پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شمارهها | 349 |
| تعداد مقالات | 3,679 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,808,982 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,217,384 |
واکاوی شکل گیری نقوش هندسی شکسته در کاشیکاری های مسجد جامع اصفهان | ||
| نگارینه هنر اسلامی | ||
| مقاله 11، دوره 6، شماره 18، اسفند 1398، صفحه 155-169 اصل مقاله (2.89 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2020.2983.1267 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه قنبری شیخ شبانی1؛ مریم قاسمی سیچانی* 2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران | ||
| 2استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران(نویسنده مسئول) | ||
| چکیده | ||
| نقوش هندسی همواره بخش مهمی از هویت معماری سنتی ایران است. این نقوش که با استفاده از خطوط مستقیم شکل میگیرند، نقشمایههای گره را بوجود میآورند. نقشمایههایی که هر یک دارای ویژگیهای مخصوص به خود هستند. مسجد جامع اصفهان یکی از مهمترین ابنیه معماری ایران، به لحاظ حجم تزیینات و استفاده از نقوش هندسی متعدد است. لذا در این مقاله به دلیل اهمیت ویژهای که این بنا در تاریخ الگوهای هندسی داراست به عنوان نمونه مناسب برای الگوی برداری انتخاب شد. در این راستا با جمعآوری اطلاعات از طریق مطالعه کتابخانهای، اسناد معتبر و تحقیقات میدانی، ابتدا الگوشناسی پیشنهادی مبحث مورد نظر ارائه شد(آلات گره)، سپس نمونههای موجود از نقوش هندسی (گره) کاشیکاری مسجد برداشت، و پس از نام گذاری و ترسیم، زمینه، واگیره و قاب آنها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که زمینه شکلگیری گرهها در کاشیکاریها مسجد جامع اصفهان به ترتیب شامل زمینه پنج، شش، هشت، ده، یازده، دوازده، چهارده، هشت و گره هشت و دوازده و نه و دوازده است. واگیرههای آنها شامل اشکال مستطیل، مربع، مثلث و متوازی الاضلاع است. همچنین شکل قابها شامل لچکی، مربع، مستطیل، مثلث، نیم دایره، ستاره چهار پر، ستاره پنج پر، ستاره هفت پر، ستاره هشت پر، پابزی است که قاب لچکی دارای بیشترین شکل قاب گرههای موجود است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| نقوش هندسی شکسته؛ کاشیکاری؛ مسجد جامع اصفهان | ||
| مراجع | ||
|
اسناد موجود در نمایشگاه مسجد جامع اصفهان. (1397). سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان. بزرگمهری، زهره، خدادادی آزاده. (1389). آمودهای ایرانی(شناخت آسیب شناسی و مرمت). تهران: سروش دانش. بلیلان اصل، لیدا؛ ستارزاده، داریوش؛ خورشیدیان، ساناز؛ نوری؛ مریم. (1390) بررسی ویژگی های هندسی گره ها در تزیینهای اسلامی از دیدگاه هندسه فرکتال. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی. شماره 6، 95-83. بوزجانی، ابوالوفاء. (1389). هندسه ایرانی؛ کاربرد هندسه در عمل. ت: علیرضا جذبی. تهران: انتشارات سروش. پیرنیا، محمدکریم. (1381). مصالح ساختمانی، آژند، اندود، آمود در بناهای کهن ایران. تدوین: بزرگمهری، زهره. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. حلی، علی اکبر. (1365). گره ها و قوس ها در معماری اسلامی. حلی[بی جا]. رئیس زاده، مهناز، مفید، حسین. (1374). احیای هنرهای از یاد رفته: مبانی معماری سنتی در ایران به روایت استاد حسین لرزاده، جلد2، تهران: مولی. زمرشیدی، حسین. (1365). گره چینی در معماری اسلامی و هنرهای دستی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. سجادی، علی. (1375). سیر تحول محراب درمعماری اسلامی ایران از آغاز تا حمله مغول، سازمان میراث فرهنگی کشور. شعرباف ، اصغر. (1385). گره و کاربندی. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، سبحان نور. عنبری یزدی، فائزه. (1396). هندسه نقوش (1).تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی. فرشته نژاد، مرتضی. (1389). فرهنگ معماری و مرمت معماری(1). اصفهان: ارکان دانش. قنبری شیخ شبانی، فاطمه. (1397) طراحی هتل 5 ستاره با تأکید بر نقش هندسی گره. پایان نامه کارشناسی ارشد معماری. دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان. کارگر، عبدالرضا. (1395). مسجد جامع عتیق موزه ای از دُرّ و عتیق. اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان. لرزاده، حسین. (1385). احیای هنر های ازیاد رفته. لرزاده [بی جا]. ماهرالنقش، محمود. (1362). طرح و اجرای نقش در کاشیکاری ایران. جلد1،2،3،4.تهران: موزه رضا عباسی. مکی نژاد، مهدی. (1385). گره و کاربندی. : تهران: فرهنگستان هنر. نجیب اوغلو،گل رو. (1380). هندسه و تزیین در معماری اسلامی. ترجمه: قیومی بید هندی، مهرداد. تهران: روزنه. نوایی، کامبیز، حاجی قاسمی، کامبیز. (1390). خشت و خیال شرح معماری اسلامی ایران. تهران: سروش با همکاری دانشگاه شهید بهشتی. ولی بیگ، نیما. توکلی، شفق. خدادادی، نفیسه. (1394). بررسی ویژگی های حسابی و هندسی در ساختار اجرایی کاشی های مسجد خیاط ها و نیم آورد اصفهان با نگاه به بهینه سازی مصالح مصرفی. فصلنامه علمی و پژوهشی باغ نظر، شماره 38، 13- 26. هنرفر، لطف الله. (1350). گنجینه آثار تاریخی اصفهان. کتاب فروشی ثقفی. Abdullahi, Yahya; Embi, Mohamed Rashid Bin. (2012). Evolution of Islamic Geometrical Patterns, Frontiers ofArchitecturalResearch,2, 243–251.
Bonner, Jay Francis. (2016).The Historical Significance of the Geometric Designs in the Northeast Dome Chamber of the Friday Mosque at Isfahan. Nexus Network Journal Architecture and Mathematics ,18, 55–103.
The Metropolitan Museum of Art. (2004). Islamic Art and Geometric Design. New York: The Metropolitan Museum of Art.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,602 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,357 |
||
نماد الکترونیک
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب