
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,834 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,304 |
تحلیل ریخت و تزیین در کوزه قلیانهای عصر صفوی | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
دوره 7، شماره 20، اسفند 1399، صفحه 169-187 اصل مقاله (2.15 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2021.3493.1332 | ||
نویسندگان | ||
سید هاشم حسینی* 1؛ منصوره چابک سوار2 | ||
1گروه پژوهش هنر، دانشکره هنر، دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران | ||
2کروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران | ||
چکیده | ||
پیامد اختراع قلیان در دوره صفوی، نمونه های فوق العاده زیبا و متنوعی از کوزه قلیان در این عهد ساخته شد که باتوجه به نمونه های برجای مانده، همچون سایر نمونه های سفالی این دوره بی بدیل هستند. تحقیق حاضر به بررسی، طبقه بندی و تحلیل فرم و نقوش تزیینی بیست نمونه شاخص از کوزه قلیانهای صفوی پرداخته و در ادامه با مقایسه با برخی نمونه های مشابه چینی (البته با کاربرد متفاوت از کوزه قلیان)، به تاثیرات احتمالی هنر سفالگری کشور چین بر آنها می پردازد. در همین راستا پرسش کلی و محوری قابل طرح عبارت از این است که؛ انواع فرمهای کوزه قلیانهای چینی عهد صفوی و نیز انواع نقوش و مضامین تزیینی روی آنها چیست و دارای چه ویژگیهای می باشد؟ اهمیت این پژوهش نیز در کمک نتایج آن به شناخت منابع احتمالی الهام بخش در شکل دهی فرم و انتخاب نقوش تزیینی روی این کوزه قلیانها است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و شیوهی گردآوری اطلاعات بصورت اسنادی و کتابخانهای است. بر اساس یافته های تحقیق، کوزه قلیانهای عهد صفوی به اشکال متفاوت و اغلب به فرم گلابی با الهام از ظروف «کَندی» ساخته و در ادامه با اعمال تغییراتی جزئی در فرمهای بومی همچون صُراحی و تفدان تداوم یافته است. همچنین کوزه قلیان های مزبور در ابتدا با نقوش هنری چینی تزیین میشده اما در ادامه نقوش گیاهی، اسلیمی، حیوانی (اغلب پرندگان) و به ندرت انسانی ایرانی جایگزین آنها شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
هنر سفالگری؛ عصر صفوی؛ سفالینه آبی- سفید؛ کوزه قلیان؛ کرمان | ||
مراجع | ||
- اکبری، عباس؛ صادقی طاهری، علی.1393. بررسی تطبیق سفالهای کرمان و مشهد رد دوره صفوی و میزان تاثیر آنها از هنر چینی، فصلنامه علمی- پژوهشی نگره، شماره 29، 75-87. - آلن، جیمز ویلسن.1383 .سفالگری اسلامی، ترجمة مهناز شایستهفر، تهران، موسسه مطالعات هنر اسلامی. - توحیدی، فایق.1378. فن و هنر سفالگری، انتشارات سمت، تهران. - حسینی، سیدهاشم. 1389. مقایسة تاثیر هنر سفالگری چین بر ایرانِ ادوار تیموری و صفوی، فصلنامة علمی-پژوهشی هنرهای زیبا(تجسمی)، شمارة 41، صص 82-71. - سرمدی، نسیم؛ ترکی باغبادرانی، معصومه. 1389. تاملی در سفال آبی و سفید چین و ایران در اعصار مینگ و صفویه، نشریه نقش مایه، پاییز و زمستان، دوره 3، شماره 6، صص 111 تا 120 . - سمسار، محمد حسن. 1342. نظری به پیدایش قلیان و چپق در ایران، نشریه هنر و معماری، شماره 17، 14-25. - فریه، ر.دبلیو. 1374 .هنرهایایران. ترجمة پرویزمرزبان. تهران، فرزان روز. - گلمبک، لیزا. 1385. صنعت سفال صفویه کرمان، ترجمه فریبا کرمانی، فصلنامه اثر، شماره 40 و 67، 41-150. - محمدی فر، یعقوب؛ بلمکی، بهزاد. 1387. هنر سفالگری دوره صفویه، بررسی تکنیک و نقش مایههای هنری، نشریه هنرهای زیبا، شماره 35، 93-102. - هیلن براند، رابرت. 1387 .هنر و معماریاسلامی، ترجمة اردشیر اشراقی، چاپ دوم، تهران، روزنه.
- Golombek, Liza.2013. Persian Pottery in the First Global Age: The sixteenth and Seventeenth Centuries, UK, Brill.
- Krueger, Dennis (2009), Why On Earth Do They Call It Throwing? An investigation into the origin of words, Address of internet site: www.ceramicstoday.com/articles/why_throwing.htm
URL 11-https://collections.ashmolean.org/collection/browse-9148/object/26633
URL 12-https://collections.vam.ac.uk/item/O85996/hookah-base-unknown/
URL 18- collections.vam.ac.uk/item/865174554/kalian-unknown
URL 19- collections.vam.ac.uk/item/O183529/kalian-unknown/
URL 22- collections.vam.ac.uk/item/O85997/kalian-unknown/
URL 24-collections.vam.ac.uk/item/O179521/kendi-unknown/
URL 25- https://www.metmuseum.org/art/collection/search/208244
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 479 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,119 |