پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 301 |
| تعداد مقالات | 3,173 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,211,832 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,303 |
بازنمایی ساختار سیاسی در تحولات آیینهای سوگواری دورۀ صفویه | ||
| پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی | ||
| مقاله 3، دوره 1، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 21-40 اصل مقاله (536.43 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/jcrl.2022.4679.1010 | ||
| نویسندگان | ||
| مرضیه برزوئیان* 1؛ محمدرضا خاکی2 | ||
| 1دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در دورۀ صفویه به‌ویژه با توجه به رسمیت یافتن مذهب شیعه، آیینهایی با محتوای شیعی در کانون توجه حاکمیت قرار گرفت. یکی از این آیینها، آیینهای سوگواری و دستهگردانی برای شهادت امام حسین (ع) است که در ماه محرم برگزار میشد و در دورۀ صفویه گستردگی و توسعه خاصی یافت. در این دوره برخی تحولات و ویژگیها در آیینهای سوگواری ظاهر شد که به نظر میرسد ملهم از ساختار سیاسی دورۀ صفوی است. این پژوهش در پاسخ به این پرسش شکل میگیرد که مؤلفه‌های ساختار سیاسی عصر صفویه چگونه در آیینهای سوگواری صفوی بازنمایی میشوند؟ روش این تحقیق تاریخی است و نتیجه به‌دست‌آمده مبین این امر است که آیینهای دستهگردانی محرم با توجه به ریشههای عمیق اعتقادی و ملی و ارادتی که شیعیان در این آیینها به امام سوم خود ابراز میداشتند، دستاویز مناسبی برای بهرهبرداری حکومت صفوی در تقویت بنیادهای حاکمیت بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دورۀ صفویه؛ آیینهای سوگواری در ایران؛ دستهگردانی؛ جامعهشناسی ساختارگرا | ||
| مراجع | ||
|
- آژند، یعقوب. (1388). نمایش در دورۀ صفوی. تهران: آثار هنری متن.
- اشرف، احمد. (1353). «ویژگیهای تاریخی شهرنشینی در ایران». نامۀ علوم اجتماعی. ش4. دورۀ اول: 7-49.
- استوار، مجید. (1392). انقلاب اسلامی و نبرد نمادها. تهران: نگاه معاصر.
- امینزاده، بهرام. (1386). «بازشناسی اثر آیینهای جمعی بر پیکرهبندی شهر سنتی». هنرهای زیبا. ش32. صص 5-13.
- بکتاش، مایل. (1384). «تعزیه و فلسفه آن». ترجمۀ داود حاتمی. در چلکوفسکی. تعزیه: آیین و نمایش در ایران. تهران: سمت.
- بیضایی، بهرام. (1387). نمایش در ایران. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
- پرغو، محمد علی و غلام‌زاده، صدیقه. (1394). «عزاداری محرم در عصر صفوی؛ یک بررسی آسیب شناختی». تاریخ اسلام. ش63. صص 35-69.
- تاورنیه، ژان باتیست. (1389). سفرنامه تاورنیه. حمید ارباب شیرانی. تهران: نیلوفر.
- چلکوفسکی، پیتر جی. (1384). تعزیه: آیین و نمایش در ایران. داود حاتمی. تهران: سمت.
- حبیبی، سید محسن. (1383). از شار تا شهر. تهران: دانشگاه تهران.
- حسامیان، فرخ و دیگران. (1363). شهرنشینی در ایران. تهران: آگاه.
- خاکی، محمدرضا؛ مهندسپور، فرهاد؛ قلیپور، علی. (1388). «مسئلۀ تشبه و علل اطلاق واژۀ شبیهخوانی به تعزیه». هنرهای زیبا. ش39. صص 45-54.
- دلاواله، پیترو. (1370). سفرنامۀ پیترو دلاواله. شجاعالدین شفا. تهران: علمی- فرهنگی.
- رامین، علی. (1389). مبانی جامعهشناسی هنر. تهران: نی.
- راودراد، اعظم. (1382). نظریههای جامعهشناسی هنر و ادبیات. تهران: دانشگاه تهران.
ـ ـــــــــــــــ (1384). «جایگاه اقتصاد در جامعهشناسی هنر». بیناب. ش8. صص: 54-67.
- زندیه، حسن و دیگران. (1392). «پیامدهای برگزاری آیینهای مذهبی شیعه در دورۀ صفویه». پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام. ش12. صص 37-56.
- سیوری، راجر. (1372). ایران عصر صفوی. ترجمۀ کامبیز عزیزی. تهران: مرکز.
- شاردن، ژان. (1355). سیاحتنامۀ شاردن. محمد عباسی. تهران: امیرکبیر.
- صفاکیش، حمیدرضا. (1390). صفویان در گذرگاه تاریخ. تهران: سخن.
- فلسفی، نصرالله. (1369). زندگانی شاهعباس اول. تهران: علمی.
- کشاورز، زهراسادات و چلونگر، محمدعلی. (1397). «تفسیر و تحلیل نقش آیین عزاداری عاشورا در فرایند تمدنی دولت شیعی صفویه». شیعه شناسی. ش63. صص:163-196.
- متولی، عبدالله. (1392). «چشماندازی بر الگوهای مدیریت نظامی در جنگهای دورۀ صفویه». پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام. ش12. صص: 153-178.
- ولف، جانت. (1367). تولید اجتماعی هنرها. ترجمۀ نیره توکلی. تهران: مرکز.
- ـــــــــــ. (1389). زیباییشناسی و جامعهشناسی هنر. ترجمۀ بابک محقق. تهران: فرهنگستان هنر.
Bourdieu, P. 1991. Language and Symbolic Power. Translated By Gino Raymond and Mattheo Adamson. London: Polity Press
Chelcowski,P.2010.Eternal Performance,Taziyeh and other Shitte rituals.Calcutta:Seagull Books
Sayers, S., 1983, ʻMaterialism, realism and the reflection theoryʼ, Radical Philosophy 33, Spring.96-117 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 666 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 328 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب