
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,809 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,299 |
رابطه معنایی هنر سنتی سوزنکاری در پوشش صوفیان اهل فتوت با اذکار و اعداد مقدس | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
دوره 7، شماره 20، اسفند 1399، صفحه 137-150 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2021.4131.1429 | ||
نویسندگان | ||
معصومه طوسی* 1؛ انسیه باستانی2 | ||
1هیأت علمی دانشگاه سمنان. مربی | ||
2فارغ التحصیل کارشناسی طراحی پارچه دانشگاه سمنان. | ||
چکیده | ||
هنرسنتی سوزنکاری بر روی پوشش اهل تصوف با وصله و بخیه همراه بوده است و با تغییر تکنیک و نقش، معانی متفاوتی در نوع پوشش ایجاد کرده است. در هنر سنتی هیچ چیزی از معنا تهی نیست. در این میان، بهترین بستر برای تعامل معانی هنر و عرفان، فتوت نامهها بودند و ارتباط نزدیکی بین اهل فتوت و تصوف، برقرار بوده است. هدف پژوهش، ارتباط معنایی هنر سوزنکاری با مسائل فکری و اعتقادی هنرمند در فتوت-نامهها و شناخت نوع سوزنکاری بر جامههای اهل تصوف است. سوالات عبارتند از: 1- ارتباط معنایی مابین سوزنکاریها و اسماء الهی و اعداد مقدس بر جامه اهل تصوف در آیین فتوت چیست؟2- طریقه سوزنکاریها، در نوع پوششهای اهل تصوف چیست؟ نتایج نشانگر4 نوع از سوزنکاری بر پوشش اهل تصوف میباشد. جامه هزارمیخی، تاج غرجق و هزارمیخی دارای بخیههایی به شکل هندسی و به نام درویشدوزی بوده است، بخیههای هزارتو در جامهی قریشی، اتصال وصله و پاره در خرقه مرقعه و نعلین و بخیههای ضخیم و کشش نخ در خرقهی مفتولی کاربرد داشته است. در رساله خاکساریه و فقریه، که میراثدار اهل فتوتاند، حرفه سوزنکاری با وصله و بخیه در هر پوشش، همراه با آداب مذهبی به شیوه پرسش و پاسخ، با مفاهیم اخلاقی و عرفانی آمیخته است و بر پایه اسلام و قرآن می-باشد. سوزندوزان، عارفانی هستند که با شهود به رموز و اسماء الهی، از طریق علم حروفیه و شمارش اعداد مقدس، با تکرار در بخیه زدن به صورت اشکال هندسی و وصلههای چهار گوش، به بیان ذکر پرداختهاند و نه تنها اعتقادات خود را در کارشان نشان میدهند بلکه آن را نوعی سلوک و طریقتی جهت نزدیک شدن به کمال میدانند. در این پژوهش موضوع به روش کیفی، با توصیف دادهها و شیوه مشاهده و مطالعه منابع کتابخانهای انجام شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
هنر سوزنکاری؛ رابطه معنایی؛ فتوتنامه؛ جامه اهل تصوف؛ ذکر | ||
مراجع | ||
ابوالمظفر منصوربن اردشیر، قطبالدین. ([11] [A2] 1393). مناقبالصوفیه. بهکوشش نجیب مایل هروی، تهران، مولی. [m3] [A4] افشاری، مهران. (1382). فتوتنامهها و رسائل خاکساریه. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.[15] [A6] ـــــــــــــ ؛ مداینی، مهدی. (1381). چهارده رساله در باب فتوت و اصناف. تهران: چشمه. تناولی، پرویز. (1385). طلسم: گرافیک سنتی ایران. تهران: بنگاه. چیتینگ، ویلیام. (1382). درآمدی بر تصوف و عرفان اسلامی. مترجم: جلیل پروین، تهران: پژوهشکده امام خمینی. دادور، ابوالقاسم؛ دالایی، آزاده. (1395). مبانی نظری هنرهای سنتی. تهران: مرکب سفید. دهخدا، علی اکبر.(1373).لغت نامه.زیر نظر محمد معین و جعفر شهیدی. جلد ششم و هفتم .تهران. دانشگاه تهران ذکاء، یحیی. (2006). تاریخ عکاسی و عکاسان پیشگام در ایران. تهران: علمی و فرهنگی. سهرودی، شهابالدین. (1386). عوارفالمعارف. مترجم: ابومنصور عبدالمؤمن اصفهانی، تهران: علمی و فرهنگی. صبا، منتخب. (۱370). نگرشی بر روند سوزندوزیهای سنتی ایران از هشتهزار سال قبل از میلاد تا امروز. تهران: منتخب صبا. صراف[A7] ، مرتضی. (1352). رسائل جوانمردان مشتمل بر هفت فتوتنامه. تهران: انستیتو فرانسوی پژوهشهای ملی. طباطبایی، سیدحسن. (1392). بررسی نقش عرفای استان سمنان در شکلگیری عرفان اسلامی. دفتر نخست؛ شیخ علاءالدوله سمنانی، جلد دوم، دانشنامه فرهنگ و تمدن استان سمنان، حوزه هنری استان سمنان. طوسی، خواجهنظامالملک. (1347). سیرالملوک. بهکوشش هیوبرت دارک، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. عفیفی، ابوالعلاء. (1376). ملامتیه، صوف و فتوت. مترجم: نصرتالله فروهر، تهران: الهام. غزالی، ابوحامدمحمد. (1361)، کیمیای سعادت. تهران: طلوع و زرین. ـــــــــــــــــــــ . (1377)، احیاءعلومالدین. مترجم: مؤیدالدین محمد خوارزمی، بهکوشش حسین خدیو جم، تهران: علمی و فرهنگی. غنی، قاسم. (1383) تاریخ تصوف در اسلام. تهران: زوار. ــــــــــ . (1389). تاریخ تصوف در اسلام (تطورات مختلفه آن از صدر اسلام تا عصر حافط). جلد دوم و سوم، تهران: زوار. کاشفی سبزواری، مولاناحسین. (1350). فتوتنامه سلطانی. گردآورنده: محمدجعفر محجوب، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. کبری، نجمالدین. (1390). آدابالصوفیه و السایر الحایر. بهکوشش مسعود قاسمی، تهران: طهوری. کربن، هانری. (1383). آیین جوانمردی. مترجم: احسان نراقی، تهران: نشر نو. مایل هروی، نجیب. (1383). منصفات فارسی علاءالدوله سمنانی. تهران: علمی و فرهنگی. ـــــــــــــــــ . (1362). العروه لاهل الخلوه و الجلوه. تهران: مولی. محلاتی، صدرالدین. (1356). مکتب عرفان سعدی. شیراز: دانشگاه شیراز. مدرسی، سیدمحمدنقی. ( 1369). مبانی عرفان اسلامی. مترجم: محمدجعفر صدیقی. قم: کانون نشر اندیشههای اسلامی. نیکپور، حمید.(1390). عکسهای قدیم کرمان. کرمان: کرمانشناسی. نیوتن، اریک. ( 1377) معنی زیبایی. مترجم: پرویز مرزبان، تهران: علمی و فرهنگی.
آراسته، جوان؛ امیرمحمودی، ابوالفضل. (1392). «بررسی تطبیقی هنر در آیینهای فتوت اسلامی و ذن بودایی». مطالعات تطبیقی هنر، شماره 8، 99- 112. ابراهیمی، احمدرضا. (1395). «طرح یک مناقشه: بازخوانی وجه هنری فتوتنامهها از منظر اندیشه سنتگرا». کیمیای هنر، شماره 20، 103- 115. خزائی، محمد. (1387). « جایگاه اصناف فتوت در هنر ایران». کتاب ماه هنر، شماره 121، صفحه 18-20.[m8] [A9] خیرآبادی، عباس. (1383). «سعدی، عارف؟ صوفی؟ درویش؟». ادبیات فارسی، شماره2 (بهار و تابستان)،صفحه 196- 198. طوسی، معصومه؛ باستانی، انسیه. (1397)[A9] . « بررسی تطبیقی سوزندوزی ساشیکو در لباس سنتی ژاپن(کیمونو) و درویش دوزی در لباس اهل تصوف (خرقه) در ایران » مطالعات تطبیقی هنر اصفهان، شماره 15، صفحه 25 -38.[m10] [A11] کیانمهر، قباد؛ خزایی، محمد. (1385). «مفاهیم و بیان عددی در هنر گرهچینی صفوی». کتاب ماه هنر، شماره 91 و 92 (فروردین و اردیبهشت)، 26- 39. Wearden, Jennifer and L.Baker Patrishia,( 2010),IRANIAN TEXTILES,V&A PuplishingLondon- - URL1: http://tohidesamadi.blog.ir/1396/03/22/
[A2]اصلاح گردید
[m3]محل نشر: نام ناشر.
[A4]افزوده گردید
[15]نیازی به ذکر چاپ نخست نیست؛ در سایر موارد نیز حذف شود. [A6]اصلاح گردید.
[A7]سه منبع با نویسندگان صراف به سال 1370. سجادی 1393 و گلاک1355، در این قسمت اضافی بودند و حذف گردید .
[m8]این منبع کامل شود.
[A9]کامل شد
[m10]این منبع را از پیشینه به اینجا آوردهام. لطفا کامل شود. [A11]کامل گردید
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 503 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 664 |