
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 314 |
تعداد مقالات | 3,321 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,546,459 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,591,199 |
مطالعه تطبیقی درهای منبت مسجد افوشته نطنز با آثار مشابه دوره تیموری | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
دوره 7، شماره 20، اسفند 1399، صفحه 103-115 اصل مقاله (1.49 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2021.3499.1334 | ||
نویسندگان | ||
حوریه آذری1؛ فرهاد خسروی بیژائم* 2؛ قباد کیانمهر3؛ بهاره تقوی نژاد2 | ||
1کارشناس ارشد صنایع دستی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان | ||
2عضو هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان | ||
3دکترای پژوهش هنر، دانشیار گروه صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان | ||
چکیده | ||
دوره تیموری را میتوان یکی از دورههای درخشان هنرهای چوبی ایران به شمار آورد. این دوره علاوه بر اینکه ادامه دهنده راه دورههای قبلی است، به واسطه نوآوریهای موجود در آثار، از دورههای قبل متمایز میشود. از جمله آثار این دوره میتوان به درهای نفیس مسجد افوشته اشاره کرد که جزء پرکارترین درهای اسلامی محسوب میشوند. این درها علاوه بر ارزش هنری بالا، به دلیل وجود کتیبههایی که با دین و مذهب مردم گره خورده، از ارزش مضمونی و اجتماعی بالایی نیز برخوردارند. هدف اصلی پژوهش حاضر، تطبیق اصول طرح و نقش درهای منبت مسجد افوشته با سایر نمونههای شاخص دوره تیموری است. روش پژوهش از نظر روش، توصیفی، تحلیلی و تطبیقی است. با توجه به مطالعات کتابخانهای و میدانی صورت گرفته توسط نگارندگان، این نتایج حاصل شد که درهای مسجد افوشته به میزان بسیار زیادی با الگوی رایج درهای منبت تیموری همخوانی دارد و از لحاظ ترکیب بندی تمامی این آثار تقریباً یکسان و دارای ویژگیهای مشترکی هستند. همگی درها دولنگهای هستند که هر لنگه به سه تنکه تقسیم شدهاست. نقوش استفاده شده بر روی آنها به ترتیب فراوانی شامل: نقوش گیاهی، نقوش نوشتاری و هندسی است. همچنین، بر اساس مطالعه مضمونی کتیبهها میتوان دریافت که کتیبههای دوره تیموری بیشتر شامل: اشعار، نام بانی و سازنده، تاریخ ساخت، اسامی خداوند، نام حضرت محمد (ص) و نام حضرت علی (ع) است. کاربرد این اشعار و اسامی مذهبی نشان دهنده اعتقادات مذهبی بانیان آثار است که تمایلات شیعی در آن به وضوح دیده میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
مسجد افوشته؛ درهای چوبی؛ منبت تیموری | ||
مراجع | ||
منابع آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن؛ منزوی، علینقی. (بیتا). طبقات اعلامالشیعه. قم: اسماعیلیان. اعظم واقفی، سیدحسین. (1386). آثار فرهنگی نطنز. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. امامی، نصرالله. (1375). «نگاهی به هنرهای اسلامی دوره تیموری». مشکوه، ش[WU1] ماره 53، 145- 167. رفیعی مهرآبادی، ابوالقاسم. (1352). آثار ملی اصفهان. تهران: انجمن آثار ملی. سمسار، محمدحسن. (1386). سیمای تهران. تهران: زریران. شراتو، اُمبر؛ گروبه، ارنست. (1384). هنر ایلخانی و تیموری. مترجم: یعقوب آژند، چاپ دوم، تهران: مولی. فرشتهنژاد، مرتضی. [m2] (1356). گرهسازی و گره-چینی در هنر معماری ایران. تهران: انجمن آثار ملی.[WU3] کاویانی فریز، مهسا؛ خسروی بیژائم، فرهاد؛ حسنی، حجت. (1397). «مطالعه و تطبیق ویژگیهای درب خالصی از دوره تیموری و درب مشبک دوره صفوی در حرم مطهر رضوی». در مجموعه مقالات دومین همایش ملی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی اسلامی، .[m4] کریمیان، معصومه. (1395). «بررسی تطبیقی شیوه منبتکاری دوره مظفری و تیموری در دو اثر چوبی در داخلی مقبره امامزادهاسماعیل اصفهان و در ورودی مقبره سیدحسن واقف (مقایسه دو اثر چوبی متعلق به دوره گورکانی و مظفری)». در مجموعه مقالات کنفرانس بینالمللی پژوهش در مهندسی، علوم و تکنولوژی، [m5] . کفیلی، حشمت. (1378). [m6] «معرفی دری نفیس از موزه آستان قدس». خراسانپژوهی، شماره 1، 9- 16. کیانمهر، قباد. (1378). کارگاه صنایع دستی 2: چوب، تهران: کتابهای درسی ایران. ــــــــــــ ؛ کریمیان، معصومه. (1393). «بررسی نقشمایه ها و ویژگیهای بصری درهای چوبی مقبره امامزادهعباس ساری و مسجد جامع افوشته اصفهان از دوره تیموری». سفالینه، شماره 1، 67- 74. گدار، آندره؛ گدار، یدا؛ سیرو، ماکسیم. (1384). آثار ایران. مترجم: ابوالحسن سروقدمقدم، جلد سوم، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. مکینژاد، مهدی. (1388). «سیر تحول کتیبههای ثلث در معماری ایران (صفوی تا قاجار)». نگره، شماره 13، 29- 40. نراقی، حسن. (1374). آثار تاریخی شهرستانهای کاشان و نطنز. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. هنرفر، لطفالله. (1350). گنجینه آثار تاریخی اصفهان. اصفهان: ثقفی. یاوری، حسین. (1383). آشنایی با چوب و هنرهای مرتبط آن. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 603 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 839 |