پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 301 |
| تعداد مقالات | 3,173 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,211,815 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,301 |
تاملی بر تنوع مضامین و منشاء نقاشی های قاجاری شمال ایران با تکیه بر خانه حاج قاسمی- نوا(آمل) | ||
| نگارینه هنر اسلامی | ||
| دوره 8، شماره 22، بهمن 1400، صفحه 75-93 اصل مقاله (2.45 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2021.4757.1547 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم بطحایی1؛ محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار* 2؛ محمد مرتضایی3 | ||
| 1گروه آموزشی هنر و معماری .دانشکده فنی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی.آمل. ایران | ||
| 2عضو هیئت علمی دانشگاه تهران. گروه باستان شناسی | ||
| 3گروه اسلامی پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری | ||
| چکیده | ||
| چکیده در سالهای اخیر آسیب‌ها و خطرات بسیاری نقوش و تزیینات ابنیه دوره قاجار را در کشور مورد تهدید قرار داده است. از این رو توجه به حفاظت از این نقوش اهمیت می‌یابد. در مطالعه حاضر بررسی تزیینات و نقاشیهای خانه حاج قاسمی در منطقه نوای لاریجان به انجام رسیده‌است که نمونه‌ای مشخص از مسکن دوره قاجار به شمار می‌آید. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل سبک تزیینات ، موضوعات و ارائه تحلیل پیشنهادی به شکلی مقایسه‌ای با نمونه‌هایی از این دوره است. مهمترین پرسش طرح‌شده در این پژوهش شناخت پیشینه، وجوه اشتراک و تمایز نقوش و همچنین عوامل شکلگیری آن بوده است. از این رو توصیف خانه، شرح نگاره‌ها و شیوه اجرای تزئینات و همچنین مقایسه‌ی آن با نمونه‌های مشابه مورد بررسی قرار گرفت. گاهنگاری پیشنهادی، بحث و استدلال موضوعی نقوش و دلیل انتساب آن به اواسط دوره قاجار نیز در این مقاله مورد بحث قرار گرفت. رویکرد مقاله از نوع تاریخی و روش پژوهش توصیفی– تحلیلی، با تحلیلی از نوع مقایسه‌ی تطبیقی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد نقوش مورد بررسی با دوره قاجار قابل تطبیق و متاثر از فرهنگ ایرانی، باورهای دینی و طبقات اجتماعی این دوره است. با توجه به کارکرد مسکونی بنا، نقش مایه‌هایی با مضامین متنوع گیاهی، جانوری و تک چهره‌های مرد و زن و خورشید خانم قاجاری در آن مشاهده گردید. نتایج نشان داد که بین نقوش این بنا با دیگر بناهای هم دوره موجود در این منطقه و شهرستان آمل، شباهت قابل ملاحظه‌ای مشاهده نگردید که این امر می‌تواند نشان از منشا متمایز پدید آورندگان این نقوش باشد. در پایان پیشنهادهایی به منظور فرهنگ سازی و حفاظت از این بناها ارائه گردید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژگان کلیدی: خانه؛ قاجاری؛ نقوش تزئینی؛ آمل؛ نوا | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی ناغانی، حسین. (1388). «شکل انسان در نگارگری مکتب هرات و نقاشی قاجار». جلوه هنر، سال اول بهار و تابستان1388، تهران : شماره 1.
انصاری، مجتبی؛ اعظمزاده، محمد؛ پورمند، حسنعلی. (1390). «مضامین مذهبی در نقاشیهای عامیانه تکایا در مازندران». مطالعات هنر اسلامی، پائیز و زمستان 1390، شماره 15، ص 90-73.
پاکباز، روئین. (1385). «نقاشی ایرانی: از دیرباز تا امروز » . چاپ دهم، تهران: زرین و سیمین.
پورمند، حسنعلی؛ داوری، روشنک. (1391). «تصویر شاهانه و بازنمایی قدرت در قاجاریه: مطالعه تطبیقی هنر دوره فتحعلیشاه و ناصرالدینشاه قاجار در گفتمان قدرت». مطالعات تطبیقی هنر، پائیز و زمستان 1391، سال دوم، شماره 4، ص105- 93
چهرازی، غزاله. (1394). «مطالعه تطبیقی معماری خانههای صفوی و قاجار اصفهان». تهران: سومین کنگره بینالمللی عمران و توسعه شهری، دانشگاه شهید بهشتی، 9 تا 11 دیماه، 14 صفحه.
حجازی، معینهالسادات. (1395). «بررسی فنون تزئینی خانههای قاجاری شهرستان آمل». تهران: چهارمین کنفرانس ملی پژوهشیهای کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری، 15 صفحه.
داداشزاده، نیما. (1394). «بررسی خانههای قاجاریه شهر آمل». همایش ملی معماری و شهرسازی ایرانیـ اسلامی، دانشگاه پیام نور استان گیلان، مرکز رشت ،17 اردیبهشتماه، 13 صفحه.
رحیمزاده، معصومه. (1382). «سقاتالارهای مازندران» . تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور؛ اداره کل میراث فرهنگی استان مازندران.
رستمی، مصطفی؛ عابدپور، لاله. (1393). «بررسی هنر گرهچینی خانههای قدیمی آمل، آباسک و نوا». دومین همایش ملی هنر طبرستان: معماری بومی، دانشگاه مازندران، اردیبهشتماه، 10ـ9.
سیدیان، سیدعلی؛ مجدآرا، عاطفه. (1393). «بررسی عناصر تزئینی خانههای مسکونی دوره قاجار آمل». دومین همایش ملی هنر طبرستان: معماری بومی. دانشگاه مازندران، اردیبهشتماه، 9 صفحه.
شجاعی قادیکلایی، حسین. (1390). «بررسی عناصر گرافیکی نقوش تزئینی خانههای قاجاری مازندران: با تأکید بر نقش درخت». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس.
شجاعی قادیکلایی، حسین ؛ خزائی، محمد. (1391). «عناصر گرافیکی نقوش تزئینی درخت در خانههای قاجاری شهر آمل». کتاب ماه هنر – شماره146، آبان 1389، 94-88،
صفرزاده، نغمه؛ احمدی، بهرام. (1393). «بررسی تصویر فرشتگان در نقاشی دوره قاجار». پیکره، شماره 5، 53ـ47.
علیزاده، سیامک. (1391). «بررسی و فنشناسی تحول هنر نقاشی در دوره اول قاجاری». نگره، شماره 22 ،83-72.
فنایی، زهرا؛ مجابی، سیدعلی؛ آیتاللهی، حبیبالله. (1390). «بررسی تطبیقی و تحلیلی گچبری در خانههای قاجاری اصفهان». نقشمایه، سال چهارم، شماره 8، 56ـ43.
کن بای، شیلار. (1378). « نقاشی ایرانی» . مترجم: مهدی حسینی، تهران: دانشگاه هنر.
کیانی، محمدیوسف. (1376). « تزئینات وابسته به معماری دوران اسلامی» . تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
کیانی، مصطفی. (1383). « معماری دوره پهلوی اول: دگرگونی اندیشهها، پیدایش و شکلگیری معماری دوره بیستساله معاصر ایران، 1299 الی 1320» . تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
گری، بازیل؛ و دیگران. (1367). «سیر تاریخ نقاشی ایرانی» . مترجم: محمد ایرانمنش، تهران: امیرکبیر.
گودرزی، مرتضی. (1380). «جستوجوی هویت در نقاشی معاصر ایران» . تهران: علمی و فرهنگی.
محمودی، فتانه؛ طاووسی، محمود. (1387). «مضامین تصاویر انسانی در سقانفارهای مازندران: بررسی تطبیقی نقوش سقانفارهای شیاده و کردکلا». هنرهای زیبا، شماره 36، ص 76-67 .
مکینژاد، مهدی. (1387). «تزئینات معماری» . چاپ دوم، تهران: سمت.
موسوی حاجی، سیدرسول؛ نیکبر، مازیار. (1393). «هنرهای کاربردی دوره اسلامی» . تهران: سمت.
موسوی ساروی، سیدرحیم؛ و دیگران. (1393). «بررسی نماد سرو در معماری بومی دوره اسلامی مازندران». دومین همایش ملی هنر طبرستان: معماری بومی . دانشگاه مازندران، اردیبهشتماه، 9 صفحه .
نجفی، فرزانه. (1397). « نقوش فرشته و دیو در نقاشیهای دو بنای مذهبی مازندران در قیاس با نقاشیهای دیواری قاجار». پژوهشنامه گرافیک و نقاشی. شماره 1، ص 78 -61.
هراتی، محمدمهدی؛ عقیقی، مهدی. (1382). «بوم سنتی در هنرهای ایران» . تهران: کمال هنر.
مصاحبهها
مصاحبه با خانواده حاجقاسمی، خانه حاج قاسمی، تابستان 1397.
مصاحبه با آقای مهندس حمید علیزاده و مهندس سلیمانی؛ کارشناسان میراث فرهنگی شهرستان آمل، اداره میراث فرهنگی آمل، پاییز 1398.
مصاحبه تلفنی با آقای جعفر فلاح از پژوهشگران منطقه لاریجان، زمستان 1397.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 519 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 938 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب