پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 337 |
| تعداد مقالات | 3,559 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,284,308 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,983,683 |
بررسی ریشه‌های اساطیری آیینهای باروری در مزار پریان (طارق- نهبندان) | ||
| پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
| مقاله 13، دوره 1، شماره 2، بهمن 1401، صفحه 237-260 اصل مقاله (653.27 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2022.4921.1019 | ||
| نویسندگان | ||
| حامد نوروزی* 1؛ وجیهه شریعتی پور2 | ||
| 1زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند | ||
| 2دانشگاه بیرجند | ||
| چکیده | ||
| آیین باروری از آیینهای رایجی است که در اغلب تمدن‌های باستان وجود داشته است. امروزه هنوز می‌توان نمودهایی از آیین‌ها و ردپای ایزدان و نمادهای باروری را در بسیاری از مراسم، ترانه‌ها و نمایش‌های بومی و محلی در قسمت‌های مختلف ایران دید. در این پژوهش، به معرفی و ریشه‌یابی اسطوره‌ای مؤلفه‌ها و آیینهای باروری در مزار پریان (خراسان جنوبی) و ارتباط آن با ایزد یا ایزدان باروری ایران باستان پرداخته‌ایم. گردآوری اطلاعات به‌صورت میدانی و کتابخانه‌ای و شیوۀ پژوهش توصیفی- تحلیلی است. آیینهای مزار پریان خراسان جنوبی شامل قربانی و پیشکش هدایا، پهن کردن سفرۀ نذری، یکشب اقامت در مزار، رقص و شادی، پیکرگردانی، نام‌گذاری خاص و... است که در این پژوهش ریشۀ آن‌‌ها نیز بررسی و محقق شد که آیینهای این مزار، برگرفته از آیینهای پرستش ایزدبانوی باروری ایران باستان است؛ البته پری در سیر تحول خود در دورۀ اسلامی، به‌دلیل بعضی همسانی‌ها با جن مترادف‌شده و برخی از اعتقادات عامیانه در باب جن، به اساطیر پری و به تبع آن به آیینهای باروری مزار پریان خراسان جنوبی نیز راه یافت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرهنگ‌عامه؛ اسطوره؛ آیین باروری؛ ایزد بانو؛ آناهیتا؛ پری؛ مزار پریانِ خراسان جنوبی | ||
| مراجع | ||
|
آموزگار، ژاله و احمد تفضلی. (1372). اسطورۀ زندگی زردشت. تهران: قطره.
اجتهادی، مصطفی. (1382). دائرة المعارف زن ایرانی. ج 1. بنیاد دانشنامۀ بزرگ فارسی. تهران: نقش سیمرغ.
استریناتی، دومینیک. (1388). مقدمه‌ای بر نظریه‌های فرهنگ‌عامه. ترجمۀ ثریا پاک‌نظر. تهران: گام نو.
استیوارد- پرون. (1381). اساطیر روم. ترجمۀ باجلان فرخی. تهران: اساطیر.
اسماعیل‌پور، ابوالقاسم. (1389)، دانشنامه اساطیر جهان. زیرنظر رکس وارنر. تهران: اسطوره.
اسمیت، ژوئل. (1383)، فرهنگ اساطیر یونان و روم. ترجمۀ شهلا برادران خسروشاهی. تهران: روزبهان و فرهنگ معاصر.
الیاده، میرچا. (1392). چشم‌اندازهای اسطوره. ترجمۀ جلال ستاری. تهران: توس.
امینی لاری، لیلا و خیرالله محمودی. (1389). «ناهید مظهر قدس است یا هوس؟». پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی. دورۀ جدید. س2. ش 3 (پیاپی 7). صص 51- 64.
اوپانیشاد. (1340). گزارنده: محمد دارا شکوه. مقدمه و حواشی محمدرضا جلالی نائینی. تهران: تابان.
برفر، محمد. (1389). آینه جادویی خیال؛ پژوهشی در قصه‌های پریان جهان. تهران: امیرکبیر.
بهار، مهرداد. (1375). پژوهشی در اساطیر ایران. پارۀ اول و دوم. تهران: آگاه.
ـــــــــــ . (1377). از اسطوره تا تاریخ. ویرایش ابوالقاسم اسماعیل‌پور. تهران: نشر چشمه.
بیرونی، ابوریحان. (1371). التفهیم. زیر نظر اکبر ایرانی. تهران: اهل‌قلم.
ثمودی، فرح. (1387)، ایزد بانوان در ایران باستان و هند. تهران: آرون.
جابز، گرترود. (1395) فرهنگ سمبل‌ها، اساطیر و فولکلور. ترجمۀ محمدرضا بقاپور. تهران: اختران.
جاهدی، لیلا. (1393). رمز و راز معماری معبد آناهیتا. تهران.
حسینپناهی، فردین. (1393). «بررسی و تحلیل آیینهای باروری در شاهنامه فردوسی». ادب پژوهی. ش27 . بهار. صص 41- 67.
خجسته، فرامرز و حسنی جلیلیان، فرامرز. (1389). «تحلیل داستان سیاوش بر بنیاد ژرفساخت اسطوره الهه باروری و ایزد گیاهی». تاریخ ادبیات. ش3/64. بهار. صص 96- 77.
خنجری، ناهید و محمد جعفری قنواتی. (1398). «سفره دختر شاه پریان»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، ج4، تهران: مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
ذوالفقاری، حسن. (1394). باورهای عامیانه مردم ایران. تهران: نشر چشمه.
سامانیان، مهوش. (1394)، نمودهایی از حضور پریان در اساطیر. تهران: تمدن علمی.
سرکاراتی، بهمن. (1350). «پری، تحقیقی در حاشیه اسطوره‌شناسی تطبیقی». پژوهشهای فلسفی. ش 97 تا 100، صص: 1- 32.
سرکاراتی، بهمن. (1378). سایه‌های شکارشده. تهران: قطره.
سرلو، خوان ادواردو. (1389). فرهنگ نمادها. ترجمۀ مهرانگیز اوحدی. تهران: دستان.
شریفیان، مهدی و بهزاد آتونی. (1392). «پدیدارشناسی زن جادو با تکیه بر شاهنامه و شهریارنامه». ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. ش32. صص 129- 167.
شکورزاده، ابراهیم. (1363). عقاید و رسوم مردم خراسان. تهران: سروش.
شوالیه، ژان و آلن گربران. (1379). فرهنگ نمادها. ترجمۀ سودابه فضائلی. ج1و2. تهران: جیحون.
عدلی، محمدرضا. (1387). «مفهوم قربانی (یجنه/ یسنه) در هند و ایران باستان». پژوهشنامه ادیان. پاییز و زمستان. ش 4. صص: 101- 136.
عفیفی، رحیم. (1377). اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته‌های پهلوی. تهران: توس.
فریزر، جیمز جرج. (1392). شاخه زرین؛ پژوهشی در جادو و دین. ترجمۀ کاظم فیروزمند. تهران: آگاه.
قاسمزاده، سید علی و امیریفر، عاطفه. (1398). «بازخوانی تطبیقی خویشکاری نباتات در اساطیر جهان». پژوهشهای ادبیات تطبیقی. دورۀ 7. ش2. تابستان. صص 159- 130.
کاوندیش، ریچارد. (1392). دائرۀالمعارف مصور اساطیر و ادیان مشهور جهان. ترجمۀ رقیه بهزادی. تهران: نشر علمی.
کراسنوولسکا، آنا. (1382). چند چهره کلیدی در اساطیر گاه‌شماری ایرانی. ترجمۀ ژاله متحدین. تهران: ورجاوند.
کزازی، میرجلال الدین. (1388). رؤیا؛ حماسه؛ اسطوره. تهران: نشر مرکز.
لسان، حسین. (1355). «قربانی از روزگار کهن تا امروز2». هنر و مردم. ش 167. صص: 60- 70.
مالمیر، تیمور و حسینپناهی، فردین. (1393). «بررسی و تحلیل آیینهای باروری در شاهنامه فردوسی». ادبپژوهی. سال هشتم. بهار. ش 27. صص 67-41.
مبلغی آبادانی، عبدالله. (1376). تاریخ ادیان و مذاهب جهان. تهران: حر.
مزداپور، کتایون. (1387). افسانه پری در هزار و یکشب. شناخت هویت زن ایرانی در گستره پیش تاریخ و تاریخ. به کوشش شهلا لاهیجی و مهرانگیز کار. تهران: روشنگران.
مصفی، ابوالفضل. (1357). فرهنگ اصطلاحات نجومی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
هنری هوک، ساموئل. (1368). اساطیر خاورمیانه. مترجمان علی‌اصغر بهرامی و فرنگیس مزداپور. تهران: روشنگران.
هینلز، جان. (1383). شناخت اساطیر ایران. ترجمۀ محمدحسین باجلان فرخی. تهران: اساطیر.
یاحقی، محمدجعفر. (1369) فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی. تهران: سروش.
ـــــــــــــــــ . (1388) فرهنگ اساطیر و داستانواره‌ها. تهران: فرهنگ معاصر.
یشتها. (1347). گزارش پورداوود. تهران: اساطیر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,337 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 808 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب