
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,757 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,285 |
بررسی مفاهیم و کارکردهای عروسکهای بومی- محلی خراسان جنوبی با تاکید بر عروسک دوتوک | ||
دوفصلنامه علمی رجشمار | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 شهریور 1400 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/rajshomar.2021.4581.1035 | ||
نویسنده | ||
سید محمدرضا خلیل نژاد* | ||
استادیار دانشکده هنر، گروه صنایع دستی، دانشگاه بیرجند | ||
چکیده | ||
یکی از مهمترین دستاوردهای اجرای پروژه ترسیب کربن در خراسان جنوبی، احیای عروسک دوتوک میباشد که در روستای تاجمیر واقع در حوالی مرز ماهیرود در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری از مرز افغانستان، در شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی، احیا، تولید و عرضه میشوند. این پژوهش در زمره تحقیقات قومنگاری، زمینه آن، فرهنگ عروسکسازی و گروه انسانی مورد مطالعه، اهالی بومی روستاهای خراسان جنوبی و به طور عمده بومیان روستای تاجمیر است. روش گردآوری اطلاعات مراجعات میدانی و مصاحبه با افراد مطلع محلی در زمینه چگونگی ساخت و درک مفاهیم عروسکهای محلی است. نتایج تحقیق نشان میدهد علاوه بر وجود تنوع در طراحی و ساخت عروسکهای بومی-محلی خراسان جنوبی، عروسکهای راوی صادقانه فرهنگ و فرهنگ تنپوش محلی هستند. در خصوص تکنیک ساخت و مهارت تولید هر عروسک نیز تاثیرپذیری از اقلیم منطقه و شرایط آب هوایی دیده میشود. در مبحث کارکردهای ساخت عروسک ها میتوان گفت که این عروسکها پیام آور حفظ منابع طبیعی و محیط زیست است، زیرا مواد اولیه آن سازگار با محیط زیست بوده، به اقتصاد و معیشت جامعه محلی جامعه روستایی کمک کرده و لذا میتواند به عنوان شغلی مکمل برای خانواده روستایی محسوب شود. به علاوه عروسکسازی ابزار انتقال آداب و رسوم منطقه به نسلهای بعد و حتی معرفی آن به سایر مناطق هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
عروسک؛ دوتوک؛ تاجمیر؛ فرهنگ؛ لباس | ||
مراجع | ||
آژند، یعقوب. (1393). تاریخ هنر باستان. تهران: سمت.
ابراهیمیفرد، مهری. (1393). «بررسی شخصیتپردازی تصویری عروسکهای قصههای ایرانی». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
احسانی، افسانه. (1394). اکوتوریسم راهی برای گردشگری پایدار. تهران: مهکامه.
ــــــــــــــ . (1396). «روایت احیای عروسکهای بومی ایران». تارنمای رسمی خبرگزاری مشرق.
احمدیزاده، سیدسعیدرضا؛ داودیان، جواد. (1395). «اثر سه نوع کارکرد پروژه بینالمللی ترسیب کربن بر توانمندسازی جوامع محلی خراسان جنوبی». راهبردهای توسعه روستایی، شماره 11، 395ـ379.
اسماعیلی، رضا. (1387). «فرهنگ و تغییرات فرهنگی». فرهنگ اصفهان، شماره 39، 45ـ37.
بهمنی، پردیس. (1394). طرح اشیا در هنر اسلامی ایران. تهران: فخراکیا.
بیضایی، بهرام. (1379). نمایش در ایران. تهران: روشنگران.
توین بی، آرنولد. (1362). تاریخ تمدن. مترجم: یعقوب آژند، تهران: مولی.
جوینی، عطاملک. (1312). تاریخ جهانگشا. تهران: سیدجلال طهرانی.
حجتی، فرحناز. (1378). «عروسکدرمانی». تازههای رواندرمانی، شماره 11 و 12، 68ـ52.
خزایی بازدید، نسرین. (1395). «مطالعه فرهنگی صنایع دستی سازگار با محیط زیست روستاهای حومه شهرستان سربیشه (با تأکید بر عروسکهای دستساز زنان)». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان.
رستمآبادی، سمیرا. (1392). «بررسی راز عروسک در حقیقت وجودی انسان از اسطوره تاکنون». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
سپهرراد، وحید. (1390). «بررسی مردمشناختی شخصیتهای خیمهشببازی (مطالعه موردی شهر تهران)». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
سیاری، آمنه. (1396). کتابچه معرفی عروسکهای بومیـ محلی خراسان جنوبی با تأکید بر عروسکهای تاجمیر (دوتوک). بیرجند: مدیریت پژوهش صدا و سیمای خراسان جنوبی.
عظیمپور تبریزی، پوپک. (1389). فرهنگ عروسکها و نمایشهای عروسکی آیینی و سنتی ایران. تهران: نمایش.
ــــــــــــــــــــــ . (1394). تکه و تکهچی. تهران: قاصدان بهار و پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
فراهانیفرد، یاسمن. (1393). «بررسی مبانی عروسکسازی با تحلیلی بر دارا و سارا». پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه هنر تهران.
کاظمی، سهیلا. (1390).« پژوهشی برای طراحی عروسک در بستر فرهنگی ایران (برای کودکان 7ـ3 سال)». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر تهران.
گاردنر، هلن. (1370). هنر در گذر زمان. مترجم: محمدتقی فرامرزی، تهران: آگاه.
محسنی اردهالی، سلما. (1385). «بررسی انواع عروسک و ساخت آن در فیلم انیمیشن عروسکی کار عملی: ساخت فیلم لبخند ماه». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
محمدی، سارا. (1394). «تأثیر باربی بهعنوان یک الگوی تصویری بر دختران (موردپژوهی دانشآموزان دختر مقطع چهارم ابتدایی شهر اصفهان)». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان.
مختارنژاد، رعنا. (1395). «نقش بازی در ارتقای هوش هیجانی کودک با تأکید بر طراحی عروسک». پایاننامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی فردوسی مشهد.
مسعودی، شیوا. (1387). «عروسک: گذر از آیین به صنعت؛ جستاری در کارکردهای متفاوت عروسک». هنر، شماره 75، 105ـ93.
مظفری، اکبر. (1391). باربی: پژوهشی در عروسک آمریکایی باربی. تهران: سلمان فارسی.
نیکویی، آزاده. (1390). «مطالعه قابلیتهای عروسک بهعنوان رسانه هنرهای سنتی». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
ــــــــــــ . (1395). «بررسی اهمیت عروسک سنتی معاصر ایران با رویکرد به نظریه شئگذاری وینیکات». نخستین همایش بینالمللی هنر و صناعات در فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی با تأکید بر هنرهای روبه فراموشی، اصفهان.
ولیالهی، لیلا. (1390). «اثربخشی فنون رویکرد روایتدرمانی با استفاده از عروسکها بر کاهش اضطراب کودکان دختر بیسرپرست 12ـ9ساله شهر تهران». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
Ahmad, Abu Talib. (2014). Museums, History and Culture in Malaysia. NUS Press.
Cooper, Robert. (2008). Culture Shock Thailand: A survival guide to customs and etiquette. Marshall Cavendish Corp.
Forshee, Jill. (2006). Culture and Customs of Indonesia. Greenwood Publishing Group.
King, Viktor. (2008). Malaysia, Culture Smart: The Essential Guide to Customs and Culture. Kuperard.
Ruggles, Fairchild. (2008). Islamic Gardens and Landscapes. Pennsylvania; University of Pennsylvania Press.
United Nations Development Program. (2016). Carbon Sequestration Project (CSP), retrieved from: https://www.ir.undp.org/content/iran/en/home/library/environment_sustainable_development/carbon-sequestration-project--csp----phase-ii-one-pager.html (accessed in 08.11.2021)
Watson, W. (1977). Ancient Chinese Bronzes. London.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,743 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 17 |