آمار

تعداد نشریات21
تعداد شماره‌ها346
تعداد مقالات3,642
تعداد مشاهده مقاله4,717,685
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,152,153
نظری, حکمت الله, ملک ثابت, مهدی. (1401). استمرار دو آیین شاهنامه در میان فارسی زبانان افغانستان. , 1(1), 201-216. doi: 10.22077/jcrl.2022.5107.1030
حکمت الله نظری; مهدی ملک ثابت. "استمرار دو آیین شاهنامه در میان فارسی زبانان افغانستان". , 1, 1, 1401, 201-216. doi: 10.22077/jcrl.2022.5107.1030
نظری, حکمت الله, ملک ثابت, مهدی. (1401). 'استمرار دو آیین شاهنامه در میان فارسی زبانان افغانستان', , 1(1), pp. 201-216. doi: 10.22077/jcrl.2022.5107.1030
نظری, حکمت الله, ملک ثابت, مهدی. استمرار دو آیین شاهنامه در میان فارسی زبانان افغانستان. , 1401; 1(1): 201-216. doi: 10.22077/jcrl.2022.5107.1030

استمرار دو آیین شاهنامه در میان فارسی زبانان افغانستان

پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی
مقاله 12، دوره 1، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 201-216    اصل مقاله (456.06 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2022.5107.1030
نویسندگان
حکمت الله نظری* 1؛ مهدی ملک ثابت2
1دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه یزد، یزد، ایران
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده
     آیین‌ها کارهای نمادین، متعارف و مرسومی­ هستند که در جوامع انسانی برای بهره گرفتن از نیروهای فرا طبیعی انجام می‌شوند. در این مقاله به دو آیین که به نظر نگارنده از شاهنامۀ فردوسی به‌جای مانده است، پرداخته می­شود. یکی از این آیین‎ها، آیین« مَختهَ‌سرایی» زنان قوم هزاره است. آنچه میان «مخته‌سرایی» و سوگواری در شاهنامه پیوند ایجاد می‏کند تنها شکل و نحوۀ سوگواری‎ها نیست، بلکه باور به جاودانگی فرد کشته­شده، روحیۀ مبارزه‎طلبی وی در وقت زندگی‎اش، باور بازماندگان مقتول به اینکه فرد شهید، دفع شر کرده و نیکویی را می‎افزاید، بی‎گناه بودن فرد مقتول و حماسی و تراژیک بودن این سوگ‎سروده‎ها نیز پیوند مخته‎سرایی را با سوگ‎سرایی در شاهنامه استحکام می‎بخشد. موضوع دیگری که در این مقاله به آن پرداخته شده است، جهنده‎ای منسوب به حضرت علی (ع) است که هر سال در روز نوروز در زیارتگاه منسوب به حضرت علی (ع) واقع در ولایت بلخ افغانستان برافراشته می‎شود. در این تحقیق نشان داده شده است که این «جهنده» ربطی به حضرت علی (ع) نداشته و همان درفش کاویانی است که در شاهنامه از آن یاد شده است.
کلیدواژه‌ها
شاهنامه؛ مخته‎سرایی؛ درفش کاویانی؛ فارسی‌زبانان افغانستان؛ قوم هزاره
مراجع
  • انصاری، فاروق. (1396). «بررسی پدیدۀ نوروز در فرهنگ افغانستانی و ترکی». ادبیات معاصر. س2. ش8-9. صص 1-8.
  • بیوک‌زاده، صبا. (1393). «آیین‌های سوگواری در حماسه با تأکید بر سوگواری زنانۀ بر اساس شاهنامه». زن و فرهنگ. س6. ش21. صص 43- 61.
  • پولادی، حسن. (1381). هزاره‌ها. ترجمۀ علی عالمی کرمانی. کابل: عرفان.
  • خیام، عمر. (1393). نوروزنامه. کابل: آرمان‌شهر.
  • دهخدا، علی‎اکبر. (1377). لغت‎نامۀ دهخدا. تهران: روزنه.
  • سراج، منهاج. (1342). طبقات ناصری. به تصحیح عبدالحی حبیبی قندهاری. کابل: انجمن تاریخ افغانستان.
  • شریعتی، حفیظ. (1393). فرهنگ شفاهی مردم هزاره. کابل: امیری.
  • کزازی، میرجلال‌الدین. (1386). نامۀ باستان، تهران: سمت.
  • گردیزی، عبدالحی بن ضحاک. (1363). زین الاخبار. تهران: دنیای کتاب.
  • مظفری، ابوطالب. (1378). «مخته، دمیدن در اجاق‌های خاموش» مندرج در دانشنامۀ ادب فارسی در افغانستان. به سرپرستی حسن انوشه. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,051
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 583


نماد الکترونیک 

 

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب