بنیادین است که با رویکرد کیفی به تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به روش توصیفی- تحلیلی- تطبیقی، پرداخته است. بنا به یافته‌ها و نتایج کلی پژوهش، می-توان عناصر تشعیر این نسخه‌ی مصور را در چند بخش دسته‌بندی نمود؛ عناصر تشعیر نسخه‌ی مصور سلسلةالذهب جامی شامل انواع نقوش گیاهی (همچون درخت، گل، اسلیمی ماری)، حیوانی (پرندگان، آهو، بز، روباه، ببر، کایلین و سیمرغ) و نقوش تکمیلی (ابر، رود و موجودات خیالی است). | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عناصر تشعیر؛ سلسلةالذهب جامی؛ نگارگری ایرانی؛ دوره ی صفوی | ||
| مراجع | ||
|
آتابای، بدری (1355). فهرست دیوان خطی. جلد اول. تهران: سلطنتی.
آژند، یعقوب (1384). مکتب نگارگری تبریز و قزوین و مشهد. تهران: فرهنگستان هنر.
اشرفیمقدم، م. (1367). همگامی نقاشی با ادبیات ایران. مترجم: رویین پاکباز. تهران: نگاه.
افوشتهای نطنزی، محمد بن هدایتالله (1373). نقاوۀالآثار فی ذکر الاخبار در تاریخ صفویه. مترجم: احسان اشراقی. تهران: علمی فرهنگی.
الهی، محبوبه (1377). تجلی عاشورا در هنر ایران. مشهد: آستان قدس رضوی.
پاشایی، محمد (1395). «بازخوانی چند مثل از دره نادره». متنشناسی ادب فارسی. شماره 29. صص: 102ـ23.
پاکباز، روئین (1379). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز. تهران: زرین و سیمین.
پاکزاد، زهرا؛ فدوی، سید محمد. (1391)، بررسی تطبیقی رسم الخط شاهنامه رشیدا با شیوه خوشنویسی عبدالرشید دیلمی، نگره، 21، فروردین1391: صص 4-19.
حسامی، وحیده؛ رحمانی، فرنوش (پاییز و زمستان 1399). «بررسی و شناسایی نقشمایه کایلین در فرشهای دوره صفویه». نگارینه هنر اسلامی. شماره 20. صص: 41ـ23.
حسنشاهی، میمنت؛ صادقی گندمانی، مقصودعلی (پاییز ۱۳۹۵). «نقش سلطانابراهیممیرزا در روند هنر صفوی (963 تا 984 ق./1556 تا 1576م.)». پژوهشهای تاریخی. شماره 31. صص: 58ـ41.
حسینی قمی، احمد بن شرف‌الدین حسین (1366). گلستان هنر. به تصحیح سهیلی خوانساری. تهران: کتابخانه منوچهری.
دانشگر، احمد (1390). دانشنامه فرش ایران. تهران: سبک زندگی.
روملو، حسن (1384). احسن التواریخ. مترجم: عبدالحسین نوایی. تهران: بابک.
سیمپسون، ماریانا ش. (1382). شعر و نقاشی ایرانی: حمایت از هنر ایران. مترجم: عبدالعلی براتی و فرزاد کیانی. تهران: نسیم دانش.
شفق، هما (1399). «بررسی کانون ادبی مشهد در عهد سلطانابراهیممیرزا صفوی». پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد. دانشکده علوم انسانی.
شیرازی، عبدیبیگ (۱۳۶۹). تکملـهالاخبـار؛ تاریخ صفویه از آغاز تا 978 هجری قمری. به کوشـش عبدالحسین نوایی،.تهران: نشر نی.
عطارزاده، عبدالکریم؛ رهبر، سارا (1400). «سبکشناسی تشعیر در نگارگری مکتب اصفهان». رهپویه هنرهای
صناعی. شماره 1. صص: 76ـ61.
عمید، حسن (۱۳۸۹). فرهنگ عمید. تهران: فرهنگنما.
مجرد تاکستانی، اردشیر (1370). تشعیر. تهران: شاهد.
منشی قزوینی، پیربوداق (1391). جواهرالاخبار. تهران: میراث مکتوب.
میرمحمدصادق، سیدسعید (1385). «سلطانابراهیممیرزا: سیاست پیشینه هنرور». آیینه میراث. شماره2. صص: 108ـ 85.
ندرلو، مصطفی (1386). «مقدمهای بر هنر تشعیر در نقاشی ایرانی». هنرهای تجسمی. شماره 26. صص: 37ـ34.
نوروزی، فائزه؛ عربزاده، جمال؛ اسکندری، ایرج (1397). «خوانش صورتگرایانه عناصر نستعلیق و تشعیر در کتابآرایی دوران تیموری تا قاجار». شماره 47. صص: 62ـ47.
Blair, Sheila S. and Bloom, Jonathan M. 1995, the Art and Architecture of Islam 1250-1800, New Haven. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 680 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 747 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب