
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,821 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,301 |
مطالعه تطبیقی کتیبه های ضریحهای امام حسین و حضرت عباس(علیها سلام) | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
دوره 7، شماره 19، شهریور 1399، صفحه 191-205 اصل مقاله (1.07 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2021.3119.1356 | ||
نویسندگان | ||
عطیه جهانیان1؛ علیرضا شیخی* 2 | ||
1گرو ه هنراسلامی، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد | ||
2دانشگاه هنر تهران، دانشکده هنرهای کاربردی | ||
چکیده | ||
ضریح ها سازههایی هستند از چوب و یافلز که بر مرقد بزرگان به جهت ادای احترام و شان ایشان قرار میگیرد. ضریح سازی در دوره معاصر محل هنرنمایی و تامل اندیشمندان عالم قرار گرفته که در این میان کتیبهها اهمیت والایی دارد. از نمونههای عالی ضریحسازی میتوان ضریحهای امام حسین و حضرت عباس علیهاسلام را نام برد که توسط هنرمندان ایرانی و عراقی انجام پذیرفته است. بازشناسی و واکاوی کتیبههای این دو ضریح گامی است در جهت تاباندن لایههای مستتر در کتیبهها و جایگاه آنها در اعتقادات و باور شیعیان. هدف بررسی تاریخ ضریحهای ایشان در طول تاریخ و کتیبههای آنها، ارتباط آیات منتخب با شان ائمه اطهار است. یافتهها نشان دارد در دو ضریح، 13کتیبه با سه قلم ثلث، نسخ و نستعلیق در مقام و منزلت ایشان کتابت شده است. به دلیل ابعاد متفاوت ساختمان دو ضریح، یک ردیف کتیبه در ضریح امام حسین(ع) بیشتر به کار رفته است. از نظر محتوا، کتیبه های ضریح امام حسین و حضرت عباس(علیهم السلام) در چهار گروه 1- قرآنی، 2- اسماء الحسنی و چهارده معصوم(ع)، 3- روایات و احادیث، 4- اشعار طبقه بندی می شود که کتیبه های قرآنی جلوه بیشتری نسبت به دیگر بخش ها دارند. روش تحقیق تحلیلی - تطبیقی بوده و جمعآوری اطلاعات کتابخانهای و بویژه میدانی است. | ||
کلیدواژهها | ||
ضریح؛ کتیبه؛ امام حسین (علیهالسلام)؛ حضرت عباس (علیهالسلام) | ||
مراجع | ||
فهرست منابع:
قرآن کریم.
آل طعمه، سلمان هادی. (1416). تاریخ مرقالحسین و العباس. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین. (1393). اسماء و صفات حق. قم: سازمان چاپ و انتشارات.
ابنالمشهدی، محمد بن جعفر. (1378). المزار الکبیر. قم: النشرالاسلامی.
احسانیفر لنگرودی، محمد. (1382). «اعتبار سندی زیارتهای ناحیه مقدسه». علوم حدیث، شماره30، 67-32.
اسکندرپور خرمی، پرویز. (1396). «گونهشناسی ضریح در هنر و تمدن شیعی». رساله دکتری، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران.
اقبال، ابراهیم؛ صادقی، عماد و خیراندیش، ابوذر. (1394). تاریخ گذاری سوره مطففین(مورد پژوهی مکی یا مدنی بودن سوره مطففین و نقش آن در تفسیر). پژوهشنامه معارف قرآنی. سال ششم. شماره23. 139-166
امین، سیدمحسن. (1406). اعیان الشیعه. جلد9، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
بحرانی، سیدهاشم. (1416). البرهان فی تفسیر القرآن. جلد5و2، تهران: بنیاد بعثت.
جـوادی آمـلی، عبدالله. (1386). شکوفایی و عقل در پرتو نهضت حسینی، جلد5، قم: نشر اسراء. چاپ پنجم.
خواندمیر، غیاثالدین بن همامالدین. (1362). تاریخ حبیبالسیر فی اخبار افراد بشر، جلد2، تهران: خیام.
ذاکری، محمدحسن. (1391). گوهرناب در ضریح آفتاب. قم: امام عصر(عج).
رضایی باغبیدی، حسن. (1375). «بررسی چند واژه دخیل هندی در شعر فارسی». نامه فرهنگستان، سال دوم، شماره4، 116-103.
روحی برندق. کاوس؛ غلامی. سید سجاد. (1396). تحلیل و بررسی دلالت آیه تطهیر بر عصمت اهل بیت(علیه السلام) در نگاه مفسران شیعه و اهل سنت. پژوهشنامه معارف قرآنی. سال هشتم. شماره30. 103-130
شریف قرشی، باقر. (1393). زندگانی حضرت ابوالفضل العباس. مترجم: سیدحسن اسلامی، چاپ نهم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
شهبازی، رضا. (1395). ضریح ماه منیر]فیلم مستند [. شبکه چهار سیمای جمهوری اسلامی ایران، مؤسسه راویان فتح قم.
شیخصدوق، محمدبنعلی. (1410/1990). الخصال. تحقیق: علیاکبر غفاری، جلد1، بیروت: مؤسسهالاعلمی للمطبوعات.
صالحی، اسراء؛ نعمتی بابای لو، علی؛ چیتسازیان، امیرحسین. (1392). «کتیبههای ضریح حضرت عباس (علیهالسلام)؛ بررسی تطبیقی آیات با مبانی اعتقادی شیعه». مطالعات هنر اسلامی، شماره18، 116-99.
صفوی، سلمان. (1396). «سوره قدر». دانشنامه معاصر قرآن کریم، قم: سلمان آزاده.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1363). المیزان فیتفسیر القرآن. جلد20و16، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبرسی، فضلبنحسن. (1390). مجمعالبیان فی تفسیر القرآن. مقدمه: محمدجواد بلاغی، جلد13و5، چاپ سوم، تهران: ناصر خسرو.
قائدان، اصغر. (1383). عتبات عالیات عراق. تهران: مشعر.
قمی، شیخعباس. (بیتا). الکنی و الالقاب. جلد1، تهران: مکتبه الصدر.
کاظمی سهلوانی، حسن؛ دیباجی، سیدابراهیم؛ رضایی هفتادر، غلامعباس. (1396). «بررسی معناشناسی واژه سلام در تفسیر تبیان شیخ طوسی». ادب عربی، سال نهم، شماره 1، 260-249.
کلینی. محمد بن یعقوب. (1407). الکافی. جلد1، دارالکتب الاسلامیه. تهران
حسین گلزار، مریم. (1390). رویکرد قرآن به اهل تطفیف با تکیه بر سوره (المطففین). بینات. شماره 7. 217-224.
مجلسی، محمدباقر. (1363). بحارالانوار (زندگی حضرت امامحسین علیهالسلام). مترجم: محمدجوادنجفی، جلد5، چاپ سوم، تهران: اسلامیه.
مدرس، محمدباقر. (1353). شهر حسین. تهران: جهان.
مکارم شیرازی، ناصر؛ جمعی از نویسندگان. (1374). تفسیر نمونه. تهران، دارالکتبالاسلامیه.
ناصرالدینشاه. (1362). سفرنامه ناصر الدین شاه. چاپ دوم، تهران: کتابخانه صناعی.
08/09/1391, https://www.farsnews.ir/news/13910907001011
01/04/ 1395 https://imamhussain.org/persian/news/11785, | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 392 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 750 |