پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 301 |
| تعداد مقالات | 3,173 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,211,849 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,306 |
آیین تصوف؛ متن پنهان فیلم هامون | ||
| پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
| مقاله 2، دوره 1، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 1-20 اصل مقاله (510.21 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2022.4811.1015 | ||
| نویسندگان | ||
| الیکا اشجعی1؛ حبیب الله عباسی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، رودهن، ایران | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| ادبیات فارسی بهویژه شاخة ادب صوفیانة آن بهدلیل خاصیّت آینگی و بازنمایی سلوک فکری و رفتاری بشر، تا حدودی آبشخور بسیاری از هنرهای هفتگانه، بهویژه هنر سینما بوده است. اگرچه این هنر (سینما) محصولی وارداتی است و پیشینة چندانی در این سرزمین کهن‌سال ندارد؛ لیک میراث گران‌بها و سترگ تصوف ایرانی که نمادی از آیین و سنتهای ماست میتواند یکی از آبشخورهای اصلی آن به شمار آید. البته برخی از اهالی فرهیختة هنر هفتم، یکسر به خاستگاه آن نظر دارند و از بزرگان آن در جهان غرب تأسی میکنند؛ لیک هستند فیلمسازان در اعماقی (آشنا با مفاهیم هنری و انسانی) که چندان مرعوب غرب نشدهاند بلکه سعی دارند به هنر خود رنگ بومی ببخشند. داریوش مهرجویی فیلمساز ایرانی و دانشآموختة فلسفه در غرب توانسته بنیان‌گذار تفکری نو در سینما باشد. در این پژوهش با روش تحلیلی محتوایی و رویکرد بینامتنی کوشیدهایم آیین تصوف؛ متن پنهان فیلم هامون را از رهگذر نمادها و نشانهها بکاویم و درنهایت به این نتیجه برسیم که انسان مدرن برای شناخت وجودی خویش و تحصیل معرفتی ژرفتر نیازمند سنتها و آیینهایی است که از اسلاف برایش به جای مانده است؛ ازاین‌رو، مهرجویی وجوه اشتراکی میان تصوف ایرانی و فلسفة غرب مییابد؛ بهویژه برخی از اصول بنیادی دبستان اگزیستانسیالیسم که عمل‌گرایی و فاعلیت بشر را برای رسیدن به رشد و تعالی و زیست بهتر، اصلی مهم میداند و همانند دبستان تصوف بر توانمندی خاص بشری و پیمودن مسیری که انسان با تکیه بر خویش و تواناییهایش در آن گام بردارد تا به منتهای کمال و سعادت برسد، تأکید میکند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیین تصوف ایرانی؛ سینما؛ فلسفه؛ هامون؛ مهرجوئی | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک. (1396). از نشانههای تصویری تا متن؛ به سوی نشانهشناسی ارتباط دیداری. تهران: نشر مرکز.
امینی، احمد. (1370). ادبیات در سینما؛ داستایوفسکی و ادبیات. تهران: انتشارات سروش.
انصاری، خواجه عبدالله. (1362). طبقاتالصوفیه. مقابله و تصحیح محمد سرور مولایی. تهران: توس.
بازن، آندره. (1376). سینما چیست؟ ترجمة محمد شهبا. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
جامی، عبدالرحمان. (1382). نفحاتالانس من حضراتالقدس. تصحیح محمود عابدی. تهران: اطلاعات.
حسینی، حسن. (1378). مشت در نمای درشت؛ معانی و بیان در ادبیات و سینما. تهران: سروش.
زراعتی، ناصر. (1375). مجموعه مقالات در معرفی و نقد آثار داریوش مهرجویی. تهران: ناهید.
ـــــــــــــ . (1389). داریوش مهرجویی؛ نقد آثار از الماس 33 تا هامون. تهران: هرمس.
شامیان ساروکلایی، اکبر و وحدانی، فاطمهثمین (1394). «اندیشههای وجودی در سرودههای شفیعی کدکنی و أدونیس». ادبیات تطبیقی. س7. ش13.
شرفی، محمود. (1398). «بررسی دلالت‌های تربیتی آموزههای دینی کییرکهگور بر اساس اندیشة استاد مطهری». تربیت اسلامی. س14. ش29. صص: 133- 152.
شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1385). چشیدن طعم وقت از میراث عرفانی ابوسعید ابوالخیر. تهران: سخن.
عطار نیشابوری، فریدالدین. (1384). منطقالطیر. تصحیح دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.
همدانی، عینالقضاه. (1370). تمهیدات. تصحیح عفیف عسیران. تهران: کتابخانة منوچهری.
ـــــــــــــــــــ . (1372). نامههای عینالقضاه. به اهتمام علی نقی منزوی و عفیف عسیران. تهران: کتابخانه منوچهری.
غزالی، محمد. (1361). کیمیای سعادت. به کوشش حسین خدیوجم. تهران: علمی و فرهنگی.
قشیری، ابوالقاسم. (1387). ترجمۀ رسالۀ قشیریه. ترجمۀ ابوعلی حسن بن احمد عثمانی. تصحیح بدیعالزمان فروزانفر. تهران: زوّار.
کییرکهگور، سورن. (1374). ترس و لرز. ترجمۀ دکتر سیدمحسن فاطمی. تهران: حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
گورجیف. (1391). دیدگاههایی از زندگی واقعی. سخنرانیهای آغازین گورجیف. ترجمۀ رؤیا منجم. تهران: علم.
لاهیجی، شمسالدین محمد. (1388). مفاتیحالاعجاز فی شرح گلشن راز. تصحیح دکتر محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی. تهران. زوّار.
مرادیراد، سمن. (1377). زندگی و فیلمهای خسرو شکیبایی. تهران: علم.
مولوی، جلالالدین محمد. (1385). دورة کامل مثنوی معنوی. تهران: طلوع.
مهرجویی، داریوش. (1371). فیلمنامۀ هامون. تهران: زمانه.
نامور مطلق، بهمن. (1390). درآمدی در بینامتنی. تهران: سخن.
نیکلسون، رینولد. (1358). تصوف اسلامی و رابطة انسان و خدا. ترجمة محمدرضا شفیعیکدکنی. تهران: توس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6,881 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 415 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب