پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 321 |
| تعداد مقالات | 3,364 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,688,521 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,653,215 |
نقش آشنایی زدایی مبتنی بر مؤلفه های سبک هندی(صائب و بیدل) در سبک شعر آیینی محمد سهرابی | ||
| پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
| مقاله 9، دوره 1، شماره 2، بهمن 1401، صفحه 149-174 اصل مقاله (725.15 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2022.4680.1011 | ||
| نویسندگان | ||
| شیرزاد طایفی* ؛ توحید شالچیان ناظر | ||
| دانشگاه علّامه طباطبائی | ||
| چکیده | ||
| محمد سهرابی از شاعران آیینی معاصر با تخلص «معنی» است. با سیری در شش دفتر شعری او به نظر می‌رسد وی به سبک هندی و تتبع از صائب و بیدل علاقۀ خاصی دارد. انحراف از نُرم به‌مثابۀ عنصری مهم، همان‌گونه که سبب تمایز شعر سبک هندی از اشعار دوره‌های پیشین شد، سبب نو شدن شعر آیینی محمد سهرابی نسبت به آیینی سرایان پیش از خود نیز شد. برخی از مؤلفه‌های آشنایی‌زدایی را می‌توان در سبک هندی ردیابی کرد. در پژوهش پیش‌رو کوشیدهایم به این پرسش پاسخ دهیم که با نظرداشت ویژگی‌های سبکی شعر هندی، به‌ویژه اشعار صائب و بیدل، محمد سهرابی از کدام ویژگیها و مؤلفه‌های آن در ایجاد آشنایی‌زدایی در آفرینش شعر خود بهره گرفته است. به این منظور، با روش تحلیلی- توصیفی و بر اساس شواهد و مستندات به‌دست‌آمده، نشان داده‌ایم که سهرابی با خلق ترکیبات خاص، همانند صائب و بیدل هم تصاویر شعری خود را مخیل‌تر کرده، هم این ظرفیت زبانی را به خدمت مضمون درآورده است. ذوق شاعرانۀ او صرفاً متعهد و همگام با ذوق عامه نیست، بلکه در راه خلق مضامین جهانی نیز گام برداشته است. وجود اسلوب معادله در شعر سهرابی، بیانگر ظرفیت زبانی دیگری است که سبب شده است لفظ در ساختار دو عبارت مستقل از هم در خدمت مضمونی واحد قرار بگیرد. ذوق سهرابی صرفاً در خدمت خواص هم نیست و با بهره‌گیری از اصطلاحات عامیانه و باورهای رایج در بین عموم، توانسته است زمینه‌ای برای انس عامه با شعر خود فراهم آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سبک هندی؛ آشنایی‌زدایی؛ شعر آیینی؛ محمد سهرابی؛ صائب؛ بیدل | ||
| مراجع | ||
|
آرزو، عبدالغفور. (1378). بوطیقای بیدل. مشهد: ترانه.
بیدل دهلوی، عبدالقادربن‌عبد الخالق. (1392). دیوان بیدل دهلوی. به تصحیح علی‌اکبر بهداروند. تهران: نگاه.
حائری، محمدحسن. (1389). «سبک هندی و ناگفته‌های آن». تاریخ ادبیات. س1. ش 2. صص 45- 69.
حسن‌مجددی، غلام. (1392). بیدل‌شناسی: مشتمل بر ادوار حیات، مشخصات افکار، خصوصیات اشعار و منتخبات آثار ابوالمعانی بیدل. کابل: امیری.
حسینی، حسن. (1368). بیدل، سپهری و سبک هندی. تهران: سروش.
داد، سیما. (1385). فرهنگ اصطلاحات ادبی: واژه‌نامه مفاهیم و اصطلاحات ادبی فارسی و اروپائی (تطبیقی و توضیحی). تهران: مروارید.
رضایی، محمد و نقی‌زاده، آرزو. (1394). «فراهنجاری در شعر سبک هندی». مطالعات زبانی- بلاغی. س 6. ش 11. صص 69- 94.
زیپولی، یکاردو. (1363). چرا سبک هندی در دنیای غرب سبک باروک خوانده می‌شود؟ تهران: انجمن فرهنگی ایتالیا- تهران.
سهرابی، محمد. (1391 الف). تختۀ مشق. تهران: آرام دل: قدیم‌الاحسان.
ــــــــــــــ . (1391 ب). تیرۀ سحر. تهران: آرام دل: قدیم‌الاحسان.
ــــــــــــــ . (1391 ج). به همین کالی. تهران: آرام دل: قدیم‌الاحسان.
ــــــــــــــ . (1391 د). نسخۀ نسیان. تهران: آرام دل: قدیم‌الاحسان.
ــــــــــــــ . (1391 ذ). سایۀ صدا. تهران: آرام دل: قدیم‌الاحسان.
ــــــــــــــ . (1394). آواز لال. تهران: جمهوری.
ــــــــــــــ . (1395). فانوس خیال. تهران: جمهوری.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1371). شاعر آینه‌ها (بررسی سبک هندی و شعر بیدل). تهران: آگاه.
ـــــــــــــــــــ . (1390). شاعری در هجوم منتقدان: نقد ادبی در سبک هندی پیرامون شعر حزین لاهیجی. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1393). سبک‌شناسی نثر. تهران: میترا.
ــــــــــــــ . (1399). نقد ادبی. تهران: میترا.
ــــــــــــــ . (1373). کلیات سبک‌شناسی. تهران: فردوس.
صائب، محمدعلی. (1392). دیوان صائب تبریزی. ج7. به کوشش محمد قهرمان. تهران: علمی و فرهنگی.
فتوحی رودمعجنی، محمود. (1385). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1395). «مضمون در فن شعر سبک هندی». نقد ادبی. س 9. ش 34. صص 119- 156.
کاظمی، محمدکاظم. (1387). کلیدِ درِ باز: رهیافت‌هایی در شعر بیدل. تهران: سورۀ مهر.
کرمی، محمدحسین و مظاهری رودبالی، علی. (1395). «بررسی و تحلیل علل ابهام و دیریابی مفهوم در اشعار صائب». تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا). ش 30. صص 31- 62.
محمدی، محمدحسین. (1374). بیگانه مثل معنی (نقد و تحلیل شعر صائب و سبک هندی). تهران: میترا.
نجاریان، محمدرضا و دیگران. (1384). «ابزار نوسازی تشبیه در دیوان هشت تن از بزرگان ادب عربی و فارسی». مجلۀ دانشکده ادبیات دانشگاه شهید باهنر کرمان. ش 18(پیاپی 15). صص 171- 207.
نیکوبخت، ناصر. (1380). هجو در شعر فارسی: نقد و بررسی شعر هجوی از آغاز تا عصر عبید. تهران: دانشگاه تهران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,919 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,562 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب