
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,879 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,326 |
بررسی یک واژه از تفسیر ابوالفتوح رازی ذیل آیات 27 تا 31 سورهی مبارکه مائده: تَبَه، تیه، بُتِّه، تیر | ||
پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
مقاله 5، دوره 1، شماره 2، بهمن 1401، صفحه 65-82 اصل مقاله (1.42 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2022.5109.1028 | ||
نویسنده | ||
مژگان خیرالهی ازناوله* | ||
گروه صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
چکیده | ||
تفسیر قرآن شیخ ابوالفتوح رازی یکی از کهنترین تفاسیر فارسی شیعی کلامالله مجید است. آشنایی عمیق مؤلف کتاب با زبانهای عربی و فارسی توأم با دقت وی در گزینش برابرنهادهای فارسی باعث شده است که این کتاب علاوه بر ارزشهای کلامی و روایی، از جایگاه ادبی ویژهای نیز برخوردار باشد. این اثر از زمان تألیف، بارها نسخهبرداری، تصحیح و چاپ شده است. در مقالۀ حاضر معنای یک واژه از این تفسیر، ذیل آیات 27 تا 31 سورۀ مبارکۀ مائده بررسی و دربارۀ آن بحث شده است. برای بررسی دقیق واژۀ مورد نظر، ابتدا چهار نسخۀ خطی و چهار نسخۀ چاپی تفسیر شیخ ابوالفتوح رازی مورد مقابله قرار گرفتند. نتیجۀ حاصل از بررسیها نشاندهندۀ آن بود که لغت صحیح مورد استفادۀ شیخ، واژۀ فارسی تیه است. روش تحقیق در این پژوهش تطبیقی- تحلیلی بوده و گردآوری دادهها به شیوۀ جستجوی کتابخانهای انجام گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
تفسیر ابوالفتوح رازی؛ تَبَه؛ تیه؛ بُتِّه؛ تیر | ||
مراجع | ||
آموزگار، ژاله و تفضلی، احمد. (1375). زبان پهلوی ادبیات و دستور آن. چاپ دوم با تجدیدنظر کامل. تهران: معین.
ابن درید، محمد بن حسن. (1988م). جمهرة اللغة، الجزئین الاول و الثانی. بیروت: دارالعلم للملایین.
ابن سیده، على بن اسماعیل. (1421 ق). المحکم و المحیط الأعظم. مصحح: محمود بن محمد ارموى عراقى. محقق: عبدالحمید هنداوى. بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414 ق). لسان العرب. محقق: احمد فارس الطبعه الثالثه. الجلد الثالث عشر. بیروت: دار صادر.
ابوالفتوح رازى، حسین بن على. (907ق). روضالجنان و روحالجنان. کاتب: محمدبناسحاق جنابدی. محل نگهداری: بخش نسخ خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی. شمارۀ بازیابی 12300.
ـــــــــــــــــــــــــــ. (949ق). روضالجنان و روحالجنان. کاتب: عبدالغفاربن عبدالواحد. محل نگهداری: بخش مخطوطات کتابخانۀ آستان قدس رضوی. شمارۀ ثبت: م 1331.
ـــــــــــــــــــــــــــ. (۱۰۱۹ق). روضالجنان و روحالجنان. کاتب: عنایت بن نصرالله یتمخانی. محل نگهداری: بخش نسخ خطی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شمارۀ ثبت: 90037.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ (۱۰58ق). روضالجنان و روحالجنان. کاتب: غلامعلی. محل نگهداری: بخش نسخ خطی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شمارۀ ثبت: 16378.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ. (۱۳۲۳ق). تفسیر شیخ ابوالفتوح رازی. به سعی و اهتمام میرزا ابراهیم خان عکاسباشی. طهران: مطبعۀ مبارکۀ شاهنشاهی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ. (1321). تفسیر شیخ ابوالفتوح رازی. تصحیح: مهدی الهی قمشهای. ج 4. تهران: علمی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ . (1398ق). روح الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن. تصحیح و حاشیه: ابوالحسن شعرانی. ج 4. تهران: اسلامیه.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ.. (1408 ق). روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن. به کوشش و تصحیح: محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح. جلدهای 5،1، 6، 16 و 17. مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى.
ازهرى، محمد بن احمد.(1421 ق). تهذیب اللغة. علّق علیها: عمر سلامی؛ عبدالکریم حامد. تقدیم: فاطمه محمد اصلان. المجلدین الاربع و السادس. بیروت. دار احیاء التراث العربی.
اسماعیل صینى، محمود؛ مصطفی عبدالعزیز، ناصف؛ احمد سلیمان، مصطفی. (1414ق). المکنز العربی المعاصر. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
اشرفزاده، رضا و قدمگاهی، نسرین. (1388ﻫش). فرهنگ لغات، وجوه و متشابهات قرآن. بر اساس تفسیر ابوالفتوح رازی. ج 1. مشهد: سخن گستر.
بغدادى، علاءالدین على بن محمد. (1415ق). لباب التأویل فى معانى التنزیل. ضبط و تصحیح: محمد على شاهین. ج 2. بیروت: دار الکتب العلمیة.
بغوى، حسین بن مسعود. (1420ق). معالم التنزیل فى تفسیر القرآن. تحقیق: عبدالرزاق المهدى. بیروت: داراحیاء التراث العربى.
ثعلبى نیشابورى، ابواسحاق احمد بن ابراهیم. (1422ق). الکشف و البیان عن تفسیر القرآن. تحقیق: ابومحمد بن عاشور. ج 4. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
جمل، سلیمان بن عمر. (1427ق). الفتوحات الإلهیة بتوضیح تفسیر الجلالین. الجزء الثانی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
جوهرى، اسماعیل بن حماد. (1376ق). الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة). تحقیق: عطار. احمد عبد الغفور. الجزئین الاربع و السادس. بیروت: دار العلم للملایین.
حقى بروسوى، اسماعیل. (بیتا). تفسیر روح البیان. الجزء الثانی. بیروت: دارالفکر.
خزاعى، محمدحسن. (1374). «دقّت ابوالفتوح رازى در معانى واژهها و مقایسه آنها با تبیان شیخ طوسى و مجمع البیان طبرسى (ره)». مشکوه. ش 48. پاییز. صص 216ـ 205.
دهخدا، علی اکبر. (1377). لغتنامه دهخدا(دورۀ جدید). ج 3 و 11. تهران: دانشگاه تهران.
داعیالاسلام، سید محمد علی. (1362). فرهنگ نظام. ج 2. تهران: دانش.
رامپوری، غیاثالدین محمد. (بیتا). غیاث اللغات. به کوشش محمد دبیرسیاقی. ج 1. تهران: کانون معرفت.
صاحب بن عباد. (1414 ق). اسماعیل المحیط فی اللغة. محمدحسن آل یاسین. الجزء السابع. بیروت: عالم الکتب.
صادقی، علی اشرف. (1390). «پژوهشهای لغوی: آوازه، مدری، آلنگ، آزیغ یا آریغ، میغ، مه». نامۀ فرهنگستان. (فرهنگنویسی). بهمنماه. ش 4. صص: 68ـ 238.
صاوى، احمد بن محمد. (1427 ق). حاشیة الصاوى على تفسیر الجلالین. الطبعه الرابعه. الجزء الاول. بیروت: دار الکتب العلمیة.
طبرسى، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. تحقیق: محمد جواد بلاغى. ج 3. تهران: ناصر خسرو.
عسکرى، حسن بن عبدالله. (1400 ق). الفروق فی اللغة. تحقیق: عادل نویهض. بیروت: دار الافاق الجدیدة.
عمید، حسن. (1379). فرهنگ عمید. ج 1. تهران: امیرکبیر.
فرهوشی، بهرام. (1390). فرهنگ زبان پهلوی. تهران: دانشگاه تهران.
ــــــــــــــــ .(1380). فرهنگ فارسی به پهلوی. تهران: دانشگاه تهران.
قرطبى محمد بن احمد. (1364). الجامع لأحکام القرآن. الجزء السادس. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى. (بیتا). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. تحقیق: محمدباقر محمودى و عبد الزهراء علوى. الجزء الثالث. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
محمد پادشاه (شاد). (1335). فرهنگ آنندراج. زیرنظر: محمد دبیر سیاقی. ج 1. تهران: کتابخانه خیام.
مرتضى زبیدى، محمد بن محمد. (1414 ق). تاج العَروس من جواهر القاموس. محقق: علی شیرى. الجزء التاسع عشر. بیروت: دارالفکر.
معین، محمد. (1386). فرهنگ لغت معین. ج 1 از دورۀ دو جلدی. تهران: آدنا: کتاب راه نو.
معین، محمد و شهیدی، سیدجعفر. (1377). مقدمۀ لغتنامۀ دهخدا(دورۀ جدید). تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
مکنزی، د.ن. (1373). فرهنگ کوچک زبان پهلوی. مترجم: مهشید میرفخرایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
میبدى، احمد بن محمد. (1371). کشف الأسرار و عدة الأبرار. به سعی و اهتمام: علىاصغر حکمت. ج 3. تهران: امیر کبیر.
نفیسی، علی اکبر ناظمالاطباء. (1355). فرهنگ نفیسی. با مقدمۀ محمد علی فروغی. ج 1. تهران: کتابفروشی خیام. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 385 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 289 |